Իոնի կղզի (ռուս.՝ Остров Ионы) կամ Ջոնասի կղզի, նախկինում՝ Օստրով Սվյատովո Իոնը (Սուրբ Ջոնասի կղզի)[1], Օխոտի ծովում գտնվող փոքրիկ կղզի։

Իոնի կղզի
Տեսակկղզի
Երկիր Ռուսաստան
Վարչատարածքային միավորԽաբարովսկի երկրամաս
Մակերես1,36 կմ²
Բնակչություն0 մարդ
Քարտեզ
Քարտեզ

Աշխարհագրություն խմբագրել

Իոնի կղզին Օխոտի ծովի միակ կղզին է, որ գտնվում է բաց ծովի մեջ։ Օխոտի ծովի մյուս բոլոր կղզիները կամ ափամերձ են կամ պատկանում են Կուրիլյան կղզիների շղթային[2][3]։ Նրա երկարությունը 1.6 կմ (0.99 մղոն) է, լայնությունը՝ 850 մետր (0.53 մղոն) և բարձրությունը՝ 165 մետր (541 ոտնաչափ)։ Կղզին անբերրի է, կոնաձև ժայռերով, որոնց բարձրությունը 30-45 մետրի է հասնում (98-148 ոտնաչափ)։ Որոշ քարափներ ընկած են կղզուց այն կողմ՝ ներառելով 9-12 մետր (30- 39 ոտնաչափ) բարձրություն ունեցող 4 բարձր գագաթներ, որոնք գտնվում են 800 մետր (0.50 մղոն) հյուսիս-արևմուտք, և մի քանի անջատ ժայռեր՝ 160-320 մետր (0.1- 0.2 մղոն) հարավ։ Կղզին հաճախ պատված է թանձր մառախուղով, քանի որ ջուրը ներքևից բարձրանում է մակերես։ Մակընթացությունը հոսում է դեպի արևմուտք, մինչ տեղատվությունը՝ դեպի արևելք- հարավարևելք։ Այս հոսանքները գարնանային մակընթացությունների ժամանակ կարող են հասնել մինչև 1.5- 2 հանգույցների և ստեղծել բազմաթիվ պտտահողմեր, փոքրիկ ջրապտույտներ, կղզու շուրջը՝ ափից մի փոքր հեռու, մակընթացային և տեղատվային պատռվածքներ[4]։

Վարչականորեն Իոնին պատկանում է Ռուսաստանի Դաշնության Խաբարովսկի երկրամասին[5]։

Պատմություն խմբագրել

1849 թվականին կետորսանավերը հասել էին Ջոնաս կղզին[6]։ 1852-1866 թվականների ընթացքում կղզու ջրերը գրենլանդական կետեր որսացող նավերի համար սովորական էին։ Նավատորմը սովորաբար հասնում էր տարածք մայիսի վերջում կամ հունիսի սկզբին[7]՝ մինչև հարավ և արևմուտք նավարկելը մի քանի շաբաթ ծախսելով կետերի համար նավարկության վրա։ Որոշները գնում էին ափի մոտ, որ օգտվեն կղզու քարափներում բնակվող ծովային թռչունների և մաշկոտանիների առատությունից[8][9]։ 1855 թվականի հունիսի 3-ին Քոլդ Սփրինգից «Էդգար» նավը մառախուղի ժամանակ խորտակվել է։ Բոլորը փրկվել էին[10]։ Հետո նավը այրվել է կամ հրկիզվել[11]։ Նավերը փոքր նավակներ էին ուղարկում, որպեսզի նավի վրա գտնվող 1200- 1600 բարել նավթից որքան հնարավոր էր շատ փրկվեր, մինչ մյուսները վերցնում էին այն ամենն, ինչ գտնում էին ափին[12]։

1889-1896 թվականներին կղզու վրա առագաստանավերով որսում էին հյուսիսային ծովային կատուներ։ 1890-ին 4 առագաստանավերով ամենաքիչը բռնվել են 2250 հյուսիսային ծովային կատուներ[13][14]։

Ֆաունա խմբագրել

Կղզին երկարականջ փոկերի բազմանալու համար հարմար է[15][16]։ Գարնանը և ամռանը մի շարք ծովային թռչուններ՝ հյուսիսային ջրահավեր, սուզաբադերի մի քանի տեսակներ, բույն են դնում կղզու վրա[17]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Okhotskoe more - Former name». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 10-ին.
  2. Geographical data
  3. «Geographic Location». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 10-ին.
  4. National Geospatial-Intelligence Agency. (2014). Sailing Directions (Enroute): East Coast of Russia. U.S. Government, Springfield, Virginia.
  5. Encyclopædia Britannica
  6. Henry Kneeland, of New Bedford, July 27, 1849, Old Dartmouth Historical Society (ODHS); Shepherdess, of Mystic, August 8, 1849, Nicholson Whaling Collection (NWC).
  7. Daniel Wood, of New Bedford, May 19, 1855, May 30, 1854; Covington, of Warren, May 29, 1855, June 6, 1854; Charles Phelps, of Stonington, June 8, 1852, NWC.
  8. William Wirt, of New Bedford, June 10, 1854; Louisa, of New Bedford, May 26, 1858, NWC; Cicero, of New Bedford, June 19, 1861, KWM.
  9. Storfursten Constantin, of Helsinki, June 1860. In Lindholm, O. V., Haes, T. A., & Tyrtoff, D. N. (2008). Beyond the frontiers of imperial Russia: From the memoirs of Otto W. Lindholm. Javea, Spain: A. de Haes OWL Publishing.
  10. Lexington, of Nantucket, June 7, 1855, Nantucket Historical Association; Mary, of Edgartown, June 14, 1855, NWC.
  11. Cicero, of New Bedford, June 8, 1855, KWM.
  12. Cicero, June 8–10, 1855, KWM; Daniel Wood, June 11, 1855; Rebecca Sims, of New Bedford, June 13, 1855, KWM; Mary, June 14, 1855; Pacific, June 14, 1855; William Wirt, June 18, 1855, NWC.
  13. Stejneger, Leonard (1896). The Russian fur-seal islands. Washington, Govt. Print. Off.
  14. Jordan, David Starr (1898). The fur seals and fur-seal islands of the North Pacific Ocean. Washington, Govt. Print. Off.
  15. Sea lions
  16. Northern Sea Lion Distribution and Abundance: 1956-80
  17. Kondratyev, A. Y., Litvinenko, N. M., Shibaev, Y. V., Vyatkin, P. S., & Kondratyeva, L. F. (2000). "The breeding seabirds of the Russian Far East". Seabirds of the Russian Far East, 37-81.

Արտաքին հղումներ խմբագրել