Կասիոպեա (համաստեղություն)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կասիոպեա

Կասիոպեա (Լատիներեն՝ Cassiopeia, նշանակումը՝ Cas), համաստեղություն է հյուսիսային կիսագնդում՝ Մողես, Ցեֆեոս, Ընձուղտ, Պերսեոս, Անդրոմեդա համաստեղությունների միջև։ Հինգ պայծառ աստղերը 2, 2-3, 4 աստղային մեծության են։ Հյուսիսային միջին լայնություններից երևում է ամբողջ տարին։ Հիշեցնում է հինգ պայծառ աստղերից կազմված լատիներեն W տառը։ 2-րդ դարում ներառվել է Պտղոմեոսի նկարագրած 48 համաստեղությունների մեջ, այժմյան 88 համաստեղություններից մեկն է։

Կասիոպեա
Համաստեղություն
Լատիներեն անվանումCassiopeia
ՀապավումCas
Հակում+60
Մակերես598 քառակուսի աստիճան[1]
Հիմնական աստղեր5
Բայեր/Ֆլեմստիդ
աստղեր
53
Ճանաչված
մոլորակներով աստղեր
3
Պայծառ աստղեր5
Մոտակա աստղեր3
Ամենապայծառ աստղα Cas (Schedar) (2.23մ)
Ամենամոտիկ աստղη Cas (Achird) (19.4 լտ)
Ասուպային հոսքերՊերսեիդներ
Հարևան
համաստեղությունները
Ընձուղտ
Ցեֆեոս
Մողես
Անդրոմեդա
Պերսևս
Անվանված էԿասիոպեա (դիցաբանություն)
Տեսանելի է +90° և −20°. լայնությունների միջև:
Ամենատեսանելին է նոյեմբեր ամսում ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին):
Կասիոպեն Ծիր Կաթինի տիրույթում։

Աստղերը խմբագրել

Կասիոպեա համաստեղությունը երկնակամարի քարտեզի վրա։

Համաստեղությունը կազմված է հետևյալ աստղերից.

Անուն խմբագրել

Կասիոպեն Եթովպիայի արքա Կեփևսի կինն էր և Անդրոմեդայի մայրը, որոնց անուններով նույնպես կան համաստեղություններ և երկնակամարում գտնվում են իր հարևանությամբ։ Կասիոպեն երկինք է ուղարկել որպես պատիժ՝ իրեն Ներեիդներից ավելի գեղեցիկ երևակայելու համար։ Իր գահին կապված վիճակում, նա դատապարտվել է պտտվելու Հյուսիսային բևեռի շուրջը՝ գլխիվայր դիրքով[2]։

Մեսյե օբյեկտներ խմբագրել

Կասիոպեայում են գտնվում հետևյալ Մեսյե առարկաները[3]՝

Մեսյե առարկա Տեսակ Ուղղակի ծագում Հակում Մեծություն NGC համար
M52 բաց աստղաբույլ 23ժ 24.2 61ա 35 8.0 7654
M103 բաց աստղաբույլ 1ժ 33.2 60ա 42 7.0 581

NGC օբյեկտներ խմբագրել

Նաև, Կասիոպեայում են հետևյալ Հերշել 400 առարկաները[3]՝

Առարկա Տեսակ Ուղղակի ծագում Հակում Մեծություն Դաս
NGC 129 բաց աստղաբույլ 00ժ 29.9 60ա 14 10.0 IV 2 p
NGC 136 բաց աստղաբույլ 00ժ 31.5 61ա 32 11.5 II 2 p
NGC 185 գալակտիկա 00ժ 39.0 48ա 20 11.0 dE0
NGC 225 բաց աստղաբույլ 00ժ 43.4 61ա 47 9.0 III 1 p n
NGC 278 գալակտիկա 00ժ 52.0 47ա 33 12.5 E0p
NGC 381 բաց աստղաբույլ 01ժ 8.3 61ա 35 9.5 III 2 p
NGC 436 բաց աստղաբույլ 01ժ 15.6 58ա 49 9.5 I 3 m
NGC 457 բաց աստղաբույլ 01ժ 19.1 58ա 20 8.0 I 3 r
NGC 559 բաց աստղաբույլ 01ժ 29.5 63ա 18 7.5 II 2 m
NGC 559 բաց աստղաբույլ 01ժ 29.5 63ա 18 7.5 II 2 m
NGC 637 բաց աստղաբույլ 01ժ 42.9 64ա 0 7.5 I 3 p
NGC 654 բաց աստղաբույլ 01ժ 44.1 61ա 53 10.0 II 3 m
NGC 659 բաց աստղաբույլ 01ժ 44.2 60ա 42 10.0 III 1 p
NGC 663 բաց աստղաբույլ 01ժ 46.0 61ա 15 7.5 III 2 m
NGC 1027 բաց աստղաբույլ 02ժ 42.7 61ա 33 7.5 III 2 p n
NGC 7789 բաց աստղաբույլ 23ժ 57.0 56ա 44 9.5 II 1 r
NGC 7790 բաց աստղաբույլ 23ժ 58.4 61ա 13 7.0 III 2 p

Աղբյուրներ խմբագրել


Ծանոթագրություններ և նշումներ

  1. http://www.ianridpath.com/constellations1.htm
  2. Staal 1988, էջեր. 14–18
  3. 3,0 3,1 «Կասիոպեա համաստեղությունը (անգլերեն)». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 275