Թեզիում փռված
| Թեզիում փռված | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Սանտալածաղկավորներ (Santalales) |
| Ընտանիք | Սանտալազգիներ (Santalaceae) |
| Ցեղ | Թեզիում (Thesium) |
| Տեսակ | Թեզիում փռված (T. procumbens) |
| Միջազգային անվանում | |
| Thesium procumbens | |
Թեզիում փռված (լատին․՝ Thesium procumbens), սանտալազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Փռված ճյուղավորված ցողուններով, առանց թխակապույտ փառի բազմամյա խոտաբույս է։ Տերևները բարակ են և գծային։ Ծաղկաբույլը բարակ եզրային ճյուղիկներով պարզ ողկույզ է։ Ծաղիկները համարյա նստադիր են և մանր։ Ծաղկապատը սպիտակավուն է և լայն բաժականման[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Իջևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Սևանի լեռնանցք և Մարգահովիտ գյուղի շրջակայք)։ Տեսակը աճում է նաև Կովկասյան Գլխավոր լեռնաշղթայի վրա, Դաղստանում, Կենտրոնական Հարավային Կովկասում, Արցախում և Զուվանդում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է վերին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 1800-2100 մ բարձրությունների վրա, ենթալպյան մարգագետիններում և անտառների եզրերին։ Ծաղկում է հունիս ամսին, պտղաբերում՝ հուլիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Կովկասի էնդեմիկ է։ Քանի որ տեսակի հիմնական տարածման շրջանը գտնվում է Հայաստանի սահմաններից դուրս, սպառնալիքի կատեգորիան նվազեցվել է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Դիլիջան» ազգային պարկի պահպանման գոտում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.