Լաձարո Սպալանցանի (իտալ.՝ Lazzaro Spallanzani, հունվարի 12, 1729(1729-01-12)[1][2][3][…], Սկանդիանո, Ռեջիո Էմիլիա, Էմիլիա Ռոմանիա[3] - փետրվարի 12, 1799(1799-02-12)[3][2][4][…], Պավիա, Ցիզալպիական հանրապետություն[5][3]), իտալացի բնագետ։

Լաձարո Սպալանցանի
Lazzaro Spallanzani
Ծնվել էհունվարի 12, 1729(1729-01-12)[1][2][3][…]
Սկանդիանո, Ռեջիո Էմիլիա, Էմիլիա Ռոմանիա[3]
Մահացել էփետրվարի 12, 1799(1799-02-12)[3][2][4][…] (70 տարեկան)
Պավիա, Ցիզալպիական հանրապետություն[5][3]
բնական մահով
Դավանանքկաթոլիկություն
Մասնագիտությունֆիզիկոս, բնագետ, համալսարանի դասախոս, միջատաբան և բուսաբան
Հաստատություն(ներ)Պավիայի համալսարան և University of Modena and Reggio Emilia?
Գործունեության ոլորտկենսաբանություն[6]
Պաշտոն(ներ)թանգարանի տնօրեն
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[3]
Ալմա մատերԲոլոնիայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինիտալերեն[7][6][8]
Հայտնի աշակերտներEleonora Fonseca Pimentel?[6]
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)Spall.
 Lazzaro Spallanzani Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ավարտել է Բոլոնիայի համալսարանը, եղել Ռեջոնել Էմիլիայի (1755 թվականից), Սոդենայի (1763 թվականից), Պավիայի համալսարանների պրոֆեսոր (1769 թվականից)։ Հատկապես հայտնի են նրա փորձարարական կենսաբանական ուսումնասիրությունները։ Սպալանցին առաջինն է փորձով ապացուցել միկրոօրգանիզմների ինքնածնության անհնարինությունը և իրականացրել երկկենցաղների ու կաթնասունների արհեստական բեղմնավորումը։ Օգտագործել է հետազոտությունների մանրադիտակային մեթոդներ։ Ուսումնասիրել է նաև արյան շրջանառությունը, շնչառությունը, նյութափոխանակությունը, զգայարանները, երկկենցաղների ռեգեներացումը և այլն։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Wurzbach D. C. v. Spalanzani, Lazarus (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Vol. 36. — S. 50.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Istrapedia (хорв.)
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia.
  5. 5,0 5,1 5,2 Спалланцани Ладзаро (ռուս.) / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. 6,0 6,1 6,2 Тарханов И. Спалланцани, Лазарь (ռուս.) // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1900. — Т. XXXI. — С. 122.
  7. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  8. CONOR.Sl
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լաձարո Սպալանցանի» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լաձարո Սպալանցանի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 49