Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմ

Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմ 1975-1990 թթ., ռազմական հակամարտություն Լիբանանի մուսուլման և քրիստոնյա համայնքների, ինչպես նաև վերջիններիս առանձին խմբերի միջև։

Նախադրյալները խմբագրել

1967 թ. արաբ-իսրայելյան հերթական պատերազմում Եգիպտոսի, Սիրիայի և Հորդանանի ազգային բանակների կրած ծանր պարտությունից հետո, 1948 թ. Պաղեստինից հեռացած գաղթականները, հիասթափվելով Իսրայելի դեմ արաբական պետությունների համատեղ գործողությունների արդյունավետության հնարավորությունից, զինվեցին և փորձեցին վարել ինքնուրույն քաղաքականություն։ Պաղեստինցի գաղթականների ցուցաբերած աննախադեպ այս ակտիվության հետևանքով, շուտով ընդհարումներ առաջ եկան նաև Լիբանանում տեղակայված պաղեստինյան ֆիդայական ջոկատների ու լիբանանյան բանակի միջև։ 1969 թ. Կահիրեում կնքված համաձայնությանը, որի կետերն սկզբում գաղտնի պահվեցին, չհաջողվեց կարգավորել տագնապը և վերջ տալ ռազմական բախումներին։ Ընդհարումները լիբանանյան բանակի և պաղեստինցի ֆիդայիների միջև շարունակվեցին 1970 թ. ընտրված Լիբանանի նախագահ Սուլայման Ֆրանջիեի պաշտոնավարության տարիներին։ Պաղեստինցի ֆիդայիները տարբեր պատճառներով վայելում էին արաբական այլ երկրների զորակցությունը, որը լիբանանյան բանակին թույլ չէր տալիս օգտագործելու ռազմական իր բոլոր հնարավորությունները։ Այս հանգամանքների ներքո, Լիբանանում այդ տարիներին գերակշիռ դիրք վայելող քրիստոնյա համայնքին մոտ համոզում գոյացավ թե լիբանանյան բանակին ու անվտանգության այլ կառույցներին մենակ չի հաջողվելու անփոփոխ պահել երկրի քաղաքական դիմագիծը և թե քրիստոնյաներն հարկադրված են զինվելու, կազմելու պետական կառույցներից դուրս իրենց զինված խմբավորումները՝ պաղեստինցիներից ինքնապաշտպանելու և պահպանելու համար երկրի սահմանադրական կարգը, որը որոշակի առավելություններ էր տալիս քրիստոնյաններին և հատկապես՝ մարոնի համայնքին։ Մարոնիներին խիստ մտահոգում էր պաղեստինցի ֆիդայիների և լիբանանյան արմատական ընդդիմության՝ ձախակողմյան և արաբ ազգայնական հոսանքների միջև օրեցօր սերտացող քաղաքական և նույնիսկ զինված խմբավորումների դաշինքը։