Սիմվոլիզմն[1] արվեստում (գրականության, երաժշտության և կերպարվեստի մեջ) ամենամեծ ուղղություններից է։ Առաջացել է Ֆրանսիայում 1870-80-ականներին և բուռն զարգացում ապրել 19-րդ դարավերջին և 20-րդ դարասկզբին՝ նախևառաջ Ֆրանսիայում, Բելգիայում և Ռուսաստանում։ Սիմվոլիզմ տերմինը մտցրել է ֆրանսիացի բանաստեղծ Ժան Մորեասը իր համանուն մանիֆեստում՝ տպագրված 1886-ի սեպտեմբերին «Ֆիգարոյում»[2]։ Ըստ այդ մանիֆեստի՝ սիմվոլիստական պոեզիան հռետորության, սուտ զգացմունքայնության և օբյեկտիվ նկարագրությունների թշնամին է, ձևն ինքնանպատակ չէ, այն արտահայտում է Գաղափարը՝ դուրս չգալով դրա սահմաններից[3]։

Ֆերնանդ Կնոպֆ. «Ո՞վ կփրկի ինձ»
Գագաթնաժողովը, իտալական սիմվոլիզմի բացահայտ սիմվոլիստական աշխատանք ՝ նկարիչ Չեզարե Սակագջիի կողմից Տորտոնայից:
Գագաթնաժողովը, իտալական սիմվոլիզմի բացահայտ սիմվոլիստական աշխատանք ՝ նկարիչ Չեզարե Սակագջիի կողմից Տորտոնայից:

Գրականության մեջ սիմվոլիզմի հետևորդներից հայտնի են՝ Ֆրանսիայում՝ Ստեֆան Մալարմե, Արթյուր Ռեմբո, Պոլ Վեռլեն, Պոլ Վալերի, Բելգիայում՝ Մորիս Մետերլինկ, Էմիլ Վերհարն, Ավստրիայում և Գերմանիայում՝ Ռայներ Մարիա Ռիլկե, Նորվեգիայում՝ Հենրիկ Իբսեն, Ռուսաստանում՝ Վալերի Բրյուսով, Ալեքսանդր Բլոկ, Ֆյոդոր Սոլոգուբ, Կոնստանտին Բալմոնտ Սիմվոլիզմ՝ բացատրություն 19-20 դարերին արվեստի ու գրականության մեջ տեղ գտած հակառեալիստական ուղղություն, որը իր գեղարվեստական մեթոդն Է համարում սիմվոլների խորհրդանշանների միջոցով առարկաների ու երևույթների անճանաչելի Էության պատկերումը[4]։ Սիմվոլիզմը արտահայտվել է նաև կերպարվեստում և թատրոնում[5]։ Սիմվոլիսները համակենտրոնացած են մարդկանց ներաշխարհի վրա, նրանք ձգտում են բացահայտել նրանց հոգեկան վիճակը, կարողանում են արտահայտել նուրբ զգացմունքները բառերով։ Նրանց հաջողվել էր բանաստեղծություները լրացնել պայծառ ու արտահայտիչ կերպարներով[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Э.В. Георгиевский Символизм древнерусского уголовного права». Право и политика. 2 (2): 238–248. 2013-02. doi:10.7256/1811-9018.2013.02.12. ISSN 1811-9018.
  2. «Михайлов Н.Э. «Аполлон» и «Тюхе»: порядок и случайность как фундаментальные формообразующие начала в дизайне». Философия и культура. 2 (2): 69–80. 2018-02. doi:10.7256/2454-0757.2018.2.24322. ISSN 2454-0757.
  3. Gonzalez, John A.; Volobuev, Oleg V. (2018). «N.A. ROZHKOV IN SIBERIAN EXILE AND THE NEWSPAPER "IRKUTSKOE SLOVO" (MAY 1910 - JANUARY 1912)». Bulletin of the Moscow State Regional University (History and Political Science) (2): 6–24. doi:10.18384/2310-676x-2018-2-6-24. ISSN 2310-676X.
  4. Gonzalez, John A.; Volobuev, Oleg V. (2018). «N.A. ROZHKOV IN SIBERIAN EXILE AND THE NEWSPAPER "IRKUTSKOE SLOVO" (MAY 1910 - JANUARY 1912)». Bulletin of the Moscow State Regional University (History and Political Science) (2): 6–24. doi:10.18384/2310-676x-2018-2-6-24. ISSN 2310-676X.
  5. Zavarikhin, S. P. (Svi︠a︡tozar Pavlovich) (1999). Kapital i arkhitektura : istorii︠a︡ arkhitektury i stroitelʹstva bankovskikh zdaniĭ v Rossii. Faltinskiĭ, R. A. (Rudolʹf Antonovich). Sankt-Peterburg: Stroĭizdat SPb. ISBN 5-87897-055-4. OCLC 45501853.
  6. Материалы Международной научно-практической конференции «Биологизация земледелия: перспективы и реальные возможности». Chechen State University.

Աղբյուրներ խմբագրել

  • А. А. Горнфельд. Символисты // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Обломиевский Д. Д. Французский символизм / Биогр. очерк Ф. С. Наркирьера; АН СССР. Институт мировой литературы им. А. М. Горького. — М.: Наука, 1973. — 304 с. — 10 000 экз.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիմվոլիզմ» հոդվածին։