Զուլֆիկար Հաջիբեկով
Զուլֆիկար Աբդուլ Հուսեյն օղլի Հաջիբեկով (ադրբ.՝ Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu Hacıbəyov, ապրիլի 17, 1884, Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 30, 1950, Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ադրբեջանցի խորհրդային կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, հասարակական գործիչ, Ադրբեջանական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1943), Ադրբեջանի պետական երաժշտական թատրոնի հիմնադիրներից մեկը։ Ուզեիր Հաջիբեկովի եղբայրն է, Նիյազիի հայրը[1]։
| Զուլֆիկար Հաջիբեկով | |
|---|---|
 | |
| Բնօրինակ անուն | Zülfüqar Hacıbəyov |
| Ծնվել է | ապրիլի 17, 1884 Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Երկիր |  Ռուսական կայսրություն,  Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 30, 1950 (66 տարեկան) Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Պատվո հուղարկավորության պուրակ |
| Ժանրեր | օպերա |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր |
| Պարգևներ |  և  |
 Zulfuqar Hajibeyov Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Զուլֆիկար Հաջիբեկովը ծնվել է 1884 թվականի ապրիլի 17-ին։ Երաժշտություն սովորել է ինքնուրույն։ Ուզեիր Հաջիբեկովի, Մուսլիմ Մագոմաևի, Հուսեյնկուլի Սարաբսկու հետ միասին ամրապնդել է ադրբեջանական ժողովրդի ազգային երաժշտական արվեստը[2]։ Զուլֆիկար Հաջիբեկովը մահացել է 1950 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Բաքվում[3]։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
Զուլֆիկար Հաջիբեկովը մեծ դեր է խաղացել ադրբեջանական երաժշտական թատրոնի ստեղծման գործում։ Զուլֆիկար Հաջիբեկովը առաջին ադրբեջանական օպերետի`«Պատանին 50 տարեկանում»-ի հեղինակն է։ Օպերետն ադրբեջանական բեմում կատակերգության ժանրի առաջին օրինակն է։ Նրա առաջին կատարումը եղել է Թբիլիսիում, 1911 թվականի ապրիլին, Վրաց Ազնվականների թատրոնում։ Հետագայում օպերետը ցուցադրվեց Բաքվում, Նախիջևանում, Երևանում և այլ քաղաքներում։
Զուլֆիկար Հաջիբեկովը մեծ դեր է խաղացել ադրբեջանական դասական երաժշտության ձևավորման գործում։ «Գյուղի աղջիկը», «Հովիվի աղջիկը» և «Զինծառայի երգը» կոմպոզիտորի առաջին երգերն են։
1932 թվականին ստեղծել է «Ստրուկ կանանց պարը» սիմֆոնիկ պիեսը, ստեղծել է նաև մի շարք կանտատաներ։ Վերջին աշխատանքը գրել է 1950 թվականին[4]։
Հիմնական ստեղծագործություններ խմբագրել
Օպերաներ խմբագրել
- «Աշուղ Գարիբ» (1916)
- «Երեք աշուղներ» (անավարտ)
- «Նուշաբա» (անավարտ)
Երաժշտական կոմեդիաներ խմբագրել
- «Պատանին 50 տարեկանում» (1909)
- «Հարուստ մարդը» (1911)
Վոկալ ստեղծագործություններ խմբագրել
- «Գյուղի աղջիկը»
- «Հովիվի աղջիկը»
- «Զինծառայի երգը»
- կանտատան «Ադրբեջան»
Այլ խմբագրել
- «Ստրուկ կանանց պարը»
Ծագումնաբանություն խմբագրել
| Հաջիբեկ Հաջիբեկով | Աբդուլ Հուսեյն Հաջիբեկով (1842—1901) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Իսմաիլ բեկ Հաջիբեկով (1879—1921) | Սայադ Հաջիբեկովա (1872—1954) | Աբուհայատ Հաջիբեկովա (1880—1951) | Զուլֆիկար Հաջիբեկով (1884—1950) | Ուզեիր Հաջիբեկով (1885—1948) | Ջեյհուն Հաջիբեկով (1891—1962) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Սոլթան Հաջիբեկով (1919—1974) | Օսման Հաջիբեկով (1924—1979) | Ջամալ Փաշաև (1895—1953) | Նիյազի- Հաջիբեկով (1912—1984) | Չինգիզ Հաջիբեկով (1913—1971) | Ջեյհուն Հաջիբեկով (1919—1941) | Թիմուչին Հաջիբեկով (1921—1993) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Իսմաիլ Հաջիբեկով (1949—2006) | Ջամիլ Փաշաև (1926—1978) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Զուլֆիկար Հաջիբեկով
- ↑ Гаджибеков, Зульфугар Абдул-Гусейн оглы
- ↑ Гаджибеков, Зульфугар Абдул-Гусейн оглы
- ↑ Касимов К. А. Гаджибеков З. А. Г. // Музыкальная энциклопедия / под ред. Ю. В. Келдыша. — М.: Советская энциклопедия, Советский композитор, 1973. — Т. 1.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զուլֆիկար Հաջիբեկով» հոդվածին։ |