Խթանաբույս երկարածաղիկ
| Խթանաբույս երկարածաղիկ | |
 Խթանաբույս երկարածաղիկ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Ակքանածաղկավորներ (Dipsacales) |
| Ընտանիք | Այծատերևազգիներ (Caprifoliaceae) |
| Ենթաընտանիք | Valerianoideae |
| Ցեղ | Խթանաբույս (Centranthus) |
| Տեսակ | Խթանաբույս երկարածաղիկ (C. longiflorus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Centranthus longiflorus | |
Խթանաբույս երկարածաղիկ (լատին․՝ Centranthus longiflorus), կատվախոտազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
1 մ բարձրությամբ, բազմաթիվ ուղղաձիգ կանգնած ցողուններով բազմամյա թխակապույտ խոտաբույս է։ Տերևները ամբողջական են, նշտարաձև։ 30-50 սմ երկարությամբ ծաղկաբույլը ընդհատումներով է։ 3 սմ երկարությամբ, խոշոր ծաղիկները ծիրանագույն կարմիր են[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է Դարեղեգիսի ֆլորիստիկական շրջանում (Խաչիկ գյուղի շրջակայք)։ Հանդիպում է նաև Նախիջևանում, Արևմտյան, Կենտրոնական և Արևելյան Անդրկովկասում, Հունաստանում, Բուլղարիայում, Թուրքիայում, Լիբանանում, Իսրայելում և Հյուսիսարևմտյան Աֆրիկայում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ծովի մակարդակից 1400-1500 մ բարձրությունների վրա, միջին լեռնային գոտում, քարքարոտ լանջերին և քարաթափվածքների վրա, տափաստանային բուսականության մեջ։ Ծաղկում է հուլիս-օգոստոս ամիսներին, պտղաբերում՝ օգոստոս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Պոպուլյացիան գոյություն ունի Նախիջևանում և Հայաստանի սահմանի մոտ։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես անհետացած տեսակ։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խթանաբույս երկարածաղիկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խթանաբույս երկարածաղիկ» հոդվածին։ |