Խեյբիան կամ Խեյպան, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Մշո գավառում։ Գտնվում էր Մուշ քաղաքից 22 կմ հյուսիս-արևմուտք, Մշո դաշտում, Արածանիի աջ ափամեձ հովտում՝ Մուշ-Զիարեթ ճանապարհի վրա։

Գյուղ
Խեյբիան
Վարչական տարածքԱրևմտյան Հայաստան
ՎիլայեթԲիթլիսի վիլայեթ
ԳավառՄշո գավառ
Այլ անվանումներԽայբիան, Խեյպան, Խեյպիան, Խեյպյան, Խեյպյան Հան, Խեպիան, Խըյպինա, Ղաբիան, Ղեյբիան, Ղեյպիան, Ղեյպյան
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Ազգային կազմՀայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմՔրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտիUTC+3
Խեյբիան (Աշխարհ)##
Խեյբիան (Աշխարհ)

Աշխարհագրություն խմբագրել

Խեյբիանի միջով անցնում է մի քանի առվակներ։

Պատմություն խմբագրել

Գյուղի մասին հիշատակվել է միջին դարերի հիշատակարաններում։

Բնակչությունը բռնությամբ տեղահանվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Նրանց մեծ մասը զոհվել է աքսորի ճանապարհին։

Բնակչություն խմբագրել

1880 թվականին գյուղն ուներ 120 տուն՝ մոտ 1000 հայ բնակչով։ 1909 թվականին ուներ մոտ 100 տուն հայ բնակիչ։

Տնտեսություն խմբագրել

Զբաղվում էին երկրագործությամբ, անասնապահությամբ և արհեստներով։

Կրթություն խմբագրել

Գյուղում կար դպրոց, որը 1870 թ.-ին բացվել էր Գարեգին Սրվանձտյանի ջանքերով։ Դպրոցում ուսանում էր 30 աշակերտ։

Անվանի մարդիկ խմբագրել

Խեյբիանում է ծնվել գրող և բանահավաք Մշո Գեղամը[1]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 718

Աղբյուրներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 47