Իժալեզու սովորական
| Իժալեզու սովորական | |
 Իժալեզու սովորական | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Դաս | Polypodiopsida |
| Ենթադաս | Ophioglossidae |
| Կարգ | Ophioglossales |
| Ընտանիք | Իժալեզվազգիներ (Ophioglossaceae) |
| Ենթաընտանիք | Ophioglossoideae |
| Ցեղ | Իժալեզու (Ophioglossum) |
| Տեսակ | Իժալեզու սովորական (O. vulgatum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Ophioglossum vulgatum | |
Իժալեզու սովորական (լատին․՝ Ophioglossum vulgatum L.), իժալեզվազգիների ընտանիքին պատկանող պտերանման բույս։
Նկարագրություն խմբագրել
Կարճ կոճղարմատով, երկար հորիզոնական արմատներով բազմամյա բույս է։ Վայի ստերիլ մասը մսալի է, ձվաձև, բութ, հիմքում գտնվում է պատյանի ձևով շրջապատող հասկանման ֆերտիլ մասի ոտիկը[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում տարածված է Ապարանի (Արզական գյուղի շրջակայք) և Զանգեզուրի (Ծավի գյուղի շրջակայք) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Աճում է նաև Կովկասում, Եվրոպայում, միջերկրածովյան ավազանի երկրներում, Հյուսիսային և Արևմտյան (Թուրքիա, Իրան) Ասիայում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին և միջին լեռնային գոտիներում, ծովի մակերևույթից 900-1800 մետր բարձրությունների վրա, կաղնու և բոխու անտառներում։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Արեալը խիստ մասնատված է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10կմ²-ից պակաս է։ Հայտնի են երկու աճելավայրեր, որոնցից մեկը մեծ սպառնալիքի տակ է, քանի որ գտնվում է կուրորտային գոտում։ Մարդածին գործոնի պատճառով տեսակին սպառնում է տարածման և բնակության շրջաններ կրճատում[1]։
Պոպուլիացիայի մի մասը պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իժալեզու սովորական» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իժալեզու սովորական» հոդվածին։ |