Կառլեն Եսայան
հայ բժիշկ
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Եսայան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Կառլեն Լազարի Եսայան (1933, դեկտեմբերի 21, Մեծշեն, Մարտակերտ, Արցախի Հանրապետություն - 2014, հունիսի 12, Երևան), հայ բժիշկ, բարերար, Հայաստանի վաստակավոր բժիշկ (2006)։
 | |
|---|---|
.jpg) Ամուսիններ Կառլեն և Սառա Եսայանների լուսանկարը Ֆրիտյոֆ Նանսենի թանգարանում | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 21, 1933 |
| Ծննդավայր | Մեծշեն, Մարտակերտի շրջան, ԼՂԻՄ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | հունիսի 12, 2014 (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
| Քաղաքացիություն | ԼՂԻՄ,  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Կրթություն | Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
| Ամուսին | Սառա Եսայան |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
1951-1953 թվականներին սովորել է Ստեփանակերտի մանկավարժական ինստիտուտի ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ֆակուլտետում։ 1953-1954 թվականներին աշխատել է Թալիշ գյուղի միջնակարգ դպրոցում՝ որպես ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ուսուցիչ։ 1954-1957 թվականներին ծառայել է Խորհրդային բանակում։ 1958 թվականին աշխատել է Մարտակերտի շրջանի Դրմբոն գյուղի դպրոցում։ 1958-1964 թվականներին սովորել է Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտի բուժական ֆակուլտետում։ 1962-1979 թվականներին եղել է բուժաշխատողների արհմիության կոմիտեի անդամ։ 1964-1976 թվականներին աշխատել է Հայաստանի Հանրապետության արհմիության կոմիտեի պատասխանատու քարտուղար, 1977-2003 թվականներին՝ Երևանի 8-րդ բուժմիավորումում՝ որպես գլխավոր բժշկի փորձագիտական գծով տեղակալ, 2003-2004 թվականներին՝ «Դավիթ Անհաղթ» բժշկական կենտրոնի տնօրենի փորձագիտական գծով տեղակալ, 2004-2014 թվականներին «Դավիթ Անհաղթ» ԲԿ-ի ԲՓՀ-ի նախագահ։ 2006 թվականին ընտրվել է Եվրոպայի Ակադեմիայի բնական գիտությունների իսկական անդամ։
.jpg)
Հայաստանի վաստակավոր բժիշկ Կառլեն Եսայանը կնոջ՝ Հայաստանի վաստակավոր բժիշկ Սառա Եսայանի հետ միասին, տարիներ շարունակ բազմաթիվ բարեգործություններ են իրականացրել Հայաստանում և Արցախում[1]։
Բարեգործություն խմբագրել
Հայաստանի Հանրապետություն խմբագրել
- Եսայանների հովանավորությամբ Արագածոտնի մարզում Տառ-քարերի մոտ տեղադրվել են Խաչատուր Աբովյանի, Մովսես Խորենացու, Վռամշապուհ թագավորի և Մեսրոպ Մաշտոցի, Գրիգոր Լուսավորչի արձանները։
- 2013 թվականին Կառլեն և Սառա Եսայանների աջակցությամբ Երևանում Անդրանիկ Մարգարյանի անունը կրող դպրոցի բակում տեղադրվել է Հայաստանի նախկին վարչապետի բրոնզաձույլ կիսանդրին։
- Կառլեն և Սառա Եսայանները առաջին նվիրատուներն են, ովքեր զգալի ավանդ են ներդրել հայ մեծանուն գրող Հրանտ Մաթևոսյանի Երևանում կառուցվող տուն-թանգարանի հիմնադրամին։
- Երևանում կառուցվել է Ֆ.Նանսենի թանգարանի շենքը (ամբողջությամբ կահավորվել է), որտեղ տեղադրվել է նաև Նանսենի հսկա արձանը։ Կողքին կառուցվել է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին՝ իր երիցատնով (ամբողջությամբ կահավորվել են), սրբաքանդակ արձաններով, Գրիգոր Լուսավորչի, Հայոց Մեծ Եղեռնի 100-ամյակին նվիրված հուշարձան-կոթողը, զոհված ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված խաչքարը, 1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժի անմեղ զոհերի հիշատակին նվիրված խաչքարը, Վարդան Մամիկոնյանի արձանը, Արցախը խորհրդանշող «Պապիկ-տատիկի» արձանը, Մեսրոպ Մաշտոցի և Հակոբ Մեղապարտի քանդակերով Գրքի հուշարձանը, Լրագրողի բրոնզե արձանը, որը խորհրդանշում է անվախ, անկաշառ ու հայրենիքին նվիրյալի կերպարը և մարմնավորում է ազատ խոսքի կրողների իրական պատմությունը՝ սկսած 1980 թվականի հայտնի իրադարձություններից, հայ ազգի բարեկամ Ջորջ Գորդոն Բայրոնի արձանը, «Նանսենի անձնագրի» հուշարձանը և բազում այլ խաչքարեր և սրբաքանդակներ։
- 2014 թվականին Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 5-րդ զանգվածի Սուրբ Սարգիս եղեկեցում Կառլեն և Սառա Եսայանների կողմից տեղադրվել է խաչքար։
- 2015 թվականին Սուրբ Զորավոր եկեղեցու բակում տեղադրվել է աղբյուր-խաչքար հուշարձանը՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին։
- 2015 թվականին Երկրապահ կամավորականների միության կենտրոնական գրասենյակի մատուռի դիմաց տեղադրվել է թևավոր խաչքար։
- 2015 թվականին Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու կենտրոնական մուտքի ձախ և աջ կողմերում տեղադրվել են Ջուղայի զույգ խաչքարերի կրկնօրինակները։
- Երևան քաղաքի Կենտրոն վարչական շրջանում գտնվող Սուրբ Սարգիս եկեղեցու բակում տեղադրվել է խաչքար։
- 2015 թվականին Կառլեն և Սառա Եսայանների աջակցությամբ լույս է տեսել Արկադի Ասրյանի «Հայաստանի հերոսներ» գիրքը, որում ներկայացված են հայ ժողովրդի այն հերոսները, որոնք գործել են մարտական և աշխատանքային սխրանքներ ու աշխարհի շատ երկրներում դարձել են հերոսության հավերժական օրինակ։
- 2016 թվականին Կառլեն և Սառա Եսայանների անունից Երևանի Հաղթանակի զբոսայգում տեղադրվել է Ղարաբաղյան ազատագրման և Աֆղանական պատերազմներում զոհված հայորդիների հիշատակին նվիրված խաչքար։
- 2016 թվականին, բարերարների հովանավորությամբ՝ Հայաստանի փաստաբանների պալատի շենքի պատին տեղադրվել է Ղուկաս Չուբարյանի քանդակած Մխիթար Գոշի դիմաքանդակը։
- 2016 թվականին Էջմիածին քաղաքում՝ Էջմիածնի 2701 թվականի կապակցությամբ, բարերաներ Կառլեն և Սառա Եսայանների կողմից տեղադրվել է Տիգրան Մեծի արձանը։
- 2016 թվականին Կառլեն և Սառա Եսայանների անունից ամբողջությամբ վերակառուցվել է և ամբողջովին կահավորվել է Երևանի «Կառլեն Եսայանի անվան պոլիկլինիկա» ՓԲԸ շենքը, որը հանդիսանում է Երևան քաղաքի սեփականությունը։
Լեռնային Ղարաբաղ խմբագրել
- Կառլեն և Սառա Եսայանների կողմից Մարտակերտի շրջանի Մեծ Շեն գյուղում կառուցվել է Հայրենական պատերազմում և Ղարաբաղյան պատերազմում զոհված ազատամարտիկների, հերոսների հուշահամալիրը։
- 2004-2011 թվականների ընթացքում գյուղում ծնված յուրաքանչյուր երեխայի համար Եսայանները կատարել են 1000 դոլար նվիրաբերում։
- Մարտակերտի ազատագրման կապակցությամբ Եսայան ամուսինները տեղադրել են հաղթական արծվի արձանը։
- Մեծ Շենում Եսայանների ընտանիքի աջակցությամբ կառուցվել է Սուրբ Գևորգ եկեղեցին՝ շրջապատված խաչքարերի պուրակով։
- Կառուցվել և 2011 թվականին ավարտվել է Մեծ Շենի գյուղապետարանը, հարակից պուրակը՝ արձանախմբերով (Ֆիդայու, Պըլը Պուղու և արմատները խորհրդանշող «Պապիկ-տատիկի և թոռան» արձանը, Հայաստան-Արցախ միասնության խորհրդանիշ հանդիսացող Բռունցքի արձանը)։ Կառուցվել է գյուղի մանկապարտեզը, խաղահրապարակը, գյուղի հանդիսությունների սրահը, վերակառուցվել է դպրոցը՝ հարակից խաղահրապարակներով, լողավազանով, մարզադաշտով, և որպես երախտագիտության նշան՝ դպրոցն անվանակոչվել է Կառլեն Եսայանի անունով։
- Եսայան ամուսինների կողմից կառուցվել և Մեծ Շենի համայնքին են նվիրաբերվել մակարոնեղենի և քարի արտադրության արտադրամասեր։
- Կառլեն և Սառա Եսայանների հովանավորությամբ Մարտակերտի շրջկենտրոնում տեղադրվել են հրամանատարներ Սասուն Հակոբյանի հուշարձան–պանթեոնը և Վլադիմիր Բալայանի հուշարձանը։
- 2016 թվականին կառուցվել է Մարտակերտի շրջկենտրոնի հյուրանոցը (ամբողջությամբ կահավորվել է)։
- 2016 թվականին Արցախի Մեծ Շեն գյուղին նվիրաբերել են ԳԱԶ 32213 միկրոավտոբուս։
- 2016 թվականին Կառլեն և Սառա Եսայանների անունից Արցախի Մեծ Շեն գյուղում կառուցվել է մշակույթի տուն։
- 2016 թվականին Մեծ Շեն գյուղում կառուցվել է երիցատուն՝ իրենց իսկ կառուցած եկեղեցու մշտական գործունեությունն ապահովելու նպատակով։
- 2014 թվականին Նանսենի անվան այգում գտնվող Ֆրիտյոֆ Նանսենի թանգարանի շենքը, որտեղ տեղադրվել է Նանսենի արձանը, Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին՝ շրջապատված խաչքարերով և արձանախմբերով[2]
- 2016 թվականին Տիգրան Մեծի հուշարձան (Վաղարշապատ)[3]
Պարգևներ խմբագրել
- 2007 թվականին Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Ֆրիտյոֆ Նանսենի ոսկյա հուշամեդալ
- 2007 թվականին Պաուլ Էռլիխի արծաթյա մեդալ
- 2006 թվականին Հայաստանի վաստակավոր բժիշկ
- 2010 թվականին «Երախտագիտություն» մեդալ, (Արցախի նախագահի հրամանագրով)
- 2010 թվականին Երկրապահ կամավորականների միության հուշամեդալ
- 2013 թվականին Հայաստանի առողջապահության նախարարության հուշամեդալ
- 2013 թվականին «Երևան քաղաքի պատվավոր բժիշկ» հուշամեդալ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Բժիշկներն առողջացնում են Մեծ Շենը
- ↑ «Ես շքանշանների չեմ սպասում, ես պարզապես աշխատում եմ»
- ↑ «Հայոց մեծերին ճիշտ ժամանակին ներկայացնում են մեծերը. Հայաստանի վաստակավոր բժիշկներ Կառլեն և Սառա Եսայանների հերթական նվերը՝ այս անգամ էջմիածինցիներին. ՖՈՏՈՌԵՊՈՐՏԱԺ». Լուրեր Հայաստանից | Shamshyan.com. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.