Լիբանանի Կենտրոնական բանկ
Banque du Liban (արաբ․՝ مصرف لبنان; անգլ.՝ Bank of Lebanon), Լիբանանի կենտրոնական բանկը (ԿԲ)։
Ստեղծում | 1962 | |
---|---|---|
Գործունեության հմտություններ | economics of banking | |
Կազմակերպության ղեկավարի պաշտոն | Governor of the Banque du Liban | |
Ղեկավար | Riad Salameh | |
Երկիր | Լիբանան | |
Գլխամասի վայր | Բեյրութ | |
Պաշտոնական կայք | www.bdl.gov.lb |
Այն ստեղծվել է 1963 թվականի օգոստոսի 1-ին, իսկ սկսել է աշխատել 1964 թվականի ապրիլի 1-ից։ 2023 թվականին Վասիմ Մանսուրին դարձավ Լիբանանի ԿԲ ժամանակավոր կառավարիչ այն բանից հետո, երբ Լիբանանը չկարողացավ նշանակել Ռիադ Սալամեի իրավահաջորդին, որի պաշտոնավարումն ավարտվել էր 2023 թվականի հուլիսին[1]։
Բանկի հիմնական պարտականություններից է Լիբանանի արժույթի՝ լիբանանյան ֆունտի թողարկումը։ Այլ պարտականություններից են
- կայունության պահպանումը,
- դրամական փոխանցումների կարգավորումը,
- բանկային հատվածի կայունության պահպանումը։
Բանկային գործունեությունը Լիբանանի տնտեսությունում կարևոր հատված է զբաղեցնում ` իր ավելի քան 100 տարբեր բանկերով։
Լիբանանի Կենտրոնական Բանկին է պատկանում Լիբանանի ազգային ավիափոխադրողի՝ Middle East Airlines-ի բաժնետոմսերի 99,37%-ը[2], ինչպես նաև Intra Investment Company-ի գերիշխող բաժնետերն է, որն իր հերթին պատկանում է Casino du Liban-ի 53%-ին, ինչը նրան դարձնում է աշխարհում միակ կենտրոնական բանկը, որը կառավարում է Լաս Վեգասի ոճի մոլախաղերի խաղատունը[3]։
Բեյրութում գտնվող գլխավոր մասնաճյուղից բացի, մասնաճյուղեր ունի Ալեյում, Բաալբեկում, Բիքֆայայում, Ջունիայում, Նաբաթիեում, Սայդայում, Տրիպոլիում, Տյուրոսում և Զահլեում։
Նախապատմություն
խմբագրել1918 թվականի հոկտեմբերի 6-ին ավարտվեց Օսմանյան գերիշխանությունը Լիբանանում, որը տևել էր ավելի քան չորս դար։ Նույն ճակատագրին են արժանացել Թուրքիայի գանձապետարանի կողմից թողարկված թղթադրամները՝ պարտադրված փոխարժեքով։
Օկուպացված տարածքներում տնտեսական կյանքը նորմալացնելու և դաշնակից ուժերի ծախսերը հոգալու համար բրիտանական իշխանությունները պարտադրեցին ունենալ եգիպտական արժույթ, որոնք 1916 թվականի հոկտեմբերի 30-ից սերտորեն կապված էին ստերլինգի հետ և ամբողջությամբ ծածկված էին ստերլինգով թողարկված արժեթղթերով։
1919 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Ֆրանսիայի և Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունների միջև ստորագրված կոնվենցիայի համաձայն, Լիբանանը սկսեց կառավարել նոր օկուպացիոն իշխանություն։ Ֆրանսիական զորքերը փոխարինեցին բրիտանացիներին՝ գեներալ Գուրոյի հրամանատարությամբ, ով 1919 թվականի հոկտեմբերի 12-ին նշանակվեց «Ֆրանսիայի Հանրապետության բարձրագույն հանձնակատար Սիրիայում և Կիլիկիայում և Լևանտի բանակի գլխավոր հրամանատար»։ Հետևաբար, բրիտանական գանձապետարանի համար պիտանի եգիպտական արժույթի օգտագործումը դարձավ անտեղի։ Եգիպտական ֆունտ ձեռք բերելու համար Ֆրանսիան, լինելով միակ օկուպացիոն տերությունը, ստիպված էր առաջարկել մեծ քանակությամբ ֆրանկներ։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ֆրանսիական ֆրանկը պահպանել էր իր կարգավիճակը բրիտանական և ամերիկյան գանձապետարաններից առաջխաղացումների շնորհիվ։ Այնուամենայնիվ, 1919 թվականին ֆրանսիական ֆրանկը գրանցեց անկում։
Եգիպտական ֆունտը փոխարինելու համար ֆրանսիական կառավարությունը 1920 թվականի մարտի 13-ին Գերագույն հանձնակատարի թիվ 129 հրամանագրով որոշվեց Սիրիային թույլ տրվեց ունենալ իր ազգային արժույթով։
1920 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Ֆրանսիայի ներկայացուցիչը հայտարարեց Մեծ Լիբանանի գոյությունը։ 1920 թվականին ստեղծված Սիրիայի և Լիբանանի բանկին (ֆր.՝ Banque de Syrie et Liban) թույլ տրվեց սիրիա-լիբանանյան արժույթի թողարկում։
Դերը և գործառույթը
խմբագրելԼիբանանի Կենտրոնական բանկը ստեղծվել է 1963 թվականի օգոստոսի 1-ին հրապարակված «Փողի և Վարկի» մասին օրենսգրքով։ Այն սկսել է գործել 1964 թվականի ապրիլի 1-ից ՝ ունենալով ֆինանսական և վարչական ինքնավարություն։ Այն չի ենթարկվում պետական հատվածի համար կիրառվող վարչական և կառավարման կանոններին և վերահսկողությանը։ Դրա կապիտալն ամբողջությամբ յուրացվում է պետության կողմից։
Դրամավարկային քաղաքականության
խմբագրել2003 թվականին Լիբանանի տնտեսությունն ունեցել է բարենպաստ միջավայր։ Լիբանանը պահպանել է իր հանձնառությունը փոխարժեքի կայունությանը և բանկային հատվածի կայունությանը, բացի հարկաբյուջետային ճշգրտման հավակնոտ ծրագիր իրականացնելուց։
Բանկային հատվածում սեփական կապիտալը շարունակել է աճել՝ ապրիլի վերջին հասնելով $3,5 մլրդ-ի և կապիտալի համարժեքության միջին գործակիցը հասցնելով 18%-ի։ Չնայած իրենց համեստ աճին, մասնավոր հատվածի վարկերը հասել են ՀՆԱ-ի 100%-ին, ինչն ինքնին եզակի արդյունք է։ Ավանդներն աճել են տարեկան 11%-ով ` ապրիլի վերջին հասնելով $47 մլրդ-ի, ինչը ՀՆԱ-ի կրկնապատիկից ավելին է, իսկ դոլարիզացիայի մակարդակը իջել է մինչև 68%, 2002թ. մայիսին գրանցված 74% գագաթնակետից։ ամրապնդել տնտեսական վերահսկողությունը՝ ճանապարհ հարթելով առողջ բանկային հատվածի կողմից Բազել II-ի պահանջներին համապատասխանելու համար։
Պետական պարտքի աճը դանդաղեցնելու և դրա սպասարկման ծախսերը նվազեցնելու կառավարության հանձնառությունն արտացոլվել է 2002 և 2003 թվականների պահպանողական բյուջեներում։ Սեփականաշնորհումից և արժեթղթավորումից առավելագույն հնարավոր եկամուտներ ձեռք բերելու միջոցառումներին զուգահեռ՝ այս ռազմավարությունը կիրականացվի միջնաժամկետ կտրվածքով։ , որը ակնկալվում է հանգեցնել պետական ֆինանսների վերականգնման։
Կառավարող մարմին
խմբագրելԼիբանանի Կենտրոնական Բանկը կառավարում է Կառավարիչը, ում օգնում են չորս փոխնախագահներ, ինչպես նաև Կենտրոնական խորհուրդը[4]։
Կառավարիչը Կենտրոնական Բանկի օրինական ներկայացուցիչն է և ունի լայն լիազորություններ բանկի կառավարման վրա։ Նրան է վստահված «Փողի և Վարկի» մասին կանոնագրքի կիրառումը և Կենտրոնական խորհրդի որոշումների կատարումը։ Ֆինանսների նախարարի առաջարկությամբ կառավարիչը նշանակվում է Նախարարների խորհրդի որոշմամբ՝ երկարաձգվող վեց տարի ժամկետով։ Կառավարչի հետ խորհրդակցությունից հետո և ֆինանսների նախարարի առաջարկությամբ փոխկառավարիչները նշանակվում են Նախարարների խորհրդի որոշմամբ՝ հինգ տարի երկարաձգվող ժամկետով։ Նրանք աջակցում են կառավարչին Կենտրոնական բանկը ղեկավարելու հարցում՝ կատարելով կառավարչի կողմից սահմանված գործառույթները։ Բացի այդ, նրանք ստանձնում են Կենտրոնական խորհրդի անդամների իրենց պարտականությունները։
Կառավարիչներ
խմբագրելList of governors of the Banque du Liban[5]:
No. | Նկար | Անուն
(Ստորագրություն) |
Ղեկավարման սկիզբ | Ղեկավարման ավարտ | Տևողություն | Notes |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Ֆիլիպ Տակլա
(1915-2006) |
Օգոստոս 28, 1963 | Հունիս 6, 1967 | 3 տարի, 292 օր | Առաջին անգամ ընտրվել է Լիբանանի խորհրդարանի պատգամավոր 1945 թվականի մայիսին, Լիբանանում տեղի ունեցած միջանկյալ ընտրություններում՝ իր հոր՝ Սալիմ Թաքլայի մահվանից հետո։ | |
2 | Էլիաս Սարգիս
(1924-1985) |
Հունիս 7, 1967 | Հունիս 2, 1976 | 8 տարի, 352 օր | Պաշտոնավարման վերջին տարում նաև եղել է Լիբանանի 6-րդ նախագահը։ | |
- | Ժոզեֆ Ուղուրլեան | Հունիս 2, 1976 | Սեպտեմբեր 6, 1978 | 2 տարի, 96 օր | Ժամանակավոր պաշտոնյա (լատին․՝ ad interim) | |
3 | Միշել էլ Խուրի | Սեպտեմբեր 6, 1978 | Հունվար15, 1985 | 6 տարի, 131 օր | 1965-1966 թվականներին եղել է նաև պաշտպանության նախարար | |
4 | Էդմոն Նաիմ | Հունվար 15, 1985 | Հունվար 16, 1991 | 6 տարի, 1 օր | Քաղաքականապես հարել է առաջադիմական սոցիալիստական կուսակցությանը և հետագայում եղել է լիբանանյան զինված ուժերի ղեկավար։ | |
(3) | Միշել էլ Խուրի | Հունվար 16, 1991 | Հունիս 7, 1993 | 2 տարի, 142 օր | 1965-1966 թվականներին եղել է նաև պաշտպանության նախարար | |
5 | Ռիադ Սալամե | Հունիս 7, 1993 | Հուլիս 31, 2023 | 30 տարի, 54 օր | 2022-ի փետրվարին դատավոր Գադա Աունի կողմից դատավճիռ կայացվեց այն բանից հետո, երբ Ռիադ Սալամեն չէր ներկայացել դատարան՝ հարցաքննության համար, մինչդեռ նրա գտնվելու վայրն անհայտ էր՝ որպես ենթադրյալ անօրինականության և կոռուպցիայի մասնակից[6][7]։ Սա հակասություն առաջացրեց մեկ այլ անվտանգության գործակալության հետ, որը մեղադրվում էր նրան պաշտպանելու մեջ։ Ավելի ուշ՝ մարտի 21-ին, Սալամեն իր եղբոր՝ Ռաջայի հետ մեղադրվեց ապօրինի հարստացման մեջ[8][9]։ | |
- | Վասիմ Մանսուրի | Հուլիս 31, 2023 | Գործող | 1 տարի, 60 օր | Ժամանակավոր պաշտոնյա (լատին․՝ ad interim) |
Կենտրոնական խորհուրդը
խմբագրելԿենտրոնական խորհուրդը սահմանում է Բանկի դրամավարկային քաղաքականությունը, ներառյալ փողի զանգվածը, վարկավորման տոկոսադրույքները։ Այն քննարկում և որոշում է, ի թիվս այլ հարցերի, բանկային և ֆինանսական հատվածներին վերաբերող հարցեր, ինչպես նաև քլիրինգային գրասենյակների ստեղծմանը, պետական հատվածի սուբյեկտների կողմից արժույթի և վարկերի տրամադրմանը վերաբերող հարցեր։ Խորհուրդը որոշում է նաև բանկերի աշխատակազմն ու գործունեությունը կարգավորող կանոններն ու ընթացակարգերը, ինչպես նաև նրա տարեկան բյուջեն և հաշիվները։ Կենտրոնական խորհրդի անդամներն են.
- Նախագահը,
- Չորս փոխնախագահները,
- Ֆինանսների նախարարության գլխավոր տնօրենը՝ ի պաշտոնե,
- Էկոնոմիկայի նախարարության գլխավոր տնօրենը՝ ի պաշտոնե;
Կապիտալի շուկայի մարմին
խմբագրելԿապիտալի շուկայի գերատեսչության (անգլ.՝ Capital Markets Authority or CMA) կառավարումը վստահված է յոթ անդամից կազմված խորհրդի, որը նախագահում է Լիբանանի կենտրոնական բանկի նախագահը։ Խորհուրդը կազմված է գործադիր խորհրդի երեք անդամներից, ովքեր կապիտալի շուկայի, բանկային և ֆինանսական ոլորտի փորձագետներ են, և երեք ՝ ոչ լրիվ դրույքով անդամներից, որոնք ներկայացնում են նախարարությունները (ֆինանսների, էկոնոմիկայի նախարարություն, բանկային վերահսկողության հանձնաժողով)։
Այս գերատեսչությունն ունի լայն լիազորություններ, որոնք նպատակ ունեն ուժեղացնել ներդրողների պաշտպանությունը և խթանել ներդրումները ֆինանսական շուկաներում։ Այն իրավասու է սահմանել ընդհանուր կանոնակարգեր՝ կապված ֆոնդային բորսաների ստեղծման և կառավարման հետ, ինչպես նաև կանոնակարգեր՝ կապված ֆինանսական միջնորդության հաստատությունների ստեղծման և գործունեության հետ, որոնք կառավարում են ներդրումային հիմնադրամները և հանրության համար կոլեկտիվ ներդրումային սխեմաները։ ՀԿՄ խորհրդի 161/2011 օրենքով սահմանվում են ֆոնդային բորսայական հաստատությունների և նրանց աշխատակիցների, ինչպես նաև ֆինանսական ծառայություններ մատուցողների և նրանց աշխատակիցների վարքագծի կանոնները։
Կապիտալի շուկայի գերատեսչության խորհուրդը իրավասու է կարգավորելու կառավարման հետ կապված խնդիրները, ինչպիսիք են ֆինանսական գործիքներ թողարկողների պարտավորությունները։ Նույն համատեքստում կպիտալի շուկայի գերատեսչության խորհուրդն իրավասու է լիցենզավորել ֆինանսական միջնորդական հաստատությունների ստեղծումն ու գործունեությունը, հաստատել արժեթղթավորման գործունեությունը, վավերացնել (կամ չեղարկել նախորդ վավերացումը) յուրաքանչյուր ֆոնդային բորսայի վարչակազմի կողմից ընդունված որոշումները։
Հատուկ քննչական հանձնաժողով
խմբագրելՀատուկ քննչական հանձնաժողովը (անգլ.՝ The Special Investigation Commission or SIC) բազմաֆունկցիոնալ ֆինանսական ստորաբաժանում է, որն ունի դատական կարգավիճակ։ Այն Լիբանանի փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի առանցնքն է, որը միջազգային համագործակցության հարթակ և կենսական դեր է խաղում ապօրինի եկամուտներից պետությունը պաշտպանելու գործում։
Հատուկ քննչական հանձնաժողովի խնդիրները ներառում են կասկածելի գործարքների մասին հաշվետվությունների ստացումն ու վերլուծությունը, ֆինանսական հետաքննությունների անցկացումը, հաշիվների և/կամ գործարքների սառեցումը և դրանք համապատասխան դատական մարմիններին ուղարկելը։ Ինչ վերաբերում է ահաբեկչությունների ֆինանսավորմանը, Հատուկ քննչական հանձնաժողովը նաև իրավասու է կանխելու շարժական կամ անշարժ գույքի կասկածելի օգտագործումը։
Բանկային բարձրագույն հանձնաժողով
խմբագրելԲարձրագույն բանկային հանձնաժողովը ստեղծվել է 1967 թվականին՝ թիվ 28/67 օրենքի 10-րդ հոդվածի համաձայն։ Այն կազմված է.
- Նախագահը,
- Լիբանանի Կենտրոնական բանկի կենտրոնական խորհրդի կողմից ընտրված փոխնախագահ,
- Ֆինանսների նախարարության գլխավոր տնօրենը,
- Բարձրաստիճան դատավոր՝ առնվազն տասը տարվա փորձով ՝ հաստատված Բարձրագույն դատական խորհրդի կողմից,
- Բանկային վերահսկողության հանձնաժողովի անդամ՝ առաջադրված Լիբանանի բանկերի ասոցիացիայի կողմից,
- Ավանդների երաշխավորման ազգային հիմնարկի (ԱՎԳԻ) նախագահը։
Ներդրումային քաղաքականություն ստարտափների համար
խմբագրել2013 թվականի օգոստոսի 22-ին Լիբանանի Կենտրոնական բանկը հրապարակեց նոր ներդրումային քաղաքականություն[10], որով այն նպատակ ուներ աջակցել Լիբանանի տնտեսությանը` աջակցություն ցուցաբերելով ստարտափ ծրագրերին։ Այս համարձակ քայլով Լիբանանի Կենտրոնական բանկը հույս ուներ ավելացնել երկրի ՀՆԱ-ն, նվազեցնել գործազրկությունը և Լիբանանը դարձնել որպես Մերձավոր Արևելքի տեխնոլոգիական կենտրոն[11][12]։
Արդյունքները, սակայն, չեն համապատասխանում ակնկալիքներին[13]։ Լիբանանի շատ դիտորդներ նշել են, որ նախաձեռնությունը բացակայում է թափանցիկությունից, քանի որ չկային հստակ տվյալներ ֆինանսավորվող սկսնակ ձեռնարկությունների թվի, ստեղծված աշխատատեղերի և ծախսված գումարների մասին[14][15]։ Նախաձեռնությունը չկարողացավ հաղթահարել լիբանանյան տնտեսության հիմնական խոչընդոտը, որը բանկերի ծայրահեղ ռիսկային բացասական և ներդրումների նկատմամբ պահպանողական վերաբերմունքն էր[16]։
Քաղաքականությունը խրախուսում էր առևտրային բանկերին ՝ ներդրումներ կատարել սկսնակ ձեռնարկություններում։ Լիբանանի Կենտրոնական Բանկը երաշխավորելու էր սահմանված չափանիշներին համապատասխանող սկսնակ ձեռնարկությունների կապիտալում ներդրում արած բանկերի ներդրումների արժեքի մինչև 75%-ը[17]։ Ահա մի քանի սկսնակ ընկերություններ, որոնք լիբանանյան նորարար ընկերություններ են, որոնք աշխատում են կրթության ոլորտում և նպաստել են աշխատատեղերի ստեղծմանը։
Չարաշահումների մասին մեղադրանքներ
խմբագրել2020 թվականի նոյեմբերին The Wall Street Journal թերթը հաղորդել էր, որ Միացյալ Նահանգները և արևմտյան այլ երկրներ պահանջել են աուդիտ անցկացնել Լիբանանի Կենտրոնական բանկում, քանի որ այն մեղադրվում է փողերի լվացման, կոռուպցիոն և Հեզբոլլահի հետ կապերի մեջ[18]։
2023 թվականին զեկուցվել է, որ աուդիտը, որը միջազգային հանրության և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի հիմնական պահանջն էր, բացահայտեց բանկի նախկին կառավարիչ Ռիադ Սալամեի երկար տարիների սխալ վարքագիծը և 111 միլիոն դոլարի ապօրինի հափշտակված գումարները։ Աուդիտը ընդգրկել է 2015-2020 թթ․ կատարված աշխատանքները[19]։
2023 թվականի օգոստոսի 10-ին Միացյալ Նահանգները, Միացյալ Թագավորությունը և Կանադան պատժամիջոցներ կիրառեցին Սալամեի և նրա մի քանի ազգականների և համախոհների նկատմամբ՝ կոռուպցիոն մեղադրանքների պատճառով։ Միևնույն ժամանակ, Ֆրանսիան, Գերմանիան և Լյուքսեմբուրգը հետաքննում էին Սալամեին և մի քանի մերձավորներին ՝ նրանց հետ կապված ենթադրյալ ֆինանսական հանցագործությունների, այդ թվում՝ ապօրինի հարստացման և 330 միլիոն դոլարի փողերի լվացման համար։ Ֆրանսիան և Գերմանիան Ինտերպոլի ծանուցումներ են ներկայացրել 023 թվականի մայիսին, սակայն Լիբանանն իր քաղաքացիներին այդ երկրներին չի հանձնել[19]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Lebanon: Interim Central Bank Governor Steps up». 2023 թ․ օգոստոսի 31.
- ↑ «La MEA dévoile les nouveaux équipements de son centre de formation». L'Orient Le Jour. 2017 թ․ նոյեմբերի 2.
- ↑ Berthier, Rosalie (2017 թ․ մայիսի 2). «Abracada...broke - Lebanon's banking on magic». www.synaps.network (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ «Will Michel Aoun replace the governor of the central bank? | Makram Rabah».
- ↑ «Governors past and present - Banque du Liban». www.bdl.gov.lb. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 11-ին.
- ↑ «Lebanon security forces raid central bank chief's home to execute subpoena». Al Arabiya English (անգլերեն). 2022 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ «Lebanon's Central Bank Chief Vanishes as Corruption Probe Mounts». VOA (անգլերեն). 2022 թ․ փետրվարի 16. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ «Lebanon charges central bank governor Riad Salameh and his brother». The National (անգլերեն). 2022 թ․ մարտի 21. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ Rose, Sunniva (2022 թ․ հունիսի 21). «Lebanon security forces sent to raid home of central bank governor». The National (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ «Lebanese Central Bank pushes start-up investments - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East». Al-Monitor. 2014 թ․ սեպտեմբերի 9. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ Megaphone, Startup. «BDL Circular 331: Injecting $400 Million into Lebanon». Startup Megaphone. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ «What the Central Bank of Lebanon's new investment policy means for…». wamda. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ Babin, Justine (2018 թ․ դեկտեմբերի 21). «Financing startups: the shortcomings of Circular 331 -». Commerce du Levant. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Tibi, Marwan (2017 թ․ սեպտեմբերի 25). «What Is The Impact of Banque du Liban's Circular 331 on the Lebanese Economy?». Beirut Today (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Rimington-Pounder, Sophie (2016 թ․ ապրիլի 27). «Circular 331: where has Lebanon's money gone?». Wamda (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Babin, Justine (2018 թ․ դեկտեմբերի 28). «Financing startups in Lebanon: the shortcomings of 331». L'Orient Today. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Let the investment games begin - Executive Magazine». Executive Magazine. 2014 թ․ մարտի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ «Lebanon's Central Bank Fuels Corruption, Extremism Concerns». The Wall Street Journal. 2020 թ․ նոյեմբերի 30.
- ↑ 19,0 19,1 Bassem Mroue (2023 թ․ օգոստոսի 11). «Forensic audit into Lebanon's central bank reveals misconduct and 'illegitimate' commissions». Associated Press.
Արտաքին հղումներ
խմբագրելՎիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիբանանի Կենտրոնական բանկ» հոդվածին։ |