Թոմաշ Կոմենդի գործ, Լեհաստանում տեղի ունեցած և 18 տարի տևած երկարատև դատական միջադեպ։ Երիտասարդ տղան մեղադրվել է 15-ամյա աղջկա սպանության մեջ և դատապարտվել է միայն անուղղակի հանցանշանների հիման վրա։ Նրա անմեղությունն ապացուցվել է միայն տարիներ անց։

Գործը արդարադատության ամենաերկար սխալներից մեկն է Լեհաստանի իրավական պատմության մեջ։

Միջադեպ խմբագրել

«Ես ինձ առաջադրված մեղադրանքներով ընդհանրապես ոչ մի իրավունք չունեի։ Ինձ բազմաթիվ անգամներ ծեծել են։ Երբ բանտարկյալները հարձակվում էին ինձ վրա, թիկնապահները հեռացնում էին գլուխները, երբ ես դիմում էի հոգեբանի օգնությանը, ինձ լսելու փոխարեն, նա թափում էր ծաղիկները, սրբում փոշին և տեղափոխում թղթապանակները։ Գոյատևելու համար ես ստիպված էի վերջինը գնալ քնելու և առաջինը արթնանալ։ Երեք անգամ բանտարկյալները ինձ դուրս քաշեցին շրջանից, չնայած ես չգիտեմ, թե ինչու, քանի որ նրանք բոլորը ցանկանում էին իմ մահը[1]»

«
»

1997 թվականի հունվարի 1-ի գիշերը Միլոշիցա քաղաքում 15-ամյա աշակերտուհի Մալգոժատա Կվյատկովսկան սպանվել էր ամանորյա երեկույթից հետո։ Չնայած այն բանին, որ մի շարք հանցանշաններ մատնանշում էին, որ հանցագործությունը խմբակային է եղել, արդյունքում գլխավոր կասկածյալը դարձել է միայն Թոմաշ Կոմենդան։ 12 վկաներ նրան ալիբի են ապահովել՝ նշելով, որ Թոմաշն Ամանորը դիմավորել է մեկ այլ բնակավայրում։

Մեղադրանքի գլխավոր ապացույցը ԴՆԹ-թեստի արդյունքներն են եղել, զոհի հագուստի վրա հայտնաբերվել է Թոմաշի մազերը։ 2000 թվականին Վրոցլավի քաղաքային դատարանը Թոմաշ Կոմենդին դատապարտել էր 25 տարվա ազատազրկման[2]։ Թոմաշը բանտում ենթարկվել է տարբեր նվաստացումների և մի քանի անգամ փորձել է ինքնասպան լինել[3]։ Դատավճիռը բողոքարկելու նրա փորձերն ապարդյուն են եղել։

2017 և 2018 թվականներին հետաքննություն է անցկացվել Մալգոժատա Կվյատկովսկու սպանության գործով հնարավոր կեղծիքների փաստով։ Գործի վերստուգումն ու փորձաքննությունների նոր արդյունքներն ապացուցել են Կոմենդի անմեղությունը։ 2018 թվականի մայիսի 6-ին Լեհաստանի Գերագույն դատարանը Թոմաշ Կոմենդին մեղադրանքի բոլոր կետերով անմեղ է ճանաչել[4]։

Զանգվածային մշակույթում խմբագրել

Գժեգոժ Գլուկակը գիրք է գրել Թոմաշ Կոմենդի մասին «25 lat niewinności. Historia Tomasza Komendy» վերնագրով («Անմեղության 25 տարի։ Թոմաշ Կոմենդի պատմությունը», գիրքը ռուսերեն չի թարգմանվել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել