Վիքիպեդիա

Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ

(Վերահղված է Ժոզեֆ Լագրանժից)

Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ (ֆր.՝ Joseph Louis Lagrange, հունվարի 25, 1736(1736-01-25)[1][2][3][…], Թուրին, Սարդինիայի թագավորություն[4][5][6][…] - ապրիլի 10, 1813(1813-04-10)[1][2][3][…], Փարիզ, Առաջին ֆրանսիական կայսրություն[5][7]), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս և մեխանիկ, մշակել է վարիացիոն հաշվի հիմնական հասկացությունները։

Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ
իտալ.՝ Giuseppe Ludovico Lagrangia
Ծնվել էհունվարի 25, 1736(1736-01-25)[1][2][3][…]
Թուրին, Սարդինիայի թագավորություն[4][5][6][…]
Մահացել էապրիլի 10, 1813(1813-04-10)[1][2][3][…] (77 տարեկան)
Փարիզ, Առաջին ֆրանսիական կայսրություն[5][7]
ԳերեզմանՊանթեոն (Փարիզ)[8]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա և  Սարդինիայի թագավորություն
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, աստղագետ, ֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ, գրող և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Բարձրագույն նորմալ դպրոց[2], Royal Academy of Turin?[2], Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[2], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[2] և Պոլիտեխնիկական դպրոց[2][9]
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկական անալիզ, թվերի տեսություն, Analytical mechanics?, երկնային մեխանիկա, մաթեմատիկական անալիզ, մաթեմատիկա[10] և աստղագիտություն[10]
Պաշտոն(ներ)Պահպանողական սենատի անդամ և president of the French Academy of Sciences?
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[6], Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[4], Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն[6], Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[6] և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[7]
Ալմա մատերԹուրինի համալսարան (1754)[11][2]
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[1][10][12] և գերմաներեն[10]
Գիտական ղեկավարGiovanni Battista Beccaria?
Եղել է գիտական ղեկավարՍիմեոն Պուասոն[11], Giovanni Plana?[11] և Ժոզեֆ Ֆուրիե[11]
Ազդվել էԼեոնարդ Էյլեր[2]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Vittoria Conti?[2] և Adélaïde Le Monnier?[14]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Joseph-Louis Lagrange Վիքիպահեստում

Նա մաթեմատիկան ուսումնասիրել է ինքնուրույն և արդեն 19 տարեկանում Տուրնիի հրետանային դպրոցի պրոֆեսոր էր։

1759 թվականին ընտրվել է Բեռլինի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, իսկ 1766 - 1787 թվականներին եղել է այդ ակադեմիայի մաթեմատիկական դասարանի տնօրեն։ 1787 թվականին տեղափոխվել է Փարիզ, 1795 թվականին դարձել է նորմալ դպրոցի, իսկ 1797 թվականին՝ Պոլիտեխնիկական դպրոցի տնօրեն։

Լագրանժի ամենակարևոր աշխատանքները վերաբերում են վարիացիոն հաշվին. նա առաջարկել է վարիացիոն խնդիրների լուծման ընդհանուր անալիտիկ մեթոդ, որոնք կոչվել են Լագրանժի խնդիրներ։ Նա շարժման հավասարումներին տվել է նոր ձև, որոնք կոչվում են Լագրանժի հավասարումներ։ «Անալիտիկ մեխանիկա» (1788 թվական) դասական աշխատությունում նա ստատիկայի հիմքում դրել է հնարավոր տեղափոխությունների սկզբունքը, այնուհետև այդ սկզբունքը զուգակցելով ֆրանսիացի գիտնական Դ՛Ալամբերի սկզբունքների հետ՝ կառուցել է նաև դինամիկան. (Դ՛Ալամբերի - Լագրանժի սկզբունք)։

Լագրանժը արժեքավոր հետազոտություններ է կատարել նաև մաթեմատիկական անալիզի, թվերի տեսության, հանրահաշվի, դիֆերենցիալ հավասարումների, մաթեմատիկական քարտեզագրության, աստղագիտության և այլ գիտությունների ոլորտում։

Աղբյուրներ

խմբագրել
  • Դպրոցական մեծ հանրագիտարան։ Գիրք 1, հատոր 1։ Երևան 2008, էջ 376

Տես նաև

խմբագրել

Լագրանժի թեորեմը չորս քառակուսիների գումարի մասին

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Berry A. A Short History of Astronomy (բրիտ․ անգլ.) — London: John Murray, 1898.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Лагранж Жозеф Луи // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  8. ↑ Find A Grave — 1996.
  9. ↑ https://raco.cat/index.php/ButlletiSCM/article/view/86989 — P. 140.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. ↑ CONOR.Sl
  13. ↑ https://www.toureiffel.paris/fr/le-monument/tour-eiffel-et-sciences
  14. ↑ Revue d'Histoire des Sciences: la revue pluridisciplinaire de l'histoire des sciences, Revue d'histoire des sciences et de leurs applications (ֆր.) — Presses universitaires de France. — ISSN 0151-4105; 1969-6582; 0048-7996
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 467)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժոզեֆ_Լուի_Լագրանժ&oldid=9563171» էջից