Լուսագյուղ (Արմավիրի մարզ)
Այս հոդվածը Արմավիրի մարզի գյուղ մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Լուսագյուղ (այլ կիրառումներ)։
Լուսագյուղ (նախկին անվանումը՝ Ներքին Թուրքմենլու), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի Վաղարշապատի տարածաշրջանում, Վաղարշապատ քաղաքից մոտ 7 կմ հարավ-արևմուտք։ Բնակչությունը կազմում է 1007 մարդ (2001 թ)[1]։ Վերանվանվել է Լուսագյուղ 1935 թ. հունվարի 3-ին[4]։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Լուսագյուղ | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Արմավիրի | ||
| Շրջան | Վաղարշապատի տարածաշրջան | ||
| Գյուղապետ | Սարիբեկ Կարապետյան | ||
| Մակերես | 2.7 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 830 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 1007[1] մարդ (2011) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ |  Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | լուսագյուղցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 (231)[2] | ||
| Փոստային ինդեքս | 1131[3] | ||
| |||
Աշխարհագրություն խմբագրել
Մարզկենտրոնից գտնվում է 35 կմ հեռավորության վրա։ Նախկինում ունեցել է Թուրքմանլու, Թուրքմենլու Ներքին, Լուսագեղ անվանումները։ Լուսագյուղ է վերանվանվել 1935 թ-ին։ Գյուղը տեղադրված է Մեծամոր գետի աջ ափին՝ Միջինարաքսյան հարթավայրում, ծովի մակարդակից ունի 835 մ բարձրություն։ Կլիման չոր խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -3-ից -5 °C։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վեր են ածվել կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։ Հարուստ է արտեզյան ջրերով, որոնք օգտագործվում են որպես խմելու ջուր։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Լուսագյուղի մշտական բնակչությունը կազմել է 1007, առկա բնակչությունը՝ 957 մարդ[1]։ Բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիների մի մասը տեղափոխվել է Երևանի նահանգի Սուրմալուի գավառի Բահարլու գյուղոց 1915-1920 թթ[4]։
Լուսագյուղի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[5].
| Տարի | 1926 | 1939 | 1959 | 1979 | 2001 | 2011 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 128 | 192 | 331 | 576 | 930 | 1007[1] | 1001 |
Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների 2005 թ-ին տղամարդիկ կազմում են 49%, կանայք՝ 51%։ Ըստ տարիքային կազմի բնակչությունը բաշխված է հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 27%, աշխատունակներ՝ 63%, հետաշխատունակներ՝ 10%։ Գյուղն ունի 162 տնտեսություն։ Ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։
Տնտեսություն խմբագրել
Գյուղատնտեսական հողահանդակները ոռոգվում են Մեծամոր գետի ջրերով։ Գյուղատնտեսական հողահանդակներում մեծ բաժին ունեն վարելահողերը (86 հա), կան պտղատու (6 հա) և խաղողի այգիներ (9 հա)։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով համապատասխանաբար 38 հա։ Զբաղվում են պտղաբուծությամբ, այգեգործությամբ, բանջարաբոստանային և հացահատիկային կուլտուրաների մշակությամբ, թռչնաբուծությամբ, խոշոր եղջերավոր անասնապահությամբ։
Համայնքի հիմանխնդիրներ խմբագրել
Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ գլխավորը ոռոգման ջրի հարցն է և ոռոգման, խմելու ջրի ջրագծերի, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը, դպրոցաշինության հարցը։ Կարևորվում է նաև գյուղտտնտեսական մթերքների իրացումը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «ՀՀ մարզերի կոդեր». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ Code database of Armenia, Արմավիր
- ↑ 4,0 4,1 Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 2 [Դ-Կ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 607 — 992 էջ։
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 93» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 2-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Էջը Արմավիրի մարզպետարանի կայքում(չաշխատող հղում)
- Համայնքի ղեկավարի Էջը Արմավիրի մարզպետարանի կայքում(չաշխատող հղում)