Էլեկտրական էներգիայի հաղորդում

Էլեկտրական էներգիայի հաղորդումը, կատարվում է Էլեկտրաէներգիան արտադրվում է էլեկտրակայաններում, որոնք սովորաբար կառուցվում են վառելիքի կամջրային պաշարների աղբյուրներին մոտ վայրերում։ Էլեկտրաէներգիան էլեկտրակայաններից սպառողին հաղորդելիս հաղորդալարերը տաքանում են, հաղորդվող էներգիայի մի մասը «կորչում» է։ Համաձայն Ջոուլ-Լենցի օրենքի՝ այդ կորուստները որոշվում են՝ բանաձևով, որտեղ I-ն հոսանքի ուժի գործող արժեքն է, -ը՝ հաղորդալարերի դիմադրությունը։ Եթե հաղորդալարերը շատ երկար են, դիմադրությունը դառնում է շատ մեծ, կորուստները մեծանում են, էլեկտրաէներգիայի հաղորդումը դառնում է տնտեսապես ոչ շահավետ։ Բանաձևից հետևում է, որ կորուստները կարելի է փոքրացնել, եթե փոքրացվի հաղորդալարերի դիմադրությունը կամ նրանց միջով անցնող հոսանքի ուժի գործող արժեքը։ Դիմադրությունը մեծացնելով հաղորդալարի լայնական հատույթի մակերեսը և օգտագործելով փոքր տեսակարար դիմադրությամ հաղորդիչներ։ Սակայն տնտեսական և տեխնիկական առումներով դա նպատակահարմար չէ, քանի որ հաղորդալարերը կծանրանան, և մեծ քանակությամ մետաղ կծախսվի։ Ուստի՝ ավելի նպատակահարմար է փոքրացնել հոսանքի ուժը։ Քանի որ հոսանքի հզորությունն ուղիղ համեմատական է հոսանքի ուժի և լարման արտադրյալին, ապա հաղորդվող հզորությունը պահպանելու համար անհրաժեշտ է բարձրացնել լարումը հաղորդման գծերում, որն արվում է բարձրացնող տրանսֆորմատորների միջոցով։ Բայց բարձր լարումների դեպքում սպառիչներին հասած էլեկտրաէներգիան անհնար է անմիջականորեն օգտագործել։ Տարբեր սպառիչներ նախատեսված են տարբեր լարումների համար։ Օրինակ՝ կենցաղային էլեկտրասարքերը հիմնականում նախատեսված են 220 Վոլտ լարման համար, էլեկտրաշարժիչները՝ 220 Վոլտ, 380 Վոլտ, 600 Վոլտ և այլ լարումների համար, ուստի՝ էլեկտրաէներգիա օգտագործելուց առաջ գծի ծայրերում լարումը ցածրացնելու անհրաժեշտություն է առաջանում, որն արվում է արդեն ցածրացնող տրանսֆորմատորների միջոցով։

Տրանսֆորմատոր
Էլեկտրաէներգիայի փոխանցման գծեր Գերմանիայում

Գրականություն խմբագրել

  • Ֆիզիկա 11, ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքեր Հեղինակ՝ Է. Ղազարյան, Ա. Կիրակոսյան, Գ. Մելիքյան, Ա. Մամյան, Ս. Մաիլյան