Կոմսուհի Թերեզ Բրունցվիկ դը Քորոմպա (կոմսուհի Թերեզա վոն Բրունցվիկ կամ Բրունսվիկ, հուլիսի 27, 1775(1775-07-27)[1][2][3][…], Բրատիսլավա, Հաբսբուրգի միապետություն[3] - սեպտեմբերի 23, 1861(1861-09-23)[4] կամ սեպտեմբերի 17, 1861(1861-09-17)[3], Vácduka, Vác District, Պեշտ, Հունգարիա), հունգարական ազնվականության անդամ, մանկավարժ և շվեյցարացի մանկավարժ Յոհան Պեստալոցցի համախոհն էր։ Նրա հայրը եղել է հունգար կոմս Անտոն Բրունցվիկը, իսկ նրա մայրը եղել է բարոնուհի Աննա Սիբերգը. նրա քույր-եղբայրներն են Ֆրանցը, Ժոզեֆինան և Շարլոտեն։

Թերեզ Բրունսվիկ
հունգ.՝ Brunszvik Teréz
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 27, 1775(1775-07-27)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԲրատիսլավա, Հաբսբուրգի միապետություն[3]
Մահացել էսեպտեմբերի 23, 1861(1861-09-23)[4] (86 տարեկան) կամ սեպտեմբերի 17, 1861(1861-09-17)[3] (86 տարեկան)
Մահվան վայրVácduka, Vác District, Պեշտ, Հունգարիա
Քաղաքացիություն Հունգարիա
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր և երաժշտագետ
Ծնողներհայր՝ Անտալ Բրունսվիկ
 Teréz Brunszvik Վիքիպահեստում

Նա Հունգարիայում հիմնադրել է մանկապարտեզներ 1828 թվականի հուլիսի 1-ին[5][6] ՝ Շոտլանդիայի Նյու Լանարկ քաղաքում Ռոբերտ Օուենի օրինակից հետո։ Շուտով նախադպրոցական հաստատությունը հայտնի դարձավ ողջ Հունգարիայում և 1837 թվականին Ֆրիդրիխ Ֆրեբելը հիմնեց առաջին "մանկապարտեզը"։ Նա Բուդայում և Պեշտում սկսել է Կանանց ասոցիացիա, ըստ որի, կանայք պետք է կրթություն ստանային և մշտապես աջակցում էր նրանց հավասարությանը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118674900 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. Հանրային Նախադպրոցական Դաստիարակություն Հունգարիայում։ Պատմական ցուցադրություն, 1980
  6. Vag, Otto (1975 թ․ մարտ). «The Influence of the English Infant School in Hungary». International Journal of Early Childhood. Springer. 7 (1): 132–136. doi:10.1007/bf03175934.(չաշխատող հղում)

Գրականություն խմբագրել

  • La Mara, Beethovens Unsterbliche Geliebte. Das Geheimnis der Gräfin Brunsvik und ihre Memoiren. Leipzig: Breitkopf & Härtel 1909.
  • La Mara, Beethoven und die Brunsviks, Leipzig: Siegel 1920.
  • Marianne Czeke, Brunszvik Teréz grófno naplói és feljegyzései [Gräfin Therese Brunsviks Tagebuch und Notizen], Band 1, Budapest 1938.
  • Proska Benes, Gräfin Brunsvik und die Kleinkindererziehung ihrer Zeit, Szeged 1932.
  • Կաղապար:NDB
  • Christa Beichler, Therese von Brunswick und ihr Lebensauftrag zwischen Beethoven und Pestalozzi, Rendsburg: Lohengrin-Verlag, 1993.
  • Lars Hendrik Riemer (Hg.), Das Netzwerk der ‚Gefängnisfreunde‘ (1830–1872). Carl Joseph Anton Mittermaier|Karl Josef Anton Mittermaiers Briefwechsel mit europäischen Strafvollzugsexperten, Frankfurt am Main: Verlag Klostermann, 2004, ISBN 3-465-03405-8 S. 1491
  • Gisela Gary: Wir sind keine Tanten! Die Kindergärtnerin: Zur Geschichte eines Frauenberufs in Österreich, Strasshof 2006.
  • Beethoven aus der Sicht seiner Zeitgenossen in Tagebüchern, Briefen, Gedichten und Erinnerungen, hrsg. von Klaus Martin Kopitz und Rainer Cadenbach unter Mitarbeit von Oliver Korte und Nancy Tanneberger, 2 Bände, München: Henle-Verlag, 2009, Nr. 133–161, ISBN 978-3-87328-120-2.

Արտաքին հղումներ խմբագրել