Երևանի հեռուստաաշտարակ
Երևանի հեռուստաաշտարակ, 311․7 մետր[1] (1.023 ոտնաչափ) բարձրություն ունեցող վանդակավոր աշտարակ Երևանի Նորք-Մարաշ վարչական շրջանում՝ Նորքի բարձունքում[2]։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հեռուստաաշտարակ |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Երևան |
| Վայր | Երևան |
| ԲԾՄ | 1170 մետր |
| Բարձրություն | 311,7 մետր |
| Հիմնադրված է | 1977 |
| Բացված | 1977 |
 | |
 | |
Կառուցվել է 1974-1977 թվականներին և փոխարինել է դեռևս 1956 թ. կանգնեցված հին տիպային հեռուստաաշտարակին, որի բարձրությունը կազմել է 196 մ։ Հին հեռուստաաշտարակը գտնվում է Գյումրիում և ծառայում իր նպատակին։
Ներկայումս Երևանի հեռուստաաշտարակը համարվում է քաղաքի ամենաբարձր կետը։
Շինարարաություն խմբագրել
1960-ականների վերջերին որոշվեց, որ այդ ժամանակվա 180 մետր բարձրությամբ հեռուստաաշտարակը փոխարինվի՝ վերջինիս անբավարար հզորության պատճառով։
Երևանի հեռուստատեսության աշտարակի և Թբիլիսիի աշտարակի կառուցման նախապատրաստական աշխատանքները, որը նույնպես անհրաժեշտ էր փոխարինելու, միաժամանակ սկսվեց Ուկրաինայի պողպատե կառույցների ինստիտուտում։ Ծրագրի ղեկավարներն էին Իսահակ Զատուլովսկին, Անատոլի Պերելմյերերը, Մարկ Գրինբերգը, Յուրի Շևնիցկին և Բորիս Բուտը։ Թբիլիսին և Երևանը խորհրդային մայրաքաղաքների շարքում առաջիններն էին, որտեղ կառուցվեց հեռուստաաշտարակ։ Նույն խումբը հետագայում աշխատել է Կիևի հեռուստատեսության աշտարակի նախագծում, թեև այն ավարտվել է ավելի վաղ, քան Երևանում։ Թբիլիսիի աշտարակը ցածր է, թեթև և թեթևակի թեքված է Երևանի աշտարակի համեմատ։
Շինարարությունը սկսվել է 1974 թվականին և ավարտվել է 3 տարի անց։ Պողպատը բերվել է Վրաստանում գտնվող «Ռուսթիմա-մետալուրգիական» գործարանից։
Հին աշտարակը տեղափոխվեց Գյումրի, որտեղ այսօր գործում է։
Կառուցվածք խմբագրել
Երևանի հեռուստատեսության աշտարակի կառուցվածքը գրեթե բաժանված է երեք մասի` հիմնային մաս, մարմնի մաս և ալեհավաքի։
Այն խաչաձև պողպատե տետրահեդոն է, որը 71 մետր բարձրության վրա դառնում է փակ պլատֆորմ, որտեղ դիտորդական հարթակն ու տեխնիկական տարածքներն են։ Այս ստորին աշտարակի զամբյուղի տանիքում տեղադրված են ռադիոհաղորդիչ ալեհավաքներ։ Եռանկյունի կողային-պողպատե կառույցը շարունակում է 137 մ բարձրության վրա, այն երկու հարկանի է, 18 մետր կառուցվածքով` շրջադարձային-խճճված կոնի ձևով։ Եվս 30 մետր շարունակվում է վանդակավոր ցանցի երկարությունը։
Այս կառույցի կենտրոնում կա 4.2 մ տրամագծով հստակ ուղղահայաց խողովակային կառուցվածք, որի մեջ, ի թիվս այլ բաների, վերելակի լիսեռը թաքնված է։ Այս ձևը Խորհրդային Միությունում տարածված էր պողպատե աշտարակներով։ Օրինակ, Կիևի հեռուստաաշտարակը և Սանկտ-Պետերբուրգի հեռուստաընկերությունը հետևում են այս շինարարական սկզբունքին։
Ամբողջ պողպատե կառուցվածքը սպիտակ և միջազգային նարնջագույն է ներկված` համապատասխանելու օդային անվտանգության կանոններին (ինչպիսին է Տոկիոյի աշտարակը և Թբիլիսիի հեռուստատեսային աշտարակը)։
Աշտարակի կենտրոնում՝ մինչև 211 մետր բարձրությունը, ձգվում է 4 մետր տրամագծով սնամեջ խողովակ, որի մեջ տեղադրված է վերելակները, կապի մալուխները, աստիճանները։ Այնուհետև մինչև 300 մետրը, խողովակի տրամագիծը նեղանում է և դառնում 3 մետր։
Կառույցի քաշը կազմում է 1900 տոննա, իսկ հիմքը ծովի մակարդակից բարձր է 1170 մետր[3]։
Հեռարձակման պատմություն խմբագրել
1977 թվականին[4] աշտարակի տեղադրումը թույլ է տալիս ստանալ լայն ծրագրեր Մոսկվայի կենտրոնական հեռուստատեսությունից, ինչպես նաև Խորհրդային միության մյուս հանրապետություններից։ Այդ տարիներին հայկական հեռուստատեսությամբ հեռարձակվող հաղորդումների միջին օրական ծավալը հասել էր տասներկու ժամ, որոնցից երկուսուկես ժամը՝ գունավոր, այդ թվում` չորս ժամ և երեսունհինգ րոպե սեփական ծրագրավորմամբ։ 1978 թ.-ին հնարավորություն էր ստացել ստանալ նաև կենտրոնական հեռուստատեսության չորրորդ ալիքը Հայաստանում։ 1978 թ. ծրագրերը դիտվել են հետևյալ վիճակագրությամբ՝ նորություններ (25%), երաժշտություն (23%), կրթական (13%), նախնական չափահաս ժամանց (14.5%), քաղաքական (9%) և ռազմական (6%), սպորտային (4%), կինոնկարներ (3.5%) և այլն։
1978 թ.-ին հեռուստացույցների թիվը հասել էր 500 000-ի, որոնցից 100 000-ը գունավոր էին։ Հայկական ԽՍՀ-ն Սովետական Միությունում երկրորդն էր հեռուստատեսության տարածման միջոցով։ Օրվա ընթացքում հեռուստատեսային հաղորդումների երկարությունը հասնում էր 19 ժամի։ Ծրագրերի մոտ 50%-ը գունավոր էր, 70%-ը` տեսագրություն։ Հետագա տարիներին Հայաստանը դարձել է Խորհրդային Միության հանրապետությունների, առաջին հեռուստաընկերություններից ընդհանուր վարկանշով առաջիններից։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Новая телебашня // Промышленность Армении. 1977
- ↑ Ереванская телебашня // Экономика и жизнь. 1972. № 1
- ↑ «Маркарян, Манукян. (2013). Геодезический мониторинг Ереванской Телебашни. Cучасні досягнення геодезичної науки та виробництва, I(25) in Russian pg. 76» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
- ↑ About us // devdev.1tv.am (անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Երևանի հեռուստաաշտարակ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|