Լեոնին

-րդ դարի ֆրանսիացի երգահան

Լեոնին, Լեոնինուս մագիստր (լատին․՝ Magister Leoninus, մոտ 1135[1] - մոտ 1201[1]), 12-րդ դարի 2-րդ կեսի ֆրանսիացի կիսալեգենդար կոմպոզիտոր։ Փարիզի Աստվածամոր տաճարին կից երգարվեստի դպրոցի ներկայացուցիչ։ Լեոնին անունը առաջացել է «Լեոնինուս» -ից, որը Լեո անվան լատինական կրճանունն է, ուստի հավանական է, որ Լեոնինի տրված ֆրանսիական անունը եղել է Լեո։

Լեոնին
ֆր.՝ Léonin
Դիմանկար
Ծնվել էմոտ 1135[1]
Մահացել էմոտ 1201[1]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԵրկերMagnus Liber?
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր և երաժշտագետ
 Notre Dame school Վիքիպահեստում

Ըստ XIII դարի երաժշտության տեսաբան Անոնիմ IV-ի Լեոնինը եղել է իր ժամանակի «լավագույն երգեհոնահարը», այսինքն հանդիսացել է իր ժամանակաշրջանի երգեհոնային երաժշտության ստեղծագործողը, հեղինակն է «Big Book of Organum», «Magnus liber organi» գրքերի, որն իր մեջ ներառել է տարեկան եկեղեցական օգտագործման տարբեր վանկարկումներ։ Այդ դարաշրջանի ամենակարևոր երաժշտական աղբյուրն է (պահպանվել է գրքի հետագա օրինակը, որը թվագրված է 13-րդ դարի)։ Լեոնինի աշխատանքներում ձևավորվել են մոդալային ռիթմի սկզբունքները[2]։ Ըստ Վ.Գ. Վայնթի՝ 1954 թվականին նա գրել է. «Լեոնինը անզուգական նվաճեց առաջին անգամ բազմաձայն երաժշտության մեջ ներմուծեց ռիթմի ռացիոնալ համակարգը և, նույնքան կարևոր, ստեղծեց այդ ռիթմի արտահայտիչ նշման մեթոդը»[3]։ «Magnus Liber» գիրքը նախատեսված էր պատարագի օգտագործման համար։ Անանուն IV-ի վկայություններով, «Մագիստրոս Լեոնինուսը (Լեոնին) երգեհոնի ամենալավ կոմպոզիտորն էր։

Ըստ Անոնիմուս IV–ի՝ Լեոնինի աշխատանքը հետագայում կատարելագործել և ընդլայնել է կոմպոզիտոր Պերոտինը։ Երաժշտագետ Քրեյգ Մ.Ռայթը կարծել է, որ Լեոնինը կարող էր լինել նույն մարդը, ինչ ժամանակակից փարիզցի բանաստեղծ Լեոնիուսը, որի անունով կարող էր կոչվել Լեոնինի չափածո ստեղծագործությունները։ Այն կարող էր էլ ավելի նշանակալի հանրաճանաչ դարձնել Լեոնինին[4]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Երաժշտություն (ֆր.)
  2. Г. В. Келдыш Музыкальный энциклопедический словарь. — Москва: "Советская энциклопедия", 1990. — С. 302.
  3. W.G. Waite: The Rhythm of Twelfth-Century Polyphony: its Theory and Practice,  [page needed]. Yale Studies in the History of Music, New Haven, 1954.
  4. https://web.archive.org/web/20061106195350/http://www.oup.com/us/brochure/0195169794/samplechapter.pdf

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեոնին» հոդվածին։