Կոնցենտրացիայի գրադիենտ

Կոնցենտրացիայի գրադիենտ (լատին․՝ gradi, gradu, gradus — հոսք, con — միասին, centrum — կենտրոն), վեկտորային ֆիզիկական մեծություն, որը բնութագրում է միջավայրում գտնվող որևէ նյութի կոնցենտրացիայի առավելագույն փոփոփման ուղղությունը և մեծությունը։ Օրինակ, եթե դիտարկենք երկու մասեր, որոնց ունեն տարբեր կոնցենտրացիա և բաժանված են միմյանցից կիսաթափանցիկ մեմբրանով, ապա կոնցենտրացիայի գրադիենտը ուղղված կլինի ավելի փոքր կոնցենտրացիայից դեպի ավելի բարձր կոնցենտրացիա։

Կոնցենտրացիայի գրադիենտ

Բնութագրում խմբագրել

 
Կոնցենտրացիայի գրադիենտի երևույթը

Կոնցենտրացիայի գրադիենտը ուղղված է l - ի երկայնքով, որը համապատասխանում է իզոկոնցենտրացիոն հարթության նորմալին՝ կիսաթափանցիկ մեմբրանին։ Կոնցենտրացիայի գրադիենտի gradC արժեքը հավասար է կոնցենտրացիայի միավոր dC փոփոխության հարաբերությանը միավոր գծին (dl

 

Եթե կոնցենտրացիայի գրադիենտը հաստատուն է մնում ամբողջ գծի երկայնքով, ապա կարող ենք գրել հետևյալ հավասարումը

 , ուր C1 և C2 համապատասխանաբար l գծի սկզբնական և վերջնական դիրքերին համապատասխանող կոնցենտրացիաներն են։

Կոնցենտրացիայի գրադիենտը կարող է նյութերի փոխադրման պատճառ հանդիսանալ (դիֆուզիա)։ Դիֆուզիան ընթանում է կոնցենտրացիայի գրադիենտի հակառակ ուղղությամբ։

Տես նաև խմբագրել

Գրականություն խմբագրել