Իսամու Նոգուտի
Իսամու Նոգուչի (ճապ.՝ 野口 勇, նոյեմբերի 17, 1904[1][2][3][…], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[4] - դեկտեմբերի 30, 1988[1][2][5][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[6][4]), ամերիկացի քանդակագործ, և ճապոնական ծագմամբ դիզայներ։
| Իսամու Նոգուտի ճապ.՝ イサム・ノグチ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 17, 1904[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[4] |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 30, 1988[1][2][5][…] (84 տարեկան) |
| Վախճանի վայրը | Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[6][4] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ճապոնիա և  ԱՄՆ |
| Ազգություն | ճապոնական ծագումով ամերիկացի և multiracial people? |
| Կրթություն | Կոլումբիայի համալսարան, Saint Joseph College, Yokohama? և Leonardo da Vinci Art School? |
| Ուսուցիչ | Գուտզոն Բորգլում և Կոնստանտին Բրանկուզի |
| Ստեղծագործություն(ներ) | Cullen Sculpture Garden? և Playscapes? |
| Ոճ | աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմ[7] |
| Ժանր | աբստրակցիոնիզմ[8] |
| Մասնագիտություն | քանդակագործ, դիզայներ, լանդշաֆտային ճարտարապետ, նկարիչ, կահույքի դիզայներ և ճարտարապետ |
| Ամուսին | Yoshiko Yamaguchi? |
| Ծնողներ | հայր՝ Yone Noguchi?, մայր՝ Léonie Gilmour? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և 8-րդ փողոցի ակումբ |
 Isamu Noguchi Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԻսամու Նոգուչիի հայրը ճապոնացի բանաստեղծ Յոն (Յոնեջիրո) Նոգուչին էր, իսկ մայրը` ամերիկացի գրող Լեոնի Գիլմուրը։ Նոգուչին կրթություն էր ստացել Կոլումբիայի համալսարանում (1923–1926 թվականներին) և Լեոնարդո դա Վինչիի գեղարվեստի դպրոցում։ 1927 թվականին ստացել էր Գուգենհայմի 2 տարվա կրթաթոշակ։ 1927 թվականին Փարիզում Իսամուն դարձել էր Կոնստանդին Բրանկուզիի օգնականը. այնտեղ նա ծանոթացել էր քարից և փայտից պատրաստված քանդակներին։ 1929 թվականին երիտասարդ քանդակագործը վերադարձել էր Նյու Յորք։
1929 թվականին Նյու Յորքի Յուջին Շեոնի պատկերասրահում անցկացվել էր Իսամու Նոգուչիի առաջին անհատական ցուցահանդեսը։ 1930-1932 թվականներին Իսամուն ուղևորվել էր Փարիզ, Պեկին և Ճապոնիա։ Չինաստանում նա սովորել էր չինական ավանդական նկարչությունը՝ խոզանակով և թանաքով, Ճապոնիայում` կավագործություն, կերամիկական արհեստ։
1933-1937 թվականներին, պաշտոնական հաստատությունների դիմաց քանդակագործը ստեղծել էր նախագծեր փողոցներում և հրապարակներում գտնվող հուշարձանների և արձանների համար։ 1942-1948 թվականներին Նոգուչին ավելի շատ աշխատել էր որպես թատրոնի նկարիչ, ինտերիերի դիզայներ և ստեղծել էր էսքիզներ կահույքի և լամպերի համար։ 1949- թվականից հետո նա շատ էր ճանապարհորդել Եվրոպայում, Միջին Արևելքում, Ճապոնիայում, ճապոնական Կամակուրայում ստեղծել էր իր արհեստանոցը։ Այս ուղևորություններով ճանապարհորդելիս շատ էր նկարել և զբաղվել էր արվեստի գործերի լուսանկարչությամբ։ 1950-ականներին բնակվել է Նյու Յորքում և Ճապոնիայում, իսկ 1951-1956 թվականներին ամուսնացած է եղել Լի Քյանլանի հետ։ 1961-ին Իսամուն կազմակերպել էր ևս մեկ սեմինար՝ արդեն Նյու Յորքում։ 1971-1979 թվականներին աշխատել էր նաև ճապոնական Շիկոկու կղզու քանդակների արհեստանոցում։
1980 թվականին քանդակագործը ստեղծել էր «Իսամու Նոգուչի» հիմանդրամը. 1981-1985 թվականներին նա ղեկավարել էր Իսամու Նոգուչիի անվան թանգարանը։ 1984 թվականին Իսամու Նոգուչիին շնորհվել էր Կոլումբիայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում։ 1987 թվականին պարգևատրվել էր ԱՄՆ-ի Արվեստի ազգային մեդալով։ 1988 թվականին նա ստացել էր Սուրբ գանձի երրորդ կարգի շքանշան։
Իր գործերում Իսամուն փորձել էր համատեղել արևմտյան, մոդեռնիստական մշակութային ավանդույթները Չինաստանի և Ճապոնիայի արվեստի տեխնիկայի հետ։ Կասել քաղաքում documenta II (1959) և documenta III (1964) ժամանակակից գեղարվեստական ցուցահանդեսների մասնակից էր եղել։ 1986 թվականին Նոգուչին Վենետիկի Բիենալեում ներկայացրել էր ԱՄՆ-ի արվեստը։
Ժառանգություն
խմբագրելԻսամու Նոգուչիի առավել նշանակալից գործերի շարքում, բացի իր ստեղծած բազմաթիվ արձաններից, կահույքի և լուսավորության հարմարանքներից, նշվում են նաև քանդակներ և առարկաներ։
- Ունդինա (Նադիա), (1927)
- Երկու կամուրջ Հիրոսիմայի Խաղաղության պուրակի համար, (1951-1952)
- Ճապոնական պուրակներ «Connecticut General Life Insurance Company» կորպորացիայի համար, (1956-1957)
- ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կազմակերպման համար պուրակ Փարիզում, (1956-1958)
- Բիլի Ռոզ քանդակների պուրակ, Իսրայելի թանգարան, Երուսաղեմ, (1960-1965)
- Մայամիի Բեյֆրոնտ պուրակ, (1978)
- Սակատայի Դոմոն Քենի թանգարանային պուրակ, (1984)
- Սապորոյի Մոերենումա(անգլ.՝ Moerenuma Park) պուրակ, (1988)
Պատկերասրահ
խմբագրել-
Իսամու Նոգուտին 1940-ական թվականներին -
Հեյմար (1968) -
Լաց (1959) -
Ակարի թղթե լամպերի դիզայն (1950-ականներ)
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Isamu Noguchi (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Union List of Artist Names — 2018.
- ↑ https://ir.ua.edu/handle/123456789/2346
- ↑ https://www.widewalls.ch/artists/isamu-noguchi
- ↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
- ↑ https://www.kyotoprize.org/en/laureates/isamu_noguchi/
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսամու Նոգուտի» հոդվածին։ |