Լատիներեն արտահայտությունների ցանկ «F»
Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ
Այս էջը ներկայացնում է ամենատարածված լատիներեն արտահայտությունների հայերեն թարգմանությունները։ Ընդգրկված արտահայտություններից շատերն իրենք նույնպես թարգմանված են հին հունարեն հռետորական արտահայտություներից, քանզի Հին Հունաստանում գրականությունը և հռետորական արվեստը մի քանի հարյուրամյակ ավելի վաղ են զարգացել քան Հին Հռոմում։
Այս ցանկի մեջ ընդգրկված է F տառը։ Հիմնական ցանկն ամբողջությամբ տես՝ Լատիներեն արտահայտությունների ցանկ (ամբողջը) էջում։
Բովանդակություն |
---|
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · ամբողջը |
Հղումներ |
F խմբագրել
Լատիներենը | Թարգմանությունը | Ծանոթագրություններ |
---|---|---|
Faber est suae quisque fortunae. | «Ամեն մարդ իր հաջողության արհեստավորն է» | Ապպիոս Կլավդիոս Կեկոս։ |
Fac fortia et patere. | «Համարձակ եղի՛ր ու դիմացկուն» | Ավստրալիայի Ադելաիդա քաղաքի Փրինս Ալֆրեդ Քոլեջի կարգախոսը։ |
fac simile | «Նման անել», «Նմանակել» | Ֆաքսիմիլ կամ ֆաքս բառերը ծագել են այս արտահայտությունից։ |
Facta, non verba. | «Գործեր, ո՛չ խոսքեր» | Հաճախ օգտագործվում է որպես կարգախոս |
Falsus in uno, falsus in omnibus. | «Մի անգամ ստողը, հետո ամեն ինչում կստի» | Հռոմեական իրավաբանության սկզբունք, ըստ որի, եթե մարդը մեկ անգամ կեղծ վկայություն է տվել, այլևս ոչ մի հարցում վստահելի չէ։ Դրանից է բխում փաստաբանների շահագրգռվածությունը՝ դատարանում հակընդդեմ կողմի վկաներին հեղինակազրկելու համար նրանց երբևէ ասած սուտը վկայակոչելը։ |
Feci quod potui, faciant meliora potentes. | «Ես արեցի այն, ինչ կարող էի, ով կարող է, թող անի ավելին» | Աբու ալ-Ալա ալ Մահարիի[1] «Աբու-ալ-Ալայի Դիվանը» ստեղծագործության թարգմանության համար թարգմանիչ Հենրի Բաերլայնի գրած ներածությունից[2]։ |
Fecit. | «... արեց» | Գրվում է նկարների վրա նկարչի ստորագրությունից հետո։ |
Felix qui potuit rerum cognoscere causas. | «Երջանիկ է նա, ով կարող է հասկանալ իրականության պատճառները» | Վիրգիլիոս. "Rerum cognoscere causas" նաև Շեֆիլդի համալսարանի կարգախոսն է։ |
Fere libenter homines id quod volunt credunt. | «Մարդիկ սովորաբար հավատում են այն ամենին, ինչին ուզում են հավատալ» | Մարդկանց պատկերացումներն ընդհանուր առմամբ ձևավորվում են նրանց ցանկություններով՝ Հուլիոս Կեսար։ |
Festina lente! | «Շտապի'ր անշտապ» | Աւգուստոս կայսեր օքսիմորոն կարգախոսը։ Խրախուսում է արագ, բայց միևնույն ժամանակ զգուշորեն և ողջամտորեն շարժվելը։ |
Fiat justitia ruat caelum! | «Թո՛ղ արդարադատությունը կայանա, թեկուզ երկինքը փլվի» | Լատիներեն իրավաբանական եզր |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- Լատիներեն արտահայտությունների հիմնական զանգվածը վերցված է 1728 թ. հրատարակված «Կիկլոպեդիա կամ արվեստների և գիտությունների ունիվերսալ բառարան» հրատարակությունից, (en:Cyclopaedia, or Universal Dictionary of Arts and Sciences), որն ամբողջությամբ հանրային օգտագործման տիրույթում է։
- Հոդվածում ընդգրկված են նաև արտահայտություններ Ա.Ս.Ղարիբյանի խմբագրությամբ Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիայի լեզվի ինստիտուտի կողմից 1958 թ. հրատարակված Ռուսերեն հայերեն քառահատոր բառարանի 4րդ հատորին հավելված լատիներեն արտահայտությունների ցանկից։
- Adeleye, Gabriel G. (1999). World Dictionary of Foreign Expressions. Ed. Thomas J. Sienkewicz and James T. McDonough, Jr. Wauconda, IL։ Bolchazy-Carducci Publishers, Inc. ISBN 0865164223.
- John Hardo Modern Catholic Dictionary.
- Stone, Jon R. (1996). Latin for the Illiterati. London & New York։ Routledge. ISBN 0415917751.