Լոմբոկի նեղուց
Լոմբոկի նեղուց նաև Լոմբոկ նեղուց, ինդոն.՝ Selat Lombok), նեղուց Մալայական արշիպելագի ջրերում՝ ինդոնեզական Բալի և Նուսա Պենիդա (արևմտյան կողմում) և Լոմբոկ (արևելյան կողմից) կղզիների միջև։
![]() Լոմբոկի նեղուց. Լոմբոկի տեսարանը Գիլի Տրավանգանից | |
Երկիր | Ինդոնեզիա |
---|---|
Բաժանում է | Բալի, Նուսա Պենիդա և Լոմբոկ կղզիները |
Առավելագույն խորություն | 1400 մ |
Լայնություն | 18 կմ |
Ուոլասի գիծն անցնում է նեղուցով, որը բաժանում է Ասիայի և Ավստրալիայի կենսաաշխարհագրական շրջանները։ Բացի այդ, այն առանցքային դեր է խաղում Ինդոնեզիայի ընթացիկ համակարգում՝ օվկիանոսային հոսանքների համալիրում՝ տեղափոխելով ջրային զանգվածները Խաղաղ և Հնդկական օվկիանոսներից այս տարածաշրջանի երկու ուղղություններով:
Լինելով խորը ծովային և հարմար նավարկության համար՝ այն ծառայում է որպես Խաղաղ օվկիանոսի և Հնդկական օվկիանոսների միջև ամենակարևոր ծովային ճանապարհը։ Նեղուցի ջրերում իրականացվում է լայնածավալ ձկնորսություն և մարգարիտի որոնում։
Աշխարհագրական դիրք
խմբագրելՆեղուցը միացնում է Բալի ծովի ջրերը, Խաղաղ օվկիանոսը, որը գտնվում է հյուսիսային կողմում, և Հնդկական օվկիանոսը, որը գտնվում է հարավային կողմում։ Արևմուտքում գտնվում են Բալի և Նուսա Պենիդա կղզիները, արևելքում՝ Լոմբոկ կղզին։ Նեղուց նայող բոլոր կղզիները պատկանում են Մալայական արշիպելագի Փոքր Սունդա լեռնաշղթային[1][2]։
Նեղուցի հարավ-արևմտյան մասում նրա ջրային տարածքը միաձուլվում է Բադունգ նեղուցի ջրային տարածքի հետ՝ անցնելով Բալի և Նուսա Պենիդա կղզիների միջև։ Լոմբոկի նեղուցում կան մի քանի փոքր կղզիներ։ Դրանցից երեք առավել նշանակալիները, որոնք գտնվում են Լոմբոկի հյուսիս-արևմտյան ափին, կազմում են Գիլի արշիպելագը[3]։
Նեղուցի նվազագույն լայնությունը մոտ 18 կմ է (Նուսա Պենիդայի արևելյան ծայրի և Լոմբոկի հարավարևմտյան ծայրերի միջև): Ներքևի տեղագրությունն ընդհանուր առմամբ շատ բարդ է, այն բնութագրվում է հարավից հյուսիս խորության կտրուկ աճով, երբեմն զառիթափ եզրերով։ Առավելագույն խորությունը մոտ 1400 մ է (նեղուցի հյուսիսային մասում)։ Նավարկուղու երկայնքով նվազագույն խորությունը առնվազն 250 մ է[3][4]:
Նեղուցով է անցնում Ինդոնեզիայի Բալի նահանգների և Արևմտյան Փոքր Զոնդյան կղզիների միջև վարչական սահմանը: Նեղուցի ափերը բավականին խիտ են բնակեցված։ Բալիի ափին կան բազմաթիվ գյուղական բնակավայրեր, Լոմբոկի ափին է գտնվում Մատարամը, կղզու գլխավոր քաղաքը և Արևմտյան Փոքր Զոնդյան կղզիների գավառի վարչական կենտրոնը։ Երբեմն Լոմբոկ նեղուցի նավահանգիստները ներառում են Բալիի Պադանգբայը, որն իրականում գտնվում է Բադունգ նեղուցի ափին[3]։
Բնական պայմաններ
խմբագրելԼոմբոկ ծովածոցը առանձնահատուկ նշանակություն ունի Երկրի կենսաաշխարհագրական գոտիավորման տեսանկյունից․ այստեղով անցնում է Ուոլեսի գիծը, որը բաժանում է Ասիայի և Ավստրալիայի կենսաաշխարհագրական շրջանները։ Արդյունքում, նրա արևմտյան և արևելյան ափերի բուսական և կենդանական աշխարհը, որոնք գտնվում են միմյանցից ոչ ավելի, քան մի քանի տասնյակ կիլոմետր հեռավորության վրա, ունեն մի շարք հիմնարար տարբերություններ[5]։
Բացի այդ, նեղուցը չափազանց կարևոր դեր է խաղում, այսպես կոչված, «Ինդոնեզական հոսքի» համակարգում՝ օվկիանոսային հոսանքների համալիր, որը ջրային զանգվածները տեղափոխում է Խաղաղ և Հնդկական օվկիանոսներից երկու ուղղություններով՝ Փոքր Զոնդյան լեռնաշղթայի նեղուցներով: Այդ հոսանքների փոխդասավորությունը և ինտենսիվությունը ենթարկվում են զգալի սեզոնային տատանումների, բայց ընդհանուր առմամբ, Խաղաղ օվկիանոսից դեպի Հնդկական օվկիանոս շարժվող հոսքի ծավալները զգալիորեն գերազանցում են հակառակ ուղղությամբ շարժվող ջրի ծավալներին: Միաժամանակ նեղուցում դիտվում են շատ նկատելի մակընթացային հոսանքներ, որոնց ինտենսիվությունը նույնպես տարբեր է տարվա ընթացքում։ Այդ հոսանքները հասնում են իրենց առավելագույն արագությանը` մոտ 10 կմ/ժ, նեղուցի ամենացածր հատվածում[4][6]։
Բավական նկատելի սեզոնային տատանումները, որոնք կանխորոշված են մուսոնային քամիների ժամանակաշրջաններով, նույնպես ենթակա են նեղուցի ջրի ջերմաստիճանին և աղիությանը: Եթե հյուսիսարևմտյան մուսսոնների ժամանակ (հունվար-մարտ) առաջին ցուցանիշը կազմում է մոտ 27-28 °C, իսկ երկրորդը` մոտ 33 ‰, ապա հարավարևելյան մուսսոնների ժամանակ (հուլիս-սեպտեմբեր) ջերմաստիճանը իջնում է մինչև 26 °C, իսկ աղիությունը. , ընդհակառակը, այն աճում է մինչև 34-35 ‰։ Ավելին, խաղաղօվկիանոսյան հոսանքների տարածքներում ջրի աղիությունը, անկախ սեզոնից, մի փոքր ավելի ցածր է, քան Հնդկական օվկիանոսից եկող հոսանքների տարածքներում: Բալի և Լոմբոկ փոքր գետերը, որոնք թափվում են նեղուց, չեն առաջացնում ափամերձ ջրերի նկատելի աղազրկում[4][7]։
Նեղուցում էկոլոգիական իրավիճակը համեմատաբար բարենպաստ է, սակայն հիմնական վնասը պատճառվում է ինտենսիվ նավագնացության պատճառով։ Մի քանի արդյունաբերական ձեռնարկությունների գործունեությունը, որոնք տեղակայված են Բալիի արևելքում և Լոմբոկի արևմուտքում, էական ազդեցություն չեն ունենում տեղական էկոհամակարգի վրա[8] [9]:
Տնտեսական և տրանսպորտային նշանակություն
խմբագրելԼինելով ամենախորը և ամենահարմարը նավարկության համար Փոքր Սունդա լեռնաշղթայի նեղուցների մեջ՝ Լոմբոկի նեղուցը ծառայում է որպես հիմնական ծովային ճանապարհ Խաղաղ օվկիանոսի և Հնդկական օվկիանոսների միջև այս տարածքում՝ հարմար ցանկացած դասի նավերի համար: Մասնավորապես, դրանով անցնում են ամենամեծ տոննաժով նավերը, այդ թվում՝ սուպերտանկերները, հանքաքարեր և ածուխ փոխադրողները, որոնք չեն կարողանում անցնել ոչ լեռնաշղթայի մյուս նեղուցներով, ոչ էլ Զոնդյան նեղուցով[1][4] (240 կմ դեպի արևելք գտնվում է Օմբայի նեղուցը, որը միացնում է Խաղաղ օվկիանոսի և Հնդկական օվկիանոսների ջրերը, որը նույնպես անցանելի է բոլոր տեսակի նավերով)։
Բավական զբաղված բեռնափոխադրումներ են հաստատվում նաև Բալի և Լոմբոկ նավահանգիստների միջև։ Մեծ ծավալի ուղևորափոխադրումներ և բեռնափոխադրումներ են իրականացվում Բալի Պադանգբայի և Լոմբոկի Լեմբարի միջև լաստանավերի միջոցով[10]։
Նեղուցի ջրերում իրականացվում է ձկան և ծովամթերքի ակտիվ որս, և հաշվի առնելով տեղական կենսաբանական ռեսուրսների ծավալը՝ ձկնորսության մասշտաբները համակարգվածորեն մեծանում են։ Բացի այդ, Լոմբոկի ափին հարող ջրերը հանդիսանում են Ինդոնեզիայի հիմնական մարգարիտների արդյունահանման և մշակման վայրերից մեկը[8][9]։
Բալի և Լոմբոկ նեղուցի ափերին կան մեծ թվով ծովափնյա հանգստավայրեր և լողափեր։ Ափամերձ ջրերը մեծ պահաջարկ են վայելում ծովային հանգստի, ստորջրյա և վերջրյա լողի և սերֆինգի սիրահարների շրջանում [11][12][13]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Sailing Directions, 2015, էջ 127
- ↑ Ocean Internal Waves, 2005, էջ 82
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Sailing Directions, 2015, էջ 128
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Ocean Internal Waves, 2005, էջ 83
- ↑ «Wallace Line» (ինդոնեզերեն). Encyclopædia Britannica — Электронная версия Британской энциклопедии. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-05-ին. Վերցված է 2015-07-08-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Indonesian Throughflow Region, 2009, էջ 5
- ↑ Introduction to the Jawa Sea, 2007, էջ 5
- ↑ 8,0 8,1 «NTB Layak Jadi Lumbang Ikan Nasional» (ինդոնեզերեն). Lombok News. 2007-07-25. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-09-ին. Վերցված է 2015-07-08-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ 9,0 9,1 «Potensi Daerah Kelautan dan Perikanan» (PDF) (ինդոնեզերեն). Biro Ekonomi Setda NTB — Официальный сайт экономического управления администрации провинции Западные Малые Зондские острова. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-07-09-ին. Վերցված է 2015-07-08-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Aktivitas pelayaran Lembar-Padangbai dihentikan saat Nyepi» (ինդոնեզերեն). Antara — Официальный сайт индонезийского национального новостного агентства «Антара». 2014-03-30. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-09-ին. Վերցված է 2015-07-08-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Pura Ulun Swi, Dalem Petak Jingga dan I Gst. Agung Maruti» (ինդոնեզերեն). Bali Post — Электронная версия газеты «Бали пост». 2008-08-28. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-23-ին. Վերցված է 2015-06-15-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Bali. History» (անգլերեն). Lonely Planet. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-05-11-ին. Վերցված է 2015-06-15-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Potensi Wisata Alam di Nusatenggara Barat» (ինդոնեզերեն). BKPM — Официальный сайт индонезийского национального комитета по координации инвестиций. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-13-ին. Վերցված է 2015-07-13-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն)
Գրականություն
խմբագրել- Sailing Directions (enroute) Borneo, Jawa, Sulawesi and Nusa Tenggara. — 13th edition. — Springfield: National Geospatial-Intelligence Agency, 2015.
- Genia Atma Nagara, Nugroho Adi Sasongko, Olubenga Johnson Olakunle Introduction to the Jawa Sea(անգլ.) // Oceanography — University of Stavanger. — 2007. — P. 1—14. Архивировано из первоисточника 5 մարտի 2016.
- R. Dwi Susanto, Leonid Mitnik and Quanan Zheng Ocean Internal Waves Observed in the Lombok Strait(անգլ.) // Oceanography by Oceanography Society. — 2005. — Т. 18. — № 4. — P. 80—87. Архивировано из первоисточника 5 մարտի 2016.
- A. Schiller, S. E. Wijffels, J. Sprintall, R. Molcard and P. R. Oke Pathways of Intraseasonal Variability in the Indonesian Throughflow Region(անգլ.) // CSIRO Publications. — 2009. — P. 1—46.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոմբոկի նեղուց» հոդվածին։ |