Վիքիպեդիա

Ժոզե Սարամագո

Ժոզե դը Սոզա Սարամագո (կամ՝ Սարամագու, պորտ.՝ José de Sousa Saramago, նոյեմբերի 16, 1922(1922-11-16)[2][3][4][…], Ազինյագա, Golegã[1] - հունիսի 18, 2010(2010-06-18)[5][2][3][…], Լանսարոտե, Լաս Պալմաս, Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա[1]), պորտուգալացի գրող, թարգմանիչ, հասարակական գործիչ։ 1998 թ. Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Համարվում է 20-րդ դարավերջի և 21-րդ դարասկզբի ամենահեղինակավոր գրողներից մեկը։

Ժոզե Սարամագո
պորտ.՝ José Saramago[1]
Ծննդյան անունպորտ.՝ José de Sousa Saramago[1]
Ծնվել էնոյեմբերի 16, 1922(1922-11-16)[2][3][4][…]
ԾննդավայրԱզինյագա, Golegã[1]
Վախճանվել էհունիսի 18, 2010(2010-06-18)[5][2][3][…] (87 տարեկան)
Վախճանի վայրԼանսարոտե, Լաս Պալմաս, Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա[1]
Մասնագիտությունլրագրող, դրամատուրգ, թարգմանիչ, վիպասան, բանաստեղծ, ժամանակագիր, ակնարկագիր, օրագրի հեղինակ, գրական քննադատ, գրող, սցենարիստ, դրամատուրգ և հեղափոխական
Լեզուպորտուգալերեն
Քաղաքացիություն Պորտուգալիա
Ժանրերվեպ և magic realist fiction?
Գրական ուղղություններmagic realism?
Ուշագրավ աշխատանքներԱվետարան ըստ Հիսուսի, Կուրությունը, Լուսավորում, Կայեն, Մահվան խանգարումներ[6] և The Elephant's Journey?[7]
Պարգևներ
Արվեստների և գրականության շքանշանի ասպետ Սանտյագոյի շքանշանի մեծ շղթա[10] Սանտյագոյի շքանշանի կոմանդոր[10]
Գրականության Նոբելյան մրցանակ[8][9]

Կամոենսի պարգև

Ամերիկյան մրցանակ գրականության բնագավառում

Մանչեսթերի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

honorary doctorate of the University of Coimbra?

honorary doctorate of the University of Castille-La Mancha?

[11]

Բորդո Մոնտեն համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[12]

Գրանադայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[13]

Լաս Պալմաս-դե-Գրան-Կանարիա համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[14]

Բրազիլիայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում

Սևիլիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[15]

Թուրինի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

honorary doctorate of the Polytechnic University of Valencia?

[16]

Սանտյա դե Չիլիի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

 և

Սալամանկայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[17]
ԱմուսինԻլդա Ռեյս[18], Isabel da Nóbrega?[10] և Պիլար դիլ Ռիո[18]
ԶավակներViolante Saramago Matos?
Изображение автографа
Կայքjosesaramago.org
 José Saramago Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ժոզե դը Սոզան ծնվել է 1922 թ. նոյեմբերի 16-ին Պորտուգալիայի Ռիբատեժու նահանգի Ազինյագա գյուղում։ Նրա ծնողներն աղքատ գյուղացիներ էին։ 1924 թ. ծնողների հետ տեղափոխվում է Լիսաբոն։ Ընտանիքի չունեվորության պատճառով անգամ չի կարողանում ամբողջացնել միջնակարգ կրթությունը։ Սամարագոն սկսել է աշխատել վաղ տարիքից՝ փոխելով մի շարք աշխատանքներ։ Ջանասիրաբար զբաղվել է ինքնակրթությամբ՝ ուսումնասիրել օտար լեզուներ, ընթերցել համաշխարհային գրականության և փիլիսոփայության կոթողային գործերը։ 22 տարեկան հասակում Սամարագոն ամուսնանում է պորտուգալացի նկարչուհի Իլդե Ռեյշի հետ։ 1969 թ. նա անդամակցում է Պորտուգալական կոմունիստական կուսակցությանը, որն այդ ժամանակ գործում էր ընդհատակում։ Մեխակների հեղափոխությունից հետո՝ 1974 - 1975 թթ. աշխատել է «Diário de Lisboa» թերթում, իսկ 1975 թ. դառնում է «Diário de Notícias» թերթի փոխխմբագիր։ 1976 թ. Սարամագոյի թղթակցի կարիերան ընդհատվում է. նրան ազատում են վերոնշյալ թերթի փոխխմբագրի պաշտոնից։ Դրանից հետո նա որոշում է ամբողջովին նվիրվել գրականությանը։ 1970-ականների վերջերին Սարամագոն բաժանվում է կնոջից և 1980 թ. ամուսնանում է երկրորդ անգամ՝ իսպանացի թղթակցուհի Պիլար դել Ռիոյի հետ։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Սարամագոն իր առաջին գիրքը՝ «Մեղքի հողը» (Terra do Pecado) վերնագրով լույս է ընծայել դեռևս 1947 թ. դրանից հետո մինչև 1966 թ. ոչինչ չի հրատարակել։ 1977 թ. նա հրատարակում է «Դասագիրք գեղանկարչության և գեղագրության» (Manual de Pintura e Caligrafia) վեպը, որը Սամարագո գրողի առաջին լուրջ գործն էր։ Սամարագոյի ստեղծագործություններն ընդունված է դասել Մոգական ռեալիզմի շարքին, սակայն նրա ստեղծագործություններում ի տարբերություն տվյալ ուղղության մյուս գրողների, գլխավոր տեղ է հատկացվում սոցիալական խնդիրների լուսաբանմանը։ Գրողի ստեղծագործությունների բովանդակային դաշտն շատ լայն է. նա անդրադառնում է առօրյա հարցերից մինչև կրոնական խնդիրներ։

Մատենագիտություն խմբագրել

Վեպեր խմբագրել

Պոեմներ խմբագրել

  • 1966 — «Հնարավոր բանաստեղծություններ» / Os Poemas Possíveis
  • 1970 — «Հնարավոր բանաստեղծություններ» / Provavelmente Alegria
  • 1975 — «Տարի 1993» / O Ano de 1993

Ժամանակագրություններ խմբագրել

  • 1971 — «Այս աշխարհը և ուրիշը» / Deste Mundo e do Outro
  • 1973 — «Ճանապարհորդի ուղեբեռը» / A Bagagem do Viajante
  • 1974 — «Կարծիք, որ „Diário de Notícias” եղել է» / As Opiniões que o DL Teve
  • 1977 — «Ծանոթագրություն» (англ.) / Os Apontamentos

Հեքիաթներ խմբագրել

  • 1978 — «Քվազիօբյեկտ» / Objecto Quase
  • 1979 — «Հինգ զգայարանի պոետիկան - ականջ» / Poética dos Cinco Sentidos - O Ouvido
  • 1997 — «Վիպակ անհայտ կղզու մասին» / O Conto da Ilha Desconhecida

Ճանապարհորդական նոթեր խմբագրել

  • 1981 — «Ճանապարհորդություն Պորտուգալիայում» / a Portugal

Օրագրեր և հիշողություններ խմբագրել

  • 1994 — «Լինսարոտ ամսագիր» / Cadernos de Lanzarote (I-V)
  • 2006 — «Մանր հիշողություններ» / As Pequenas Memórias

Մանկական գրքեր խմբագրել

  • 2001 — «Աշխարհի ամենամեծ ծաղիկը» / A Maior Flor do Mundo

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Պարգևներ և մրցանակներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Projecto Vercial (порт.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/culture-obituaries/books-obituaries/7847541/Jos-Saramago.html
  6. ↑ Library of Congress Library of Congress Name Authority File
  7. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118964038 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  8. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1998/
  9. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=153
  11. ↑ https://www.uclm.es/es/misiones/lauclm/consejodedireccion/sg/actosacademicosdistinciones/honoris_causa
  12. ↑ http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html
  13. ↑ http://archivo.ugr.es/pages/trabajosdocumentos/honoriscausa
  14. ↑ https://www.ulpgc.es/rectorado/doctores-honoris-causa-ulpgc
  15. ↑ https://institucional.us.es/vrelinstitu/sites/default/files/ext_univ/actividades/HONORIS%20NOMBRADOS%20web.pdf
  16. ↑ https://www.upv.es/organizacion/la-institucion/honoris-causa/jose-saramago/index-es.html
  17. ↑ https://www.usal.es/doctorados-honoris-causa
  18. ↑ 18,0 18,1 https://www.theguardian.com/books/2010/jun/18/jose-saramago-obituary

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժոզե Սարամագո» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժոզե_Սարամագո&oldid=9785654» էջից