Լուիջի Պիրանդելլո

իտալացի գրող

Լուիջի Պիրանդելլո (իտալ.՝ Luigi Pirandello, հունիսի 28, 1867(1867-06-28)[1][2][3][…], Ագրիջենդո, Սիցիլիա[4] - դեկտեմբերի 10, 1936(1936-12-10)[5][1][3][…], Հռոմ, Իտալիա[5][4]), իտալացի գրող, 1934 թվականի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։

Լուիջի Պիրանդելլո
իտալ.՝ Luigi Pirandello
Ծնվել էհունիսի 28, 1867(1867-06-28)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԱգրիջենդո, Սիցիլիա[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 10, 1936(1936-12-10)[5][1][3][…] (69 տարեկան)
Վախճանի վայրՀռոմ, Իտալիա[5][4]
Գրական անունCaliban[6], Giulian Dorpelli[6], Fernando[6] և Emma Nevini[6]
Մասնագիտությունդրամատուրգ, գրող, բանաստեղծ, վիպասան, սցենարիստ և ռեժիսոր
Լեզուիտալերեն
Քաղաքացիություն Իտալիայի թագավորություն
ԿրթությունԲոննի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներL'Esclusa?, The Turn?, Ma non è una cosa seria?, One, No one and One Hundred Thousand?, Six Characters in Search of an Author?, Novels for a year?, Il fu Mattia Pascal?, Clothing The Naked? և Henry IV?
ԱնդամակցությունCompagnia del teatro d'arte di Roma?[7]
Պարգևներ
ԱմուսինMaria Antonietta Portulano?
ԶավակներFausto Pirandello? և Stefano Pirandello?
Изображение автографа
Կայքpirandelloweb.com
 Luigi Pirandello Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Գրական գործունեությունը սկսել է որպես բանաստեղծ («Բերկրալի ցավ», 1889, ժողովածու)։ «Սեր առանց սիրո» (1894) ժողովածուի նովելներում Պիրանդելլոն հետևել է վերիզմի ավանդույթներին, «Տարվա նովելները» (1922) ժողովածուում ձգտել է նաև ցույց տալ «փոքր» մարդու ներաշխարհը և նրա հոգեկան խռովությունը կյանքի խավարի դեմ։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

«Հանգուցյալ Մատտիա Պասկալը» (1904) վեպում բացահայտել է ժամանակակից բուրժական հասարակարգում ապրող մարդու սոցիալական «դիմակի» և իսկական «դեմքի» միջև եղած հակասությունը։ Պիրանդելլոի 1910-1917 թվականի դրամատուրգիայում գերիշխում են Սիցիլիայի բարբառով գրված կենցաղային կատակերգությունները («Լիոլա», 1916 և այլն), ապա՝ իտալերեն փիլհոգեբանական դրամաները։

Պիրանդելլո դրամաներում պատկերել է արվեստի ու կյանքի հակասությունը, մարդկանց սոցիալական ողբերգությունը («Վեց գործող անձ հեղինակի որոնումներում», 1921), ըմբոստացումը դառն իրականության դեմ և պատրանքներով լի աշխարհի ստեղծումը («Հենրիխ », 1922, «Կյանք, որ քեզ եմ տալիս», 1924), բարոյախոսության սուբյեկտիվությունը և իրականության ու պատրանքների միջև սահմանագծի բացակայությունը («Ամեն մարդ յուրովի», 1924, «Այսօր անում ենք հանպատրաստից», 1930

Մրցանակներ

խմբագրել

Նոբելյան մրցանակ (1934

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Internet Movie Database — 1990.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Broadway Database — 2000.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Елина Н. Г. Пиранделло Луиджи // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1975. — Т. 19 : Отоми — Пластырь. — С. 549.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Frattarolo R. Dizionario degli scrittori italiani contemporanei pseudonimi: 1900-1975 (իտալ.): con un repertorio delle bibliografie nazionali di opere anonime e pseudonimeRavenna: Angelo Longo Editore, 1975. — P. 67.
  7. Teatro di Torino — 1925.
  8. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1934/
  9. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լուիջի Պիրանդելլո» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 306