Նիկոլայ Լոբաչևսկի
Նիկոլայ Իվանի Լոբաչևսկի (ռուս.՝ Николай Иванович Лобачеевский, նոյեմբերի 20 (դեկտեմբերի 1), 1792[1], Նիժնի Նովգորոդ, Ռուսական կայսրություն[2] - փետրվարի 12 (24), 1856[1][3], Կազան, Կազանի գավար, Կազանի գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն[2]), ռուս մաթեմատիկոս։
Կենսագրություն խմբագրել
Նիկոլայ Լոբաչևսկին 1807-1811 թվականներին ուսանել և ապա դասավանդել է Կազանի համալսարանում, որտեղ 1816 թվականին ստացել է պրոֆեսորի կոչում։ 1820-1822 թվականներին եղել է այդ համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետի դեկան, 1827-1846 թվականներին՝ ռեկտոր։ 1830 թվականին Լոբաչևսկին հրատարակել է իր նոր ստեղծած երկրաչափության հիմունքները, որոնք թերևս սկզբում չընդունվեցին, բայց հետագայում մեծ ազդեցություն ունեցան XIX դարի մաթեմատիկական մտածողության վրա։
Նիկոլայ Լոբաչևսկին աշխատանքներ ունի հանրահաշվի, մաթեմատիկական անալիզի, հավանականությունների տեսության, մեխանիկայի, ֆիզիկայի, աստղագիտության վերաբերյալ։ Լոբաչևսկին ստեղծել է նոր՝ Էվկլիդեսյանից տարբեր երկրաչափություն՝ Լոբաչևսկու երկրաչափությունը, որն արմատապես փոխեց տարածության բնույթի մասին մինչ այդ իշխող պատկերացումները և մեծապես խթանեց մաթեմատիկական մտածողության զարգացմանը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Лаптев Б. Л. Лобачевский Николай Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1973. — Т. 14 : Куна — Ломами. — С. 585—586.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Русский биографический словарь (ռուս.) / под ред. А. А. Половцов, Н. П. Чулков, Н. Д. Чечулин, В. В. Мусселиус, М. Г. Курдюмов, Ф. А. Витберг, И. А. Кубасов, С. А. Адрианов, Б. Л. Модзалевский, Е. С. Шумигорский — СПб., М..
- ↑ Find A Grave — 1996.
- ↑ http://inde.io/article/8836-novoe-mesto-muzey-lobachevskogo-v-rektorskom-dome-kfu
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
Աղբյուրներ խմբագրել
- Դպրոցական մեծ հանրագիտարան։ Գիրք 1, հատոր 1։ Երևան 2008, էջ 403
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 649)։ |