Թուրքիայի ֆուտբոլի առաջնություն

Թուրքիայի ֆուտբոլի առաջնություն կամ սուպերլիգա (թուրք.՝ Spor Toto Süper Lig Spor Toto Süper Lig) — թուրքական ֆուտբոլի բարձրագույն դիվիզիոն: Մրցաշարին մասնակցում են 18 ակումբ: Յուրաքանչյուր մրցաշրջանից հետո ակումբները, որոնք զբաղեցրել են վերջին երեք հորիզոնականները, տեղափոխվում են Առաջին լիգա, իսկ նրանց տեղը զբաղեցնում են Առաջին լիգայի երեք ուժեղագույն ակումբները:

Թուրքիայի ֆուտբոլի առաջնություն
Երկիր Թուրքիա
Հիմնվել է 1959 թվական
Ակումբների քանակ 18
Մակարդակ 1
Դուրս են մնում Առաջին լիգա
Ազգային առաջնություններ Թուրքիայի գավաթ
Միջազգային առաջնություններ Չեմպիոնների Լիգա
Եվրոպայի լիգա
Gold medal blank.svg Ներկայիս չեմպիոն Գալաթասարայ
Ամենատիտղոսավոր թիմ Գալաթասարայ (22 տիտղոս)
Հեռուստատեսություն Digiturk/TPT
Պաշտոնական կայք www.tff.org
Ներկա մրցաշրջան

ՊատմությունԽմբագրել

Մրցաշարը ստեղծվել է 1959 թվականին` Թուրքիայի մի քանի տարածաշրջանային մրցաշարերի միաձուլման հետևանքով: Յուրաքանչյուր նոր մրցաշրջան սկսվում է օգոստոսի վերջին և ավարտվում մայիսին. դեկտեմբեր-հունվար ամիսներին կա ձմեռային ընդմիջում: Մրցաշարը անցկացվում է 2 շրջանով. յուրաքանչյուր երկու ակումբ միմյանց հետ ունենում են 2 հանդիպում` սեփական և մրցակցի հարկի տակ: Չեմպիոնը և փոխչեմպիոնը Չեմպիոնների լիգայի մասնակցության ուղեգիր են նվաճում, իսկ երրորդ և չորրորդ հորիզոնականները զբաղեցրած ակումբները մասնակցում են Եվրոպայի լիգային: 2005 թվականից սկսած, կապված «Turkcell» բջջային կապի ընկերության հետ հովանավորության պայմանագրով, մրցաշարը կոչվում է «Türkcell SuperLig»: 2010 թվականի օգոստոսի 12-ից «Spor Toto» բուքմեյքերական ընկերության հետ պայմանագրի արդյունքում մրցաշարը պաշտոնապես կոչվեց «Spor Toto Süper Lig»[1]:

Մրցույթի ձևաչափ և հովանավորներԽմբագրել

Մրցույթի ձևաչափԽմբագրել

Ներկայումս Սուպերլիգային մասնակցում են 18 ակումբներ: Մրցաշարի ընթացքում, որը տևում է օգոստոսից մարտ ամիսներին, յուրաքանչյուր ակումբ երկու հանդիպում է անցկացնում մնացած բոլոր ակումբների հետ` մեկ անգամ սեփական հարկի տակ, մեկ անգամ` մրցակցի: Այսպիսով, Սուպերլիգայի մրցաշարը յուրաքանչյուր ակումբի համար բաղկացած է 34 հանդիպումից: Յուրաքանչյուր հաղթանակի դեպքում ակումբը ստանում է 3 միավոր, ոչ-ոքիի դեպքում` 1 միավոր, իսկ պարտության դեպքում միավոր չի տրվում: Յուրաքանչյուր մրցաշրջանի ավարտին առավելագույն միավորներ հավաքած ակումբը ստանում է չեմպիոնական տիտղոս: Հավասար միավորների դեպքում տիտղոսակիրը որոշվում է խփած և ընդունած գնդակների տարբերությամբ. վերջինիս հավասարության դեպքում` խփած գնդակների քանակով: Նվազագույն միավորներ հավաքած երեք ակումբները տեղափոխվում են Առաջին լիգա, իսկ այնտեղից, համապատասխանաբար, Սուպերլիգա են անցնում 3 լավագույնները:

Եվրոպայի գավաթների որակավորումներԽմբագրել

Յուրաքանչյուր մրցաշարի երկու լավագույն ակումբները նվաճում են ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների լիգայի մասնակցության ուղեգիր: Մրցաշարում առաջին հորիզոնականը զբաղեցրած ակումբը միանգամից հայտնվում է Չեմպիոնների լիգայի խմբային փուլում, իսկ երկրորդ հորիզոնականը զբաղեցրած ակումբը սկսում է Չեմպիոնների լիգայի գավաթի խաղարկությունը երրորդ ընտրական փուլից: Երրորդ և չորրորդ տեղերը զբաղեցրած թիմերը մեկնարկում են ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի լիգայի երրորդ ընտրական փուլից: Թուրքիայի գավաթի հաղթողը ընդգրկվում է Եվրոպայի լիգայի խմբային փուլ:

ՀովանավորներԽմբագրել

  • 2005—2010: Turkcell (Turkcell Süper Lig)
  • 2007—մինչ այժմ Spor Toto (Spor Toto Süper Lig)

Մրցաշարի հաղթողներԽմբագրել

Թուրքիայի առաջնության ամբողջ պատմության ընթացքում չեմպիոն դարձել են 5 ակումբներ`«Գալաթասարայ», «Ֆեներբահչե», «Բեշիկթաշ», «Տրաբզոնսպոր» և «Բուրսասպոր»: Միայն «Տրաբզոնսպոր» և «Բուրսասպոր» ակումբներ են, որ չեն ներկայացնում Ստամբուլը:

Клуб Чемпионы Год победы
Գալաթասարայ
22
1961/62, 1962/63, 1968/69, 1970/71, 1971/72, 1972/73, 1986/87, 1987/88, 1992/93, 1993/94, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2001/02, 2005/06, 2007/08, 2011/12, 2012/13, 2014/15, 2017/18, 2018/19
Ֆեներբահչե
19
1959, 1960/61, 1963/64, 1964/65, 1967/68, 1969/70, 1973/74, 1974/75, 1977/78, 1982/83, 1984/85, 1988/89, 1995/96, 2000/01, 2003/04, 2004/05, 2006/07, 2010/11, 2013/14
Բեշիկթաշ
15
1957, 1958, 1959/60, 1965/66, 1966/67, 1981/82, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1991/92, 1994/95, 2002/03, 2008/09, 2015/16, 2016/17
Տրաբզոնսպոր
6
1975/76, 1976/77, 1978/79, 1979/80, 1980/81, 1983/84
Բուրսասպոր
1
2009/10

ՄրցանակակիրներԽմբագրել

ՌեկորդներԽմբագրել

Մրցաշրջան.

  • Ամենաերկար մրցաշրջան` 1962—1963 год (42 հանդիպում)

Ակումբ.

  • Առավելագույն չեմպիոնական տիտղոսներ` «Գալաթասարայ» (21 անգամ)
  • Ամենաերկար չեմպիոնական շարք` «Գալաթասարայ» — 4 մրցաշրջան անընդմեջ (1996—2000)
  • Ամենախոշոր հաշվով հաղթանակ` 1989—1990` «Բեշիկթաշ» — «Ադանա Դեմիրսպոր» (10-0)
  • Ամենաշատ քանակությամբ գոլեր մեկ խաղում` 1991—1992` «Ֆեներբահչե» — «ԳազիԱնտեպսպոր» (8-4)
  • Առավել հաջող մրցաշրջան անցկացրած ակումբ` 1988—1989` «Ֆեներբահչե» (29 հաղթանակ, 6 ոչ ոքի, 1 պարտություն 36 հանդիպման ընթացքում)
  • Անպարտելիության շարք` «Բեշիկթաշ» (48 հանդիպում)
  • Հաղթանակների շարք` «Բեշիկթաշ» (13 հանդիպում)
  • Առավելագույն քանակությամբ հաղթանակներ մեկ մրցաշրջանում` «Բեշիկթաշ»` 1959—1960, «Ֆեներբահչե»` 1988—1989 (29-ական հաղթանակ)
  • Առավելագույն քանակի գոլեր մեկ մրցաշրջանի ընթացքում` 1988—1989` «Ֆեներբահչե» (103)
  • Հաղթանակների շարք սեփական հարկի տակ` «Գալաթասարայ» (25 հանդիպում)
  • Անպարտելիության շարք սեփական հարկի տակ` «Ֆեներբահչե» (48 հանդիպում)

ՈւԵՖԱ-ի գործակիցների աղյուսակԽմբագրել

2016թ. մայիսի 28-ի դրությամբ[2].

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ «World Soccer Reader " Spor Toto Lands Turkish Super League Naming Rights»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-08-ին։ Վերցված է 2019-04-06 
  2. ↑ «Рейтинг УЕФА для клубных турниров»։ Официальный сайт УЕФА։ Վերցված է 2016-05-28 

Արտաքին հղումներԽմբագրել


Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թուրքիայի_ֆուտբոլի_առաջնություն&oldid=7639241» էջից