Խնջույք Լևիի տանը (Վերոնեզե)

Խնջույք Լևիի տանը;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Պաոլո Վերոնեզե
տարի	1573
բարձրություն	560 սանտիմետր
լայնություն	1039 սանտիմետր
ուղղություն	մաներիզմ
ժանր	հոգևոր արվեստ
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Ակադեմիայի պատկերասրահ և Վենետիկ
հավաքածու	Ակադեմիայի պատկերասրահ
պատվիրատու	Santi Giovanni e Paolo?
հիմնական թեմա	խորհրդավոր ընթրիք
մակագրություն	A. D. MDLXXIII և DIE. XX, APR.
	պատկերված են
	https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi1.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi3.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi4.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi5.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi6.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi7.html, https://www.wga.hu/html/v/veronese/06/8levi8.html կայք
	Ծանոթագրություններ;
	Feast in the House of Levi by Paolo Veronese Վիքիպահեստում

«Խնջույք Լևիի տանը» (իտալ.՝ Cena a Casa di Levi), իտալացի նկարիչ Պաոլո Վերոնեզեի հսկայական նկարն է (555×1280 սմ), որը նկարել է 1573 թվականին՝ կտավի վրա։ Ցուցադրված է Վենետիկի ակադեմիայի պատկերասրահում։ Կտավը պատկանում է Վերոնեզեի բացառիկ, բազմանձ կտավների շարքին, որոնք արտացոլում են Քրիստոսի մասնակցությամբ խնջույքներ («Ամուսնությունը Գալիլեյան Կանում» և «Խնջույք Սիմոն Փարիսեցու մոտ»-ի երկու տարբերակը)։ Սկզբում կտավը կոչվում էր «Խորհրդավոր ընթրիք», սակայն Սուրբ ինկվիզիցիայի միջամտությունից հետո նկարիչը ստիպված էր նոր անվանում տալ նկարին։

Նկարի պատմությունը խմբագրել

Մակագրությունը գերանի և հիմնային բազրիքի հատվածի վրա՝ «նկարի նոր անվանումն» է, ստորև՝ ստեղծման տարեթիվը՝ 1573, հատված։

Բազրիքի հիմքի վրա գրված արձանագրություն, հղում Լուկասի ավետարանի հատվածից, հատված:

1571 թվականին Դոմինիկյան Սանտի Ջովաննի Պաոլո եկեղեցում բռնկված հրդեհի ժամանակ այրվել է Տիցիանի «գաղտնի ընթրիք» կտավը։ Այրված կտավը փոխարինելու համար Պաոլո Վերոնեզեն պատվեր է ստանում և 1573 թվականին կտավ է գրում աստվածաշնչյան նույն սյուժեով և նույն անվանումով։ Վրոնեզեն հայտնի աստվածաշնչյան սյուժեն պատկերել է համաձայն սեփական բացահայտումների և Քրիստոսի դարաշրջանի մասին պատկերացումների։ Նկարում նկարիչը պատկերել է Վերածննդի ճարտարապետությունը, կորնթոսյան օրդերի շքեղ կամարաշարը։ Կամարների բացվածքներում բացահայտվում է ֆանտաստիկ ճարտարապետական բնապատկեր։ Կտավի կենտրոնում՝ նկարի սիմետրիայի առանցքի վրա, սեղանի մոտ պատկերված է Հիսուս Քրիստոսը։ Քրիստոսի կողմերում առաքյալների կերպարներն են, առաջին ձախ ֆիգուրը համարում են նկարչի ինքնադիմանկարը։ Սյուների միջև նկարիչը պատկերել է հյուրերին, որոնք իր կարծիքով միանգամայն կարող էին ներկա գտնվել «Խորհրդավոր ընթրիքին», սկուտեղներով, կերակրատեսակներով, շշերով ու կժերով ծառաներին, մավրներին, սակրատեգով մարտիկներին, երեխաներին և նույնիսկ շներին, որոնք սպասում են խնջույքի մնացորդներին։

Կտավի վրա աշխատանքն ավարտելուց երեք ամիս անց բիբլիական սյուժեի նման ազատ մեկնաբանությամբ հետաքրքրվել է Սուրբ ինկվիզիցիան և նկարչին կանչել տրիբունալ։ Մեր ժամանակներին է հասել այդ տրիբունալի՝ 1573 թվականի հուլիսի 18-ի նիստի արձանագրությունը։ Արձանագրությունից պարզ է դառնում, որ Վերոնեզեն բավականին ազատ է վերաբերվել պատմական ճշմարտությանը և պարզապես իր պատկերացումներով ու երևակայություններով կտավի ազատ տեղերն է լրացրել.

Հարց. Քանի՞ մարդ եք պատկերել և ի՞նչ է նրանցից յուրաքանչյուրն անում։
Պատասխան. Առաջին հերթին իջևանատան տերը՝ Սիմոնը, ապա նրանից ներքև՝ վճռական զինակիրը, որը, ինչպես ես ենթադրում էի, եկել էր այնտեղ իր սեփական հաճույքի համար, որ դիտեր, թե ինչ վիճակում էր սնունդը։ Կան շատ այլ կերպարներ, բայց ես արդեն չեմ հիշում դրանք, քանի որ շատ ժամանակ է անցել, ինչ ես նկարել եմ այս նկարը…
Հարց. Ի՞նչ էին նշանակում այդ մարդիկ, զինված և հագնված գերմանացիների նման, սատրատեգը ձեռքներին։
Պատասխան. Մենք՝ գեղանկարիչներս, օգտվում ենք այն նույն ազատություններից, որոնցից օգտվում են բանաստեղծներն ու գժերը, և ես սակրատեգներով պատկերել եմ այդ մարդկանց ... որպեսզի նրանց ներկայությունն արդարացնեմ որպես ծառաներ, քանի որ ինձ վայել և հնարավոր էր թվում, որ հարուստության ու շքեղության տերը, ինչպես ինձ ասել էին, տանը պետք է նման ծառաներ ունենար…
Հարց. Ձեր կարծիքով, որքա՞ն մարդ է եղել այս ընթրիքի ընթացքում։
Պատասխան. Ես կարծում եմ, որ այնտեղ եղել են միայն Քրիստոսն ու նրա առաքյալները, բայց քանի որ նկարի վրա մնում է մի որոշակի տարածություն, ես զարդարում եմ այն հորինված կերպարներով... ես նկարում եմ բոլոր այն մտորումներով, որոնք բնորոշ են իմ խելքին և համարժեք են նրան, թե ինչպես է իմ խեկքն այդ ամենը հասկանում ...^[2]

Դատավորները որոշեցին, որ նկարիչը պետք է շտկի նկարը դատավճիռը կայացնելուց երեք ամսվա ընթացքում՝ իր ֆինանսների հաշվին։ Վերոնեզեն այստեղ էլ բավականին հնարամիտ է մոտեցել խնդրի լուծմանը, նա միայն փոխել է անվանումը, «Խորհրդավոր ընթրիք»-ի փոխարեն բազրիքի հեծանի վրա մակագրություն է արել. Լեվին խնջույք է կազմակերպել Տիրոջ համար ( FECIT D COVI MAGNV. LEVI., կրճատ լատին․՝ Fecit Domino Convivium Magnum Levi)։ Բազրիքի աջ կողմից Վերոնեզեն գրել է DIE-ն։ XX APR., ապրիլ, 20-րդ օր և հղում է տվել LVCA-ի մեջբերմանը։ CAP.V. (լատին․՝ Evangelio de Lucas, capitulo V), Լուկասի ավետարանը, գլուխ V, հավանաբար, որ Սուրբ ինկվիզիցիան այլևս կասկած չունենա.

Եվ նրա համար Լևին իր տանը մեծ հյուրասիրություն արեց. այնտեղ կային բազմաթիվ տանջվածներ և ուրիշներ, որոնք նրանց հետ էին ...^[3]

Կտավը խիստ վնասվել է XVII դարում բռնկված հրդեհի ժամանակ, որպեսզի հրդեհից հանեն կտավը, այն կտրել են երեք մասի և թրջել ջրով։ Երբ Նապոլեոն Բոնապարտը 1797 թվականին գրավել է Վենետիկը, նկարը այլ գլուխգործոցների հետ միասին տարել են Փարիզ՝ Լուվր։ 1815 թվականին, Նապոլեոնի անկումից հետո, նկարը վերադարձվել է։ Այժմ կտավն առանձին պատ է զբաղեցնում Վենետիկի ակադեմիայի պատկերասրահում։

Կտավը վերականգնել են 1827 թվականին։ Ներկայումս ներկերը խամրել են, և նկարը չի գործում այնպիսի տպավորություն, որը հավանաբար գործում էր ժամանակակիցների վրա։ Կտավի մասշտաբային վերականգնումն իրականացվել է 1990 թվականների կեսերին։

Թզուկը թռչնի հետ, հատված։
Սակրատեգով զինվորներ, հատված։
Հյուրը ծառայի հետ, հատված։

Ֆիլմագրություն խմբագրել

«Դատաստանային նկար», ռեժիսոր Ալեն Ջոբեր^[en] (Ֆրանսիա , 1997)։ Ֆիլմը նկարահանվել է կտավի վերականգնման ժամանակ և դարձել է առաջինն «պալիտրա» 50 մասանի ցիկլում։

Գրականություն խմբագրել

«Калиари». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.
↑ Мастера искусства об искусстве: В 7 т. М.: Искусство, 1965—1970. Т. 2. С. 246—249. Перевод А. А. Губера по первому итальянскому изданию текста 1888 г.
↑ Библия, 5:29-39

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խնջույք Լևիի տանը (Վերոնեզե)» հոդվածին։

[_ff9299c7b5062ad1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.

[2] Мастера искусства об искусстве: В 7 т. М.: Искусство, 1965—1970. Т. 2. С. 246—249. Перевод А. А. Губера по первому итальянскому изданию текста 1888 г.

[3] Библия, 5:29-39

[1]

[2]

[3]