Լերդախոտ ալեհեր
| Լերդախոտ ալեհեր | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Խուլեղինջածաղկավորներ (Lamiales) |
| Ընտանիք | Խուլեղինջազգիներ (Lamiaceae) |
| Ենթաընտանիք | Teucrioideae |
| Ցեղ | Լերդախոտ (Teucrium) |
| Տեսակ | Լերդախոտ ալեհեր (T. canum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Teucrium canum | |
Լերդախոտ ալեհեր (լատին․՝ Teucrium canum), շրթնազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Ամբողջությամբ սպիտակամոխրագույն, կարճ, առսեղմ մազիկների թավոտությամբ, տերևների ստորին մակերեսին ավելի լավ արտահայտված բազմամյա բույս է։ Տերևները պարզ են, երկարավուն-էլիպսաձև, աղեղնաեզր, սեպաձև հիմքով, կարճ կոթերով։ Ընդհանուր ծաղկաբույլը հասկանման է, սակավաթիվ ծաղիկների միմյանցից մի փոքր հեռացած օղակներով։ Բաժակը համարյա կանոնավոր է, զանգակաձև, 5 ատամիկներով։ Պսակը վարդագույն-ծիրանագույն է, հնգատամ, թվում է միաշուրթ, քանի որ վերին շուրթը ճեղքված է մինչև հիմքը և դրա բլթակները մոտեցած են ստորին շուրթին։ Պտուղը կազմված է 4 մասերից` հակաձվաձև էրեմներից[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է Շիրակի ֆլորիստիկական շրջանում (Արթիկ, Պեմզաշեն)։ Ընդհանուր արեալը, բացի Հայաստանից, ընդգրկում է Դաղստանը, Արևմտյան և Արևելյան Անդրկովկասը[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է միջին լեռնային գոտում` ծովի մակարդակից 1750-1800 մ բարձրությունների վրա, չոր քարքարոտ, կավային լանջերին տափաստաններում։ Ծաղկում է հունիսին-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիսին-օգոստոսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Կովկասի էնդեմիկ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը՝ 10 կմ²-ից պակաս է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լերդախոտ ալեհեր» հոդվածին։ |