Ժան Բատիստ Անդրե Դյումա (ֆր.՝ Jean Baptiste Andre Dumas, հուլիսի 14, 1800(1800-07-14)[1][2][3], Ալես[4][5][6][…] - ապրիլի 11, 1884(1884-04-11)[4][7][8][…], Կանն[4][9][10][…]), ֆրանսիացի քիմիկոս։ Փարիզի ԳԱ անդամ (1832), Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1840), Պետերբուրգի ԳԱ արտասահմանյան թղթանդամ (1845), Բեռլինի ԳԱ անդամ (1880

Ժան Բատիստ Դյումա
Ծնվել էհուլիսի 14, 1800(1800-07-14)[1][2][3]
Ալես[4][5][6][…]
Մահացել էապրիլի 11, 1884(1884-04-11)[4][7][8][…] (83 տարեկան)
Կանն[4][9][10][…]
ԳերեզմանՄոնպարնաս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա[11]
Մասնագիտությունքիմիկոս, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս և դեղագործ
Հաստատություն(ներ)Պոլիտեխնիկական դպրոց, Փարիզի բժշկության դպրոց և Փարիզի գիտությունների ֆակուլտետ
Գործունեության ոլորտքիմիա
Պաշտոն(ներ)Deputy of the French Second Republic?, Երկրորդ Կայսրության սենատոր, seat 40 of the Académie française? և նախագահ
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Փարիզի գիտափիլիսոփայական միություն, Ֆրանսիական ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ազգային բժշկական ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[12]
Ալմա մատերUniversity of La Frontera?
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[13]
Հայտնի աշակերտներՇառլ Ադոլֆ Վյուրց, Լուի Պաստյոր և José Monserrat Riutort?
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Էրմիոն Կարոլին Բրոնգնիար
Երեխա(ներ)Էրնես Շառլ Ժան Բատիստ Դյումա
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Jean-Baptiste Dumas (chemist) Վիքիպահեստում

Առաջարկել է գոլորշիների խտությունը, ինչպես նաև օրգանական միացություններում ազոտի քանակությունը որոշելու եղանակ։ Ձևակերպել է օրգանական միացություններում ջրածինը քլորով տեղակալելու էմպիրիկ կանոնները (1834)։ Նրա կարծիքով քիմիական միացություններում ամեն մի տարր կարելի է տեղակալել մի այլ տարրով։ Ֆրանսիացի քիմիկոս Ս․ Պելիգոյի հետ ցույց է տվել, որ ճարպերը էսթերներ են։ Հաստատել է մրջնաթթվի հոմոլոգիական շարքի գոյությունը։ Ուսումնասիրել է արյան քիմիական բաղադրությունը և սննդի ազդեցությունը կենդանիների կաթի բաղադրության վրա։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 http://www.senat.fr/senateur-2nd-empire/dumas_jean_baptiste0273e2.html
  2. 2,0 2,1 Jean-Baptiste Dumas (ֆր.) / Assemblée nationale
  3. 3,0 3,1 Jean Baptiste Dumas (ֆր.)ministère de la Culture.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Dumas, Jean Baptiste André // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 8.
  5. 5,0 5,1 5,2 Дюма (ռուս.) // Энциклопедический лексиконСПб.: 1841. — Т. 17. — С. 392.
  6. 6,0 6,1 6,2 http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00033798500200101
  7. 7,0 7,1 7,2 Jean Baptiste André Dumas — 2009.
  8. 8,0 8,1 8,2 Jean-Baptiste André Dumas
  9. 9,0 9,1 9,2 http://www.astro.com/astro-databank/Dumas,_Jean-Baptiste
  10. 10,0 10,1 10,2 http://www.euchems.eu/publications/100-distinguished-european-chemists/19th-century/dumas-jean-baptiste-andre.html
  11. http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00033798500200111
  12. www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  13. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  14. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  15. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 104.
  16. Académie des sciences (France), Centre national de la recherche scientifique (France) Comptes rendus de l'Académie des Sciences, Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l'Académie des Sciences (ֆր.)Paris: Académie des sciences, Gauthier-Villars, 1836. — ISSN 0249-6321; 2419-7610; 0001-4036; 2419-6304
  17. https://www.toureiffel.paris/fr/le-monument/tour-eiffel-et-sciences
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան Բատիստ Դյումա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 425