Իվանա Շոյատ
Իվանա Շոյատ (խորվաթ.` Ivana Šojat, փետրվարի 26, 1971, Օսիեկ, ՀՍՖՀ), խորվաթ գրող Օսյեկից։ Նա հրատարակել է բանաստեղծություններ, նովելներ, էսսեներ, կարճ պատմվածքներ և վեպեր, որոնցից ամենահայտնին Unterstadt-ն է։
Իվանա Շոյատ | |
---|---|
Ծնվել է | փետրվարի 26, 1971 (53 տարեկան) |
Ծննդավայր | Օսիեկ, ՀՍՖՀ |
Մասնագիտություն | թարգմանչուհի, գրող, բանաստեղծուհի և վիպասան |
Լեզու | խորվաթերեն |
Քաղաքացիություն | Խորվաթիա |
Ժանրեր | հոգեբանական վեպ, դաստիարակչական վեպ, պոեզիա և սարսափ |
Պարգևներ |
Հրատարակվելուց հետո այն արժանացել է մի շարք հեղինակավոր գրական մրցանակների, փոփոխվել և բեմադրվել է որպես թատերական ներկայացում։
Կենսագրություն
խմբագրելՇոյատն ավարտել է Օսյեկի ավագ դպրոցի լրագրության ֆակուլտետը, ուսումնասիրել մաթեմատիկա և ֆիզիկա Օսյեկի մանկավարժական ակադեմիայում և ֆրանսերեն` Բելգիայում։ Նա աշխատել է որպես թարգմանիչ, արտասահմանյան թղթակից, սյունակագիր, ինչպես նաև Օսյեկում Խորվաթիայի ազգային թատրոնի թատերական թողարկումների խմբագիր։ Վերջերս նա հաղթել է 2017 թվականի Օսյեկ քաղաքի քաղաքապետի պաշտոնի տեղական ընտրություններում` առաջադրված Խորվաթիայի ժողովրդավարական միության (HDZ) կողմից[1][2]։
Խորվաթական գրականության համար ունեցած ավանդի համար նա արժանացել է առանձնահատուկ հարգանքի և պարգևների։ Նա մասնակցել է Խորվաթիայի Անկախության պատերազմին[3][4]։
Գրական երկեր
խմբագրելՇոյատի հրատարակած աշխատանքները ներառում են վեպեր, նովելներ, կարճ պատմվածքներ, ակնարկներ և բանաստեղծություններ։ Նրա վեպերից երկուսը թարգմանվել են մակեդոներեն[5][6]։
Որպես գրական թարգմանիչ, Շոյատը անգլերենից և ֆրանսերենից բազմաթիվ գրքեր է թարգմանել խորվաթերեն։ Իր աշխատանքներում նա հաճախ ուսումնասիրում է մարդկային բնության ավելի տհաճ տեսակետները, ներառյալ քողարկված ճշմարտությունը, ընտանեկան բռնությունը, բռնաբարությունը, ամուսնալուծությունը, հետպատերազմյան վրդովմունքը, էթնիկ զտումները և այլն։ Նրա կարծիքով,
Այն, ինչն անխնա է պահվում, կլանվում է, մարսվում մարդկային էության, անհատի կողմից, բայց որը նաև էթնիկ, ռասայական, կրոնական և այլ խմբերում է գտնվում, աճում է կրիտիկական այնպիսի զանգվածի, երբ ցնցումը չի կարող մնալ սահմանափակված։ Հետո մենք ցնցող նորություններ ենք ունենում վետերանների ինքնասպանությունների, սպանությունների, ամեն ինչ մինչպատերազմյան ժամանակների, կոտորածների, ագրեսիայի մասին[7]։ |
Իր Unterstadt [Ստորին քաղաք] վեպում Շոյատը հետևում է փոքրամասնության խմբի մի ընտանիքի պայքարին սոցիալ-քաղաքական շրջափակումների ժամանակ։ Նա սյուժեն կառուցել է Հարավսլավիայում չորս սերունդ ապրող Ֆոլկսդոյչե (Volksdeutsche) ընտանիքի մասին հուզիչ պատմական հուշերի հիման վրա[8][9]։
Պատմությունն ունի իրատեսական գեղարվեստական գրականություն, թեև աղբյուրները այն նկարագրում են որպես դաստիարակչական վեպ (bildungsroman), ինչպես նաև տարիքային վեպի առաջացում[10][11]։
Ničiji sinovi (Ոչ մեկի որդիներ) վեպը պատմություն է պատերազմի և ալկոհոլիզմի հետևանքով ընտանիքի բաժանման մասին։ Պատմությունը ամուսնական զույգի մասին է, որոնց ամուսնությունը փլուզվում է[12][13]։
Յոմ Կիպուր (Jom Kipur) վեպը պատմություն է հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարում ունեցող մի զինվորի մասին։ Սյուժեն, ինչպես և Šamšiel վեպում, ընդգրկում է սիրո և ատելության թեմաները պատերազմների և հետպատերազմյան հաշտեցման սարսափներով[14][15]։
Պարգևներ
խմբագրել- Red Danice hrvatske s likom Marka Marulića [Order of Danica Hrvatska with Face of Marko Marulić], Խորվաթիայի Հանրապետության Նախագահի հուշամեդալ` Խորվաթիայի մշակույթը հայրենիքում և արտասահմանում խթանելու համար, 2016[16][17]
- Pečat Grada Osijeka [Stamp of the City of Osijek], հանրային ճանաչում` գրականության մեջ բացառիկ ներդրման համար, 2011[18]
Մրցանակներ
խմբագրել- Ksaver Šandor Gjalski, 2010, novel Unterstadt [Lower Town][19]
- Fran Galović, 2010, novel Unterstadt[20]
- Josip i Ivan Kozarac, 2010, novel Unterstadt[21]
- Vladimir Nazor, 2009, novel Unterstadt[22]
- Blaženi Ivan Merz, 2005, poetry Utvare [Apparitions][23]
- Kozarčevi dani [Kozarac Days], 2002, novel Šamšiel [Shamsiel][24]
Մատենագրություն
խմբագրել- Novel Ezan, Fraktura Zagreb, 2018, 9789533580524
- Poetry Ljudi ne znaju šutjeti [People Don't Know to Keep Silent], Fraktura Zagreb, 2016, 9789532668087
- Short stories Emet i druge priče [Emet and Other Stories], Fraktura Zagreb, 2016, 9789532667905
- Novel Jom Kipur [Yom Kippur], Fraktura Zagreb, 2014, 9789532665987
- Novel Ničiji sinovi [Nobody's Sons], Fraktura Zagreb, 2012, 9789532664133
- Novellas Ruke Azazelove [Azazel's Hands], Fraktura Zagreb, 2011, 9789532663471
- Novel Unterstadt [Lower Town], Fraktura Zagreb, 2009 9789532661163
- Novellas Mjesečari [Sleepwalkers], Fraktura Zagreb, 2008, 9789532660739
- Poetry Sofija plaštevima mete samoću [Sofija Sweeps Loneliness With Cloaks], V.B.Z. Zagreb, 2008, 9789532019353
- Essays I past će sve maske [And All Masks Will Drop], Alfa Zagreb, 2006, 9531687056
- Short stories Kao pas [Like a Dog], DHK Rijeka, 2006, 9536879530
- Poetry Utvare [Apparitions], Solidarnost Zagreb, 2005, 9539921228
- Poetry Uznesenja [Ascensions], Triler i DHK Rijeka, 2003, 9536879182
- Novel Šamšiel [Shamsiel], Matica hrvatska Osijek, 2002, 953613778X
- Poetry Hiperbole [Hyperboles], Hrašće Drenovci, 2000, 9536538113
Աղբյուրներ
խմբագրել- ↑ Šojat news, Večernji list; accessed 2 May 2017.
- ↑ Šojat, news, Glas-Slavonije.hr; accessed 2 May 2017.
- ↑ Šojat biodata Արխիվացված 2018-03-19 Wayback Machine, underpass.co; accessed 2 May 2017.(անգլերեն)
- ↑ Šojat biodata, dhk.hr; accessed 2 May 2017.
- ↑ Ničiji sinovi [Nobody's Sons] translated into Macedonian by Ermis Lafanazovski 9789989697234
- ↑ Unterstadt [Lower Town] translated into Macedonian by Aleksandar Prokopiev; 9789989697197
- ↑ Interview with Srđan Sandić, Artist Արխիվացված 2019-04-05 Wayback Machine (2013); accessed 14 May 2017.
- ↑ Review of Unterstadt, by Strahimir Primorac in Vijenac MH 438/2010 Արխիվացված 2020-12-03 Wayback Machine; accessed 2 May 2017.
- ↑ Review of Unterstadt, by Boris Postnikov, Booksa.hr, 2010; accessed 4 May 2017.
- ↑ Review of Unterstadt, by Helena Sablić Tomić in Moderna vremena 2010; accessed 2 May 2017.
- ↑ Ivana Šojat, books Fraktura (publisher)(չաշխատող հղում); accessed 4 May 2017.
- ↑ Article, by Strahimir Primorac in Vijenac MH 499/2013 Արխիվացված 2019-04-04 Wayback Machine; accessed 4 May 2017.
- ↑ Article by Jagna Pogačnik in Jutarnji list, 2014; accessed 4 May 2017.
- ↑ Review by Marinko Krmpotić in Novi list, 2015; accessed 4 May 2017.
- ↑ Review by Vladimir Arsenić, Booksa.hr; accessed 4 May 2017.
- ↑ Danica hrvatska medal, Glas Slavonije, 2016, accessed on April 30, 2017
- ↑ Danica hrvatska medal, Poslovni portal, 2016, accessed on April 30, 2017
- ↑ «Stamp of the City of Osijek, 2011, record accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
- ↑ «Literary award Ksaver Šandor Gjalski, 2010». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
- ↑ Literary award Fran Galović, 2010
- ↑ «Literary award Josip i Ivan Kozarac, 2010, accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
- ↑ Literary award Vladimir Nazor, 2009, accessed on April 30, 2017
- ↑ «Literary award Blaženi Ivan Merz, 2005, accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
- ↑ «Plaque for successful literature, Kozarčevi dani, 2002, accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Ivana Šojat, author's website, accessed May 4, 2017 Արխիվացված Սեպտեմբեր 14, 2017 Wayback Machine
- Ivana Šojat, author's profile and books at Fraktura, accessed May 4, 2017
- Ivana Šojat author's profile at goodreads.com, accessed May 4, 2017
- Review Unterstadt, by Helena Sablić Tomić, Moderna vremena, 2010, accessed May 4, 2017
- Article blog.dnevnik Unterstadt, 2016, accessed May 4, 2017
- Article in Večernji list, 2012, accessed May 4, 2017
- Article by Strahimir Primorac in Vijenac MH 438/2010 Արխիվացված 2020-12-03 Wayback Machine
- Article by Andrija Tunjić in Vijenac MH 490/2012 Արխիվացված 2019-04-04 Wayback Machine
- News vijesti.hrt Unterstadt, play award, accessed May 4, 2017 Արխիվացված Մարտ 24, 2019 Wayback Machine
- News radio.hrt Šojat running for Osijek mayor's seat in election 2017, accessed May 5, 2017 Արխիվացված Մարտ 24, 2019 Wayback Machine