Երաժշտական տերմիններ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

Նոտաների մեջ հաճախ օգտագործվում են երաժշտական ստեղծագործության կատարման բնույթը հստակեցնող տերմիններ։ Դրանց մեծ մասը վերցված է իտալերենից։

A խմբագրել

  • a, à (Ֆր [ա]) — ոճում, վրա
  • ab (գերմ [աբ]) — վերցնել,հեռացնել
  • abaisser (ֆր [աբէսսէ՛]) — իջեցնել
  • abbandono [աբբանդո՛նո] — անկաշկանդ
  • a cappella [ա կապե՛լլա] — а капелла, առանց նվագակցության երգելը[1].
  • a capriccio [ա կապրի՛չչո] — «ըստ ցանկության» или «կամայականորեն» — երաժշտական տերմին, որը ենթադրում է տեմպի մեջ անկաշկանդությունը։
  • accelerando [աչչելերա՛նդո] (accel.) — աստիճանաբար արագացնելով[1][2].
  • accentato [աչչենտա՛տո] — ընդգծելով, շեշտադրելով[1].
  • acciaccatura [աչչակկատու՛րա] — Ֆորշլագ
  • accompagnato [ակկոմպանյա՛տո] — «նվագակցությամբ» — նվագակցությունը պետք է հետևի երգեցողության տեմպի ուրաքանչյուր փոփոխությանը։
  • adagietto [ադաջիե՛տտո] — բավական դանդաղ (ավելի արագ ,քան ադաջոն)[1].
  • adagio [ադա՛ջո] — դանդաղ [1][3].
  • adagissimo [ադաջիսի՛մո] — շատ դանդաղ
  • ad libitum (լատ [ադ լի՛բիտում]) (ad lib.) — ազատ ճախրումով, ըստ ցանկության[4].
  • affrettando [աֆֆրետտա՛նդո] —շտապելով և արագացնելով[4].
  • affettuoso [աֆֆետտուո՛զո] — շատ նուրբ, կրքոտ, պոռթկումով[4].
  • agile [ա՛ջիլե] — աշխույժ, թեթև[4].
  • agitato [աջիտա՛տո] — հուզված, տագնապային[4].
  • al, alla [ալ, ա՛լյա] — բնույթով, ձևով[5].
  • alla breve [ա՛լլա բռե՛վէ] — հաշվելիս բաժանել տակտը ոչ թե 4 քառորդի, այլ՝ 2հ. կես նոտաների [5].
  • alla marcia [ա՛լլա մա՛րչա ] — քայլերգի ձևով
  • alla mazurka [ա՛լլա մազու՛րկա] — մազուրկայի ձևով
  • alla minuetto [ալլա մինյուէ՛տտո] — մենուետի ձևով
  • alla polacca [ա՛լլա պոլա՛կկա] — պոլոնեզի ձևով
  • allargando [ալլարգա՛նդո] (allarg.) — դանդաղեցնոլվ, լայնացնելով[5].
  • allargando un poco [ալլարգա՛նդո ուն պո՛կո] — փոքր-ինչ դանդաղեցնելով
  • alla valzer [ա՛լլա վա՛լցեր] — վալսի ձևով
  • allegretto [ալլեգրե՛տտո] — allegro-ի և andante-ի միջև[5], չափավոր արագ [3].
  • allegro [Ալլե՛գրո] — արագ[6].
  • allentando [ալլենտա՛նդո] — դանդաղեցնելով
  • altissimo [ալտիսսի՛մո] — շատ բարձր
  • amabile [ամա՛բիլե] — սիրալիր, դուրեկան[7].
  • amoroso [ամորո՛զո] — կրքոտ
  • ancora [անկո՛րա] — էլի, մեկ անգամ էլ
  • andante [անդա՛նտե] — հանգիստ. առանց շտապելու[3].
  • andantino [անդանտի՛նո] — ավելի արագ,քան andante-ն[7][3].
  • animando [անիմա՛նդո] — ոգևորվելով, աշխուժանալով.
  • animato [անիմա՛տո] — ոգևորված, աշխուժացած[8].
  • a piacere [ա պիաչե՛րե] — ըստ ցանկության[8].
  • appassionato [ապպասիոնա՛տո] — կրքոտ[8].
  • appoggiatura [ապպոջատու՛րա] —ֆորշլագ[8],որը զբաղեցնում է հիմնական նոտայի հնչողության որոշ մասը
  • a prima vista [ա պրի՛մա վի՛ստա] — թերթից ընթերցում (առանց նախոօրոք պատրաստվելու և նյութին ծանոթանալու)
  • arco [ա՛րկո] — նվագել աղեղով (հականիշը pizzicato-ն է)[9].
  • ardente [արդե՛նտե] — կրակոտ
  • arpeggio [արպե՛ջո] (բառացի— «ինչպես քնարը»[9]) — նշանակում է ,որ ակորդը պետք է նվագվի նոտա առ նոտա(ոչ թե նվագվի միաժամանակ)[10].
  • assai [ասսա՛ի] — շատ, ամբողջովին[11].
  • a tempo [ա տե՛մպո] — նախնական տեմպով, վերադարձ նախորդ տեմպին[11].
  • attacca [ատտա՛կկա] — (գրվում է ստեղծագործության մասի վերջում) սկսել հաջորդ մասն անմիջապես.առանց դադարի[11].

B խմբագրել

  • barbaro [բա՛րբարո] — վայրի[12].
  • basso continuo [բա՛սսո կոնտինու՛ո] —անընդհատ(շարունակական) բաս[13].
  • bellicoso [բելլիկո՛զո ] — մարտական[14].
  • ben [բեն] — լավ, ինչպես հարկն է[14].
  • bis [բիս] — նշված հատվածի կրկնակի կատարում[15].
  • bisbigliando [բիզբիլյա՛նդո] — «շշուկով» — Քնար նվագելու հնարք ,որի ժամանակ արագ և ցածրաձայն նվագվում է միևնույն նոտան
  • bocca chiusa [բո՛կկա կյու՛զա] — փակ բերանով
  • brillante [բրիլիա՛նտէ] — փայլուն
  • bruscamente [բրուսկամե՛նտե] — կոպիտ[16].
  • buffo [բու՛ֆֆո] — ծիծաղելի

C խմբագրել

  • calando [կալա՛նդո] — «ձայնը մեղմացնելով»; затихать, երբեմն միաժամանակ դանդաղելով և ձայնն իջեցնելով[16].
  • cantabile [կանտա՛բիլե] — երգեցիկ, նվագելիս փորձել նմանակել երգչին[16].
  • capo [կա՛պո] — գլուխ, սկիզբ[17]
  • capriccioso [կապրիչո՛զո] — քմահաճորեն[17].
  • cesura [չեզուրա] или caesura —ցեզուրա, հնչողության մեջ ընդմիջում[18].
  • chiuso [կյու՛զո] — «փակ»; փողային գործիքի հնչողությունը ձեռքով խլացնելով
  • coda [կո՛դա] — ստեղծագործության ամփոփիչ մաս[19][20].
  • col legno [կոլ լե՛նյո] — «փայտով»; աղեղափայտով նվագելու ցուցում թույլ և կցկտուր, չոր ,աղմուկի երանգով տեմբր ստանալու համար[19].
  • coloratura [կոլորատու՛րա] — կոլորատուրա,վոկալի գեղգեղանք.զարդարանք
  • col pugno [կոլ պու՛նյո] — «բռունցքով»; ստեղներին հարվածել բռունցքով
  • come prima [կո՛մէ պրի՛մա] — ինչպես նախկինում
  • come sopra [կո՛մե սո՛պրա] — առաջին տեմպով
  • comodo [կո՛մոդո] — «հարմար»[19]; միջին արագությամբ
  • con [կոն] — միասին,հետ[19].
  • con anima [կոն ա՛նիմա] — հոգով, զգացմունքային[8].
  • con amore [կոն ամո՛րէ] — սիրով
  • con brio [կոն բրի՛ո] — կրակոտ, ոգևորությամբ
  • con collera [կոն կո՛լլերա] — զայրությով
  • con dolore [կոն դոլո՛րե] — տխուր, թախիծով
  • con fuoco [կոն ֆուո՛կո] — կրակոտ
  • con moto [կոն մո՛տո] — շարժուն
  • con slancio [կոն զլա՛նչո] — էնտուզիազմով
  • con sordino [կոն սորդի՛նո] —սուրդինայով(խլացուցիչ)
  • con spirito [կոն սպի՛րիտո] — ոգևորությամբ
  • coperti [կոպե՛րտի] — հարվածային գործիքը կտորով խլացնելու ցուցում[21].
  • crescendo [կրեշենդո] (cresc.) — հնչողությունն աստիճանաբար բարձրացնելով[22].

D խմբագրել

  • da capo [դա կա՛պո] — սկզբից[23].
  • da capo al Fine или D. C. al Fine [դա կա՛պո ալ ֆի՛նե] — սկզբից մինչև Fine (վերջ) բառը
  • deciso [դեչի՛զո] — վճռական, խիզախորեն[23].
  • decrescendo [դեկրեշենդո] (decresc.) կամ diminuendo [դիմինուէ՛նդո] (dim.) — աստիճանաբար նվազող հնչողությամբ[23].
  • delicatamente [դելիկատամե՛նտե] — նրբագեղ,, քնքշորեն, զգույշ[23].
  • dissonanza [դիսսոնա՛նցա] — դիսսոնանս, անբարեհունչ[24].
  • divisi [դիվի՛զի] (div.) — դիվիզի, առանձին.լարայինների մեկ նվագաբաժինը գործիքների մեջ բաժանելու ցուցում [25].հակառակ ցուցումը — unisono.
  • devoto [դեվո՛տո] — բարեպաշտորեն[26].
  • dolce [դո՛լչե] — նուրբ[24].
  • dolcissimo [դոլչի՛սսիմո] — շատ նուրբ[24].
  • dolente [դոլե՛նտե] — ցավով, տխուր[24].
  • doloroso [դոլորո՛զո] — տխուր, ցավագին[24].
  • D. S. al coda (dal segno al coda) [դալ սէ՛նյո ալ կո՛դա] — S նշանով տեղից մինչև կոդա
  • D. S. al fine (dal segno al fine) [դալ սէ՛նյո ալ ֆի՛նե] — S նշանից մինչև ավարտը

E խմբագրել

  • elegante [էլեգա՛նտե] — գեղեցիկ.նրբագեղ
  • energico [էնե՛րջիկո] — վճռական , էներգիայով
  • enfatico [էմֆա՛տիկո] — շեշտով
  • eroico [էրո՛իկո] — հերոսական[27].
  • espirando [էսպիրա՛նդո] — մարելով[27].
  • espressivo [էսպրեսի՛վո] — արտահայտիչ,վառ[28].
  • estinto [էստի՛նտո] — թուլացած,խլացած[28].

F խմբագրել

  • facile [ֆա՛չիլե] — հասանելի,հեշտ [28].
  • feroce [ֆերո՛չե] — բուռն, վայրաբար[29].
  • festivo [ֆեստի՛վո] — տոնական
  • fieramente [ֆյերամե՛նտե] — հպարտ[30].
  • fine [ֆի՛նե] — ավարտ[30].
  • flebile [ֆլե՛բիլե] — ողբալի, վշտալի[30].
  • focoso [ֆոկո՛զո] — կրակոտ[30].
  • forte [ֆո՛րտե] (f[31]) — բարձր,ուժեղ[32]. ff, fff կրկնություններով ենթադրվում է ավելի ուժգնություն,հնչեղություն[32].
  • fortissimo [ֆորտի՛սսիմո] (ff) — շատ հնչեղ, ուժգին[32].
  • forzando [ֆորցանդո] (fz) — տե՛ս.sforzando.
  • fresco [ֆրէ՛սկո] — թարմ,սառը[32].
  • funebre [ֆու՛նեբրե] — սգո, թաղման
  • furioso [ֆուրիո՛զո] — ցասումով,կատաղի[33].

G խմբագրել

  • gaudioso [գաուդիո՛զո] — ուրախ,խնդությամբ
  • gentile [ջենտի՛լե] — փափուկ
  • giocoso [ջոկոզո] — ուրախ, կատակային[34].
  • gioioso [ջոյո՛զո] — խնդուն, որախ
  • giusto [ջու՛ստո] — խիստ, հստակ[34].
  • glissando [գլիսսա՛նդո] —սահելով[35].
  • grandiose [գրանդիո՛զո] — վսեմ, փառահեղ,հոյակապ[34].
  • grave [գրա՛վե] — ծանր,նշանակալից[34][3].
  • grazioso [գրացիո՛զո] — նրբագեղ, նազանի[36].
  • gruppetto [գրուպպե՛տտո] — մի քանի հնչյուններից բաղկացած մեղեդային զարդարանք[37].
  • guerriero [գուէրիէ՛րո] — մարտականորեն

I խմբագրել

  • imperioso [իմպերիո՛զո] — իշխող, հրամայաբար[38].
  • impetuoso [իմպետուո՛զո] — կրքոտ,սրընթաց, բոցավառ[38].
  • imponente [իմպոնե՛նտե] — ազդեցիկ.
  • impotente [իմպոտե՛նտե] — անուժ, ուժասպառ.
  • improvisando [իմպրովիզա՛նդո] — իմպրովիզ անելով
  • in altissimo [ին ալտի՛սսիմո] — մեկ օկտավա վերև
  • incalzando [ինկալցա՛նդո] — արագացնելով և ձայնն ավելացնելով[38].
  • incrociando [ինկրոչա՛նդո] — դաշնամուր կամ քնար նվագելիս, պասսաժը ձեռքերը խաչաձևելով կատարելու ցուցում [38]
  • indeciso [ինդեչի՛զո] — անվճռական, անորոշ[38].
  • in disparte [ին դիսպա՛րտե] — առանձին, մյուսներից անկախ (համատեղ կատարման դեպքում).
  • in distanza [ին դիստա՛նցա] — տարածության վրա
  • infurianto [ինֆուրիա՛նտո] — բարկությամբ
  • in lontananza [ին լոնտանա՛նցա] — հեռավորության վրա
  • in modo di [ին մո՛դո դի] — ոճում
  • innocente [իննոչէ՛նտե] — անմեղ. անմիջական
  • insensibile [ինսենսի՛բիլե] — աննկատ, ոչ զգայուն[39].
  • intimo [ի՛նտիմո] — ինտիմ, ներքին[39].
  • iocoso [յոկո՛զո] — կատակային
  • irato [իրա՛տո] — զայրույթով[39].

L խմբագրել

  • lacrimoso [լակրիմո՛զո] (տառացի— «արցունքն աչքերին») — վշտալի,թախծագին[40].
  • lamentando [լամենտա՛նդո] — գանգատվելով
  • lamentoso [լամենտո՛զո] — աղիողորմ, տխրագին[39].
  • largamente [լարգամե՛նտե] — լայնորեն, ձգելով
  • larghetto [լարգե՛տտո] — բավական լայն; ավելի արագ, քան largo-ն [40][3].
  • largo [լա՛րգո] — շատ դանդաղ; լայն[41][3].
  • legato [լեգա՛տո] — «հարթ». կապակցված, մի ձայնը մյուսին կապելով[41].
  • leggiero [լեջիե՛րո] — թեթև, նուրբ, շարժուն[42].
  • lento [լե՛նտո] — դանդաղ, ձգված[42][3].
  • libero [լի՛բերո] — ազատ, անկախ, անկաշկանդ [42].
  • l’istesso tempo [լիստե՛սսո տե՛մպո] — նախորդ տեմպով
  • loco [լո՛կո] — նվագել՝ ինչպես գրված է (սովորաբար օգտագործվում է 8va ցուցումը հանելիս)[43].
  • lontano [լոնտա՛նո] — հեռվից
  • lugubre [լու՛գուբրե] — վշտալի, մռայլ[43].
  • luminoso [լյումինո՛զո] — լուսավոր
  • lusingando [լյուզինգա՛նդո] — շողոքորթաբար[43].

M խմբագրել

  • ma [մա] — բայց[44].
  • ma non troppo [մա նոն տրո՛պպո] — բայց ոչ շատ
  • maestoso [մաէստո՛զո] — հանդիսավոր
  • magico [մա՛ջիկո] — կախարդական
  • magnifico [մանի՛ֆիկո] — հրաշալի, շքեղ[44].
  • malinconico [մալինկո՛նիկո] — մելանխոլիկ, տխուր[44].
  • mano destra [մա՛նո դե՛ստրա] — աջ ձեռքով (կրճատ— MD)[45].
  • mano sinistra [մա՛նո սինի՛ստրա] — ձախ ձեռքով (կրճատ— MS)[45].
  • marcato [մարկա՛տո] — հստակ.շեշտել բոլոր նոտաները[45].
  • martellato [մարտելյատտո] (տառացի— «մուրճով հարվածելով») — պորթկուն նվագ՝ կտրուկ և ուժեղ ձայնով [45].
  • marziale [մարցիա՛լե] — մարտական[45].
  • melancolico [մելանկո՛լիկո] — մելանխոլիկ
  • meno [մէ՛նո] — ավելի քիչ,նվազ[46].
  • mesto [մ՝է՛ստո] — տխուր[46].
  • mezza voce [մե՛ցցա վոչէ] — կիսաձայն[46].
  • mezzo [մէ՛ցցո] (m[47]) — կես,մեջտեղ[46].
  • mezzo forte [մէ՛ցցո ֆորտե] (mf) — ոչ շատ հնչեղ[46].
  • mezzo piano [մէ՛ցցո պիա՛նո] (mp) — ոչ շատ ցածր[46].
  • misterioso [միստերյո՛զո] — խորհրդավոր
  • mobile [մո՛բիլե] — շարժուն[48].
  • moderato [մոդերա՛տո] — չափավոր, զուսպ[48].
  • modesto [մոդե՛ստո] — համեստ
  • molto [մո՛լտո] — շատ[48].
  • morendo [մորե՛նդո] — հանգչելով, լռելով. իջեցնելով տեմպն ու հնչողությունը[48].
  • mosso [մո՛սսո] — շարժուն, աշխուժորեն. դրվելով ուրիշ բառի կողքին, աշխուժացնում է դրա տեմպը

N խմբագրել

  • naturale [նատուրա՛լե] (nat.) — բնական,անբռնազբոս,անկաշկանդ,առանց հատուկ հնարքների[49]վերադառնալ նվագի սկզբնական ձևին (օգտագործվում է նվագելու հատուկ միջոցը չեղարկելիս).
  • nobile [նո՛բիլե] — ազնվական[49].
  • Non — չի,ոչ
  • non tanto — ոչ այնքան
  • non troppo [նոն տրո՛պպո] — ոչ չափից դուրս[49].

O խմբագրել

  • ossia [օսսի՛ա] — կամ(հիմնական տեքստի հեշտացում)[50].
  • ostinato [օստինա՛տո] — համառ[51]. որևէ թեմայի կրկնողություն ՝ փոխված կոնտրապունկտով

P խմբագրել

  • passionato [պասսիոնա՛տո] — կրքոտ[52].
  • pastorale [պաստորալե] — հովվերգական
  • patetico [պատէ՛տիկո] — պաթետիկ,ոգևորված[52].
  • perdendosi [պերդե՛նդոսի] — անհետանալով[52].
  • pesante [պէզա՛նտե] — ծանրակշիռ[52].
  • pianissimo [պիանի՛սսիմո] (pp) — շատ մեղմ[53].
  • piano [պիանո] (p[54]) — ցածրաձայն[55].
  • piano, pianissimo [պիա՛նո, պիանի՛սսիմո] — ինչքան հնարավոր է ցածր
  • piacevole [պիաչեվո՛լե] — գրավիչ,հաճելի[53].
  • piangevole [պյանջե՛վոլե] — տխրագին
  • più [պյու] — ավելի[56].
  • più mosso [պյու մո՛սսո] — ավելի շարժուն
  • pizzicato [պիցցիկա՛տո] — լարային գործիքներ նվագելու հնարք, երբ ձայնն առաջանում է լարերի կսմիթից [57]. հակառակ նշումը — arco.
  • pochettino [պոկետտիի՛նո] (poch) — բավական քիչ
  • poco [պոկո] — քիչ[56].
  • poco a poco [պո՛կո ապո՛կո] — քիչ առ քիչ,աստիճանաբար[56].
  • poi [պոյ] — հետո, դրանից հետո
  • pomposo [պոմպո՛զո] — հրաշալի, փայլուն
  • portamento [պորտամե՛նտո] — ձգված,չկապակցված (դաշնամուրով նվագելիս) շտրիխ(լարային գործիքի) ավելի ընդհատումներով,քան legato-ն, բայց ոչ staccato-ի նման կարճ
  • precipitando [պրեչիպիտա՛նդո] — շտապ,սլացիկ[58].
  • prestissimo [պրեստի՛սսիմո] — շատ արագ[59].
  • presto [պրե՛ստո] — արագ[60].
  • prima volta [պրի՛մա վո՛լտա] — «առաջին անգամ».երկու կրկնություններից առաջինը նվագելու ցուցում
  • primo [պրի՛մո] — առաջին[59].

Q խմբագրել

  • quasi [կվա՛զի] — գրեթե[59].
  • quieto [կիէ՛տո] — հանգիստ, խաղաղ

R խմբագրել

  • rallentando [ռալենտա՛նդո] (rall.) — դանդաղեցնելով[61].
  • rapido [ռա՛պիդո] — արագ[61].
  • religioso [ռելիջո՛զո] — կրոնական[62].
  • repente [ռեպե՛նտե] — անսպասելի
  • rigoroso [ռիգորո՛զո] — հստակ, խիստ
  • risoluto [ռիզոլու՛տո] — վճռական, պինդ,տղամարդավարի[63].
  • ritardando [ռիտարդա՛նդո] (ritard.) — դանդաղեցնելով, լայնացնելով[64].
  • ritenuto [ռիտենու՛տո] (rit.) — դանդաղելով (սովորաբար ավելի արագ,քան ritardando-ն.կարող է վերաբերել միայն մեկ նոտայի)[64].
  • recitando [ռեչիտա՛նդո] — արտասանելով, պատմելով[64].
  • recitativo [ռեչիտատի՛վո] —ասերգ
  • resto [ռե՛ստո] — մնացորդ, մնացյալ մասը (նվագախմբի,անսամբլի
  • ridendo [ռիդե՛նդո] — ուրախ
  • rubato [ռուբա՛տո] — ռիթմիկ առումով ազատ. արտահայտչության նպատակով տեմպին ազատ վերաբերվելու ցուցում[64].
  • rustico [ռուստի՛կո] — գյուղական alla rustico նշանակում է «գյուղական ձևով».
  • ritmico [ռի՛տմիկո] — ռիթմիկ

S խմբագրել

  • scherzando [սկերցա՛նդո] — ուրախ,խաղային, կատակային[65].
  • scherzo [սկե՛րցո] — կատակ; տե՛ս սկերցո[66].
  • secco [սե՛կո] — չոր, ընդհատ, կտրուկ[67].
  • semplice [սէ՝մպլիչե] — հասարակ, բնական[68].
  • sempre [ս՝՛մպրե] — միշտ,անընդհատ[68].
  • sensibile [սենսի՛բիլե] — սրտաշարժ, զգացմունքով
  • senza [սէ՛նցա] — առանց[68].
  • senza sordino [սէ՛նցա սորդի՛նո] — առանց սուրդինայի[68].
  • serioso [սերիո՛զո] — լուրջ[68].
  • sforzando [սֆորցա՛նդո] (sfz) — նոտայի,հնչյունի հանկարծակի շեշտում[68].
  • silenzio [սիլե՛նցիո] — լռություն[69].
  • simile [սի՛միլե] — ճիշտ այնպես,նման, առաջ [69].
  • slargando [զլարգա՛նդո] — լայնացնելով,դանդաղեցնելով
  • smorzando [զմորցա՛նդո] (smorz.) —ձայնը խլացնելով[70].
  • soave [սոա՛վե] — քնքշորեն, փափուկ[70].
  • solo [սո՛լո] — «մենակ»; տես.սոլո[70].
  • sonore [սոնո՛րե] — հնչեղ,զրնգուն[70].
  • sostenuto [սոստենու՛տո] — զսպված[71].
  • sotto voce [սո՛տտո վո՛չէ] — կիսաձայն[71].
  • spianato [սպիանա՛տո] — պարզ, բնական
  • spiritoso [սպիրիտո՛զո] — ոգևորված
  • staccato [ստակկա՛տո] — կարճ,ընդհատ. նշվում է նաև նոտաների վրա կետով[72].
  • stanza [ստա՛նցա] — տուն
  • strepitoso [ստրեպիտո՛զո] — բարձր, աղմկոտ[73].
  • stretto [ստրե՛տտո] — արագացնելով[74].
  • stringendo [ստրինջենդո] (string.) — արագացնելով[73].
  • subito [սու՛բիտո] (s[75]) — միանգամից, առանց սահուն անցումի[76].
  • sul ponticello [սուլ պոնտիչե՛լո] — լարային գործիքների վրա հենակին (կամրջակին) մոտ նվագելու ցուցում
  • sul tasto [սուլ տա՛ստո] — գրիֆին մոտ[76].

T խմբագրել

  • Tanto — այնքան
  • tempo [տե՛մպո] — տեմպ[77].
  • tempo primo [տէ՛մպո պրի՛մո] — առաջին տեմպը
  • teneramente [տեներամե՛նտե] — քնքշորեն[78]։
  • tenuto [տենու՛տո] — պահպանելով ճշգրիտ տևողությունն ու ուժը։ Ձգելով. նշվում է գծիկով ՝նոտայի վրա կամ տակ[78]։
  • tranquillo [տրանքվի՛լլո] — անխռով, հանդարտ[78]։
  • tremendo [տրեմե՛նդո] — դողալով, 2.վախեցնող
  • tremolo [տրե՛մոլո] — հնարք, որի ժամանակ նույն հնչյունը, կամ երկու ոչ հարևան նոտաները արագ և շատ անգամ կրկնվում են[79]։
  • tre corde [տրե կո՛րդե] — բառացի՝ «երեք լար». դաշնամուրի ձախ ոտնակը բաց թողնելու ցուցում[80]։
  • trillo [տրի՛լլո] (tr[81]) —տրիել (դայլայլ)
  • troppo [տրո՛պպո] — շատ, չափազանց[82].
  • tutti [տու՛տտի] —բոլորը միասին[82].

U խմբագրել

  • una corda [ու՛նա կո՛րդա] (բառացի— «մեկ լար») —դաշնամուրի ձախ ոտնակը սեղմելու ցուցում[83].
  • un poco [ուն պո՛կո], [ում պո՛կո] — մի քիչ
  • unisono [ունի՛սոնո] կամ unis — միահնչյուն[84]։ Հակառակ ցուցումը — divisi.

V խմբագրել

  • vibrato [վիբրա՛տո] — վիբրատո. նոտայի բարձրության տատանումը [85]։
  • vigoroso [վիգորո՛զո] — եռանդուն,առույգ[85].
  • vittorioso [վիտտորիո՛զո] — հաղթական
  • vivace [վիվա՛չե] (բառացի — «կյանքով լեցուն») — շատ ավելի արագ քան vivo[86]
  • vivacissimo [վիվաչի՛սսիմո] — չափազանց արագ[86]
  • vivo [վի՛վո] — աշխույժ[86].
  • volante [վոլա՛նտե] — ճախրող[86].
  • V. S. (volti subito) [վո՛լտի սու՛բիտո] — «էջն արագ թերթել». հանդիպում է պարտիտուրներում[87].

W խմբագրել

  • wolno [վո՛լնը] —լեհերեն բառն, որը նշանակում է դանդաղ «ազատ» կամ «դանդաղ»։ Հանդիպում է Սեն-Սանսի «Փիղ» ստեղծագործության մեջ «կենդանիների կառնավալ»շարքից։ Շատ հազվադեպ պատահող ցուցում է[88]

Z խմբագրել

  • zart (գերմ [ցարտ]) — նուրբ, փխրուն[89].

Թվային նշումներ խմբագրել

  • 8va (ottava alta[90]) [օտտա՛վա ա՛լտա] — նվագել օկտավա վերև
  • 8vb (ottava bassa[91]) [օտտա՛վա բա՛սսա] — նվագել օկտավա ներքև

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Должанский, 2000, էջ 368
  2. «Аччелерандо». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Островский, 1988
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Должанский, 2000, էջ 369
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Должанский, 2000, էջ 370
  6. Должанский, 2000, էջ 11, 370
  7. 7,0 7,1 Должанский, 2000, էջ 371
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Должанский, 2000, էջ 372
  9. 9,0 9,1 Должанский, 2000, էջ 373
  10. Должанский, 2000, էջ 18—19, 373
  11. 11,0 11,1 11,2 Должанский, 2000, էջ 374
  12. Должанский, 2000, էջ 375
  13. Должанский, 2000, էջ 52, 376
  14. 14,0 14,1 Должанский, 2000, էջ 376
  15. Должанский, 2000, էջ 377
  16. 16,0 16,1 16,2 Должанский, 2000, էջ 378
  17. 17,0 17,1 Должанский, 2000, էջ 380
  18. Способин, 1984, էջ 10
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 Должанский, 2000, էջ 382
  20. Способин, 1984, էջ 94
  21. Должанский, 2000, էջ 383
  22. Должанский, 2000, էջ 139, 384
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 Должанский, 2000, էջ 385
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 Должанский, 2000, էջ 387
  25. Должанский, 2000, էջ 73, 387
  26. Должанский, 2000, էջ 386—387
  27. 27,0 27,1 Должанский, 2000, էջ 390
  28. 28,0 28,1 28,2 Должанский, 2000, էջ 391
  29. Должанский, 2000, էջ 392
  30. 30,0 30,1 30,2 30,3 Должанский, 2000, էջ 393
  31. Юникод — U+1D191 𝆑 musical symbol forte (HTML 𝆑).
  32. 32,0 32,1 32,2 32,3 Должанский, 2000, էջ 394
  33. Должанский, 2000, էջ 395
  34. 34,0 34,1 34,2 34,3 Должанский, 2000, էջ 397
  35. Должанский, 2000, էջ 56, 397
  36. Должанский, 2000, էջ 398
  37. Должанский, 2000, էջ 59—60, 398
  38. 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 Должанский, 2000, էջ 400
  39. 39,0 39,1 39,2 39,3 Должанский, 2000, էջ 401
  40. 40,0 40,1 Должанский, 2000, էջ 403
  41. 41,0 41,1 Должанский, 2000, էջ 145, 403
  42. 42,0 42,1 42,2 Должанский, 2000, էջ 404
  43. 43,0 43,1 43,2 Должанский, 2000, էջ 405
  44. 44,0 44,1 44,2 Должанский, 2000, էջ 406
  45. 45,0 45,1 45,2 45,3 45,4 Должанский, 2000, էջ 407
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 46,4 46,5 Должанский, 2000, էջ 408
  47. Юникод — U+1D190 𝆐 musical symbol mezzo (HTML 𝆐).
  48. 48,0 48,1 48,2 48,3 Должанский, 2000, էջ 409
  49. 49,0 49,1 49,2 Должанский, 2000, էջ 411
  50. Должанский, 2000, էջ 413
  51. Должанский, 2000, էջ 204, 413
  52. 52,0 52,1 52,2 52,3 Должанский, 2000, էջ 414
  53. 53,0 53,1 Должанский, 2000, էջ 415
  54. Юникод — U+1D18F 𝆏 musical symbol piano (HTML 𝆏).
  55. Должанский, 2000, էջ 218, 415
  56. 56,0 56,1 56,2 Должанский, 2000, էջ 416
  57. Должанский, 2000, էջ 218, 416
  58. Должанский, 2000, էջ 417
  59. 59,0 59,1 59,2 Должанский, 2000, էջ 418
  60. Должанский, 2000, էջ 227, 418
  61. 61,0 61,1 Должанский, 2000, էջ 419
  62. Должанский, 2000, էջ 420
  63. Должанский, 2000, էջ 421
  64. 64,0 64,1 64,2 64,3 Должанский, 2000, էջ 422
  65. Должанский, 2000, էջ 423
  66. Должанский, 2000, էջ 262, 423
  67. Должанский, 2000, էջ 424
  68. 68,0 68,1 68,2 68,3 68,4 68,5 Должанский, 2000, էջ 425
  69. 69,0 69,1 Должанский, 2000, էջ 426
  70. 70,0 70,1 70,2 70,3 Должанский, 2000, էջ 427
  71. 71,0 71,1 Должанский, 2000, էջ 428
  72. Должанский, 2000, էջ 276—277, 428
  73. 73,0 73,1 Должанский, 2000, էջ 429
  74. Должанский, 2000, էջ 278, 429
  75. Юникод — U+1D18D 𝆍 musical symbol subito (HTML 𝆍).
  76. 76,0 76,1 Должанский, 2000, էջ 430
  77. Должанский, 2000, էջ 431
  78. 78,0 78,1 78,2 Должанский, 2000, էջ 432
  79. Должанский, 2000, էջ 302—303, 433
  80. Должанский, 2000, էջ 433
  81. Юникод — U+1D196 𝆖 musical symbol tr (HTML 𝆖).
  82. 82,0 82,1 Должанский, 2000, էջ 434
  83. Должанский, 2000, էջ 435
  84. Должанский, 2000, էջ 321, 435
  85. 85,0 85,1 Должанский, 2000, էջ 436
  86. 86,0 86,1 86,2 86,3 Должанский, 2000, էջ 437
  87. Должанский, 2000, էջ 438
  88. Ноты пьесы «Слон» из «Карнавала животных» Сен-Санса.
  89. Должанский, 2000, էջ 439
  90. Юникод — U+1D136 𝄶 musical symbol ottava alta (HTML 𝄶).
  91. Юникод — U+1D137 𝄷 musical symbol ottava bassa (HTML 𝄷).

Գրականություն խմբագրել

  • Должанский А. Н. Краткий музыкальный словарь. — 5-е изд.. — СПб.: Лань, 2000. — 448 с. — (Мир культуры, истории и философии). — 15 000 экз. — ISBN 5-8114-0231-7
  • Т. Крунтяева. Словарь иностранных музыкальных терминов. — М.: Музыка, 2004. — ISBN 5-7140-0591-0
  • Курс теории музыки / Т. С. Бершадская и др.; ред. А. Л. Островский. — Л.: Музыка: Ленингр. отделение, 1988.
  • Способин, Игорь Владимирович Музыкальная форма. — 7-е изд. — М.: Музыка, 1984. — 400 с.