Իմամ Ռեզայի դամբարան

Իմամ Ռեզայի դամբարան (պարս․՝ حرم امام رضا‎), ճարտարապետական համալիր, որը գտնվում է Իրանի Մաշհադ քաղաքում: Այն համարվում է ուխտագնացության և զբոսաշրջային վայր, որն ամեն տարի ունենում է 15-20 միլիոն այցելու: Բացի Ալի Ռեզայի դամբարանից, համալիրը ներառում է նաև մի քանի այլ իմամների դամբարաններ, թանգարան, գրադարան, գերեզմանատուն, մզկիթ և մի քանի այլ կառույցներ^[1]:

Կառույցների մեծ մասը կառուցվել են Սեֆյանների ժամանակաշրջանում, չնայած առաջին թվագրված կառույցը զարդարված է XIV դարի մակագրությամբ: Ենթադրվում է, որ կառույցի գմբեթը տեղադրվել է XIII դարի սկզբին:

ՊատմությունԽմբագրել

Իմամ Ռեզան շիաների 8-րդ իմամն էր: Նա շատ սիրված էր ժողովրդի կողմից, սակայն Հարուն ալ-Ռաշիդ խալիֆան նրան չէր ընդունում^[2]: 818 թվականին Ալի Ռեզան սպանվեց Հարուն Ալ Ռաշիդի որդու` Ալ Մամունի կողմից: Վայրը, որտեղ թաղվել է Իմամ Ռեզան, կոչվել է Մաշհադ Ալ-Ռեզա («Ռեզայի նահատակության վայրը): Ավելի ուշ դամբարանի շրջակայքում հիմնվեց բնակավայր, որը հետագայում վերածվեց Մաշհադ քաղաքի^[3]:

Իմամ Ռեզայի գերեզմանի վրա կառուցված առաջին տաճարը քանդվել է Սեբուք Թեգին Ղազավիի կողմից` 993 թվականին: XI դարի սկզբին` 1009 թ., նրա որդին` Մահմուդ Ղազավին, հրամայեց վերականգնել և մեծացնել տաճարը^[4]: Մոտավորապես 1150 թ., սելջուկների թագավոր Ահմադ Սանջարը հրամայեց բարենորոգել տաճարը, այն բանից հետո, երբ նրա որդին այնտեղ բուժվեց ծանր հիվանդությունից: Հաջորդ բարեկագումն իրականացվել է 1310 թվականին: Շահրուհի թագավորության ժամանակ, նրա կինը` Գոհարշադը, ֆինանսավորեց մզկիթի կառուցումը, որն այսօր կոչվում է նրա անունով^[5]:

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ «The Islamic Seminaries At The Holy Shrine»։ Imam Reza (A.S.) Network։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-05-30-ին։ Վերցված է 2009-05-26
↑ Dungersi Mohamed Raza։ A Brief Biography of Imam Ali bin Musa (a.s.): al-Ridha։ CreateSpace Independent Publishing Platform։ էջ 42։ ISBN 978-1502834249
↑ Zabeth (1999) pp. 12-16
↑ Petrushevski Ilia Pavlovich (1970)։ Islam in Iran։ ketab.com։ էջ 271
↑ Zabeth Hyder Reza։ Landmarks of Mashhad։ Fundation of Astan Quds Razavi

ԱղբյուրԽմբագրել

https://irandehkadeh.com/news.cfm?id=196 Archived 2017-11-25 at the Wayback Machine.

[1] «The Islamic Seminaries At The Holy Shrine»։ Imam Reza (A.S.) Network։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-05-30-ին։ Վերցված է 2009-05-26

[Dungersi-2] Dungersi Mohamed Raza։ A Brief Biography of Imam Ali bin Musa (a.s.): al-Ridha։ CreateSpace Independent Publishing Platform։ էջ 42։ ISBN 978-1502834249

[3] Zabeth (1999) pp. 12-16

[Petrushevski-4] Petrushevski Ilia Pavlovich (1970)։ Islam in Iran։ ketab.com։ էջ 271

[Zabeth-5] Zabeth Hyder Reza։ Landmarks of Mashhad։ Fundation of Astan Quds Razavi

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]