Եվրոպիում

քիմիական միացություն

Եվրոպիում (լատին․՝ Europium), քիմիական տարր է, որի նշանն է Eu, պարբերական համակարգի 3-րդ խմբի քիմիական տարր։ Լանթանիդ է, կարգահամարը՝ 63, ատոմական զանգվածը՝ 151,96, խտությունը՝ 5259 կգ/մ³, հալման ջերմաստիճանը՝ 826 °C, եռմանը՝ 1430 °C։ Ատոմի արտաքին Էլեկտրոնային թաղանթի ընդհանուր տեսքը է։

63 Սամարիում

Եվրոպիում Գադոլինիում

Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգՋրածինՀելիումԼիթիումԲերիլիումԲորԱծխածինԱզոտԹթվածինՖտորՆեոնՆատրիումՄագնեզիումԱլյումինՍիլիցիումՖոսֆորԾծումբՔլորԱրգոնԿալիումԿալցիումՍկանդիումՏիտանՎանադիումՔրոմՄանգանԵրկաթԿոբալտՆիկելՊղինձՑինկԳալիումԳերմանիումԱրսենՍելենԲրոմԿրիպտոնՌուբիդիումՍտրոնցիումԻտրիումՑիրկոնիումՆիոբիումՄոլիբդենՏեխնեցիումՌութենիումՌոդիումՊալադիումԱրծաթԿադմիումԻնդիումԱնագԾարիրՏելուրՅոդՔսենոնՑեզիումԲարիումԼանթանՑերիումՊրազեդիումՆեոդիմՊրոմեթիումՍամարիումԵվրոպիումԳադոլինիումՏերբիումԴիսպրոզիումՀոլմիումԷրբիումԹուլիումԻտերբիումԼուտեցիումՀաֆնիումՏանտալՎոլֆրամՌենիումՕսմիումԻրիդիումՊլատինՈսկիՍնդիկԹալիումԿապարԲիսմութՊոլոնիումԱստատՌադոնՖրանցիումՌադիումԱկտինիումԹորիումՊրոտակտինիումՈւրանՆեպտունիումՊլուտոնիումԱմերիցիումԿյուրիումԲերկլիումԿալիֆորնիումԷյնշտեյնիումՖերմիումՄենդելեևիումՆոբելիումԼոուրենսիումՌեզերֆորդիումԴուբնիումՍիբորգիումԲորիումՀասիումՄայտներիումԴարմշտադտիումՌենտգենիումԿոպեռնիցիումՆիհոնիումՖլերովիումՄոսկովիումԼիվերմորիումԹենեսսինՕգանեսոն
Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգ
63Eu
Eu (~300 գ; 99,998 % մաքրությամբ)
Փափուկ արծաթափայլ մետաղ
Ատոմի հատկություններ
Անվանում, սիմվոլ, կարգաթիվԵվրոպիում / Europium (Eu), Eu, 63
Ատոմային զանգված
(մոլային զանգված)
151,964(1)[1] զ. ա. մ. (գ/մոլ)
Էլեկտրոնային կոնֆիգուրացիա[Xe]
Ատոմի շառավիղ199 պմ
Քիմիական հատկություններ
Կովալենտ շառավիղ185 պմ
Իոնի շառավիղ(+3e) 95 (+2e) 109 պմ
Էլեկտրաբացասականություն1,2 (Պոլինգի սանդղակ)
Էլեկտրոդային պոտենցիալEu←Eu3+ -1,99 В
Eu←Eu2+ -2,80 В
Օքսիդացման աստիճաններ3, 2
Իոնացման էներգիա
(առաջին էլեկտրոն)
 546,9 (5,67) կՋ/մոլ (էՎ)
Պարզ նյութի թերմոդինամիկական հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան1 095 Կ
Եռման ջերմաստիճան1 870 Կ
Մոլյար ջերմունակություն27,656[2] Ջ/(Կ·մոլ)
Մոլային ծավալ28,9 սմ³/մոլ
Պարզ նյութի բյուրեղային ցանց
Բյուրեղացանցի կառուցվածքխորանարդ
Բյուրեղացանցի տվյալներ4,581
C/a հարաբերություն7,25
Դեբայի ջերմաստիճան166 Կ
Այլ հատկություններ
Ջերմահաղորդականություն(300 Կ) 13,9 Վտ/(մ·Կ)
CAS համարCAS գրանցման համար?
63
Եվրոպիում
151,965
4f76s2

Պատմություն

խմբագրել

Հայտնաբերել են Կուրկուսը (1886) և Լեկոկ դե Բուաբոդրան (18921896 թվականին Դեմարսը տարրում հայտնաբերել է սպեկտրալ գծեր, իսկ 1901 թվականին կարողացավ առանձնացնել տարրը, նկարագրեց և տվեց նրան անվանում՝ ի պատիվ Եվրոպայի։

Բնության մեջ

խմբագրել

Հանքավայրեր

խմբագրել

Եվրոպիումը մտնում է լանթանիդների կազմի մեջ, որոնք հաճախ հանդիպում են ԱՄՆ-ում, Ղազախստանում, Ռուսաստանում, Ավստրալիայում, Բրազիլիայում, Հնդկաստանում և Ուկրաինայում։

Ստացում

խմբագրել

Մետաղական եվրոպիումը ստացվում է   վակուումում՝ լանտանի կամ ածխածնի վերականգնումով, ինչպես նաև   համաձուլվածքի էլեկտրոլիզով։

Եվրոպիումը հանդիսանում է լանթանիդներից ամենաթանկը[3]։ 2014 թվականին մետաղական եվրոպիումի 1 կգ գինը կազմում էր 800 մինչև 2000 ԱՄՆ դոլլար, իսկ մաքուր՝ 99,9 %, եվրոպիումի օքսիդի 1 գրամի գինը մոտ 500 դոլլար։

Ֆիզիկական հատկություններ

խմբագրել

Լանթանիդ է, կարգահամարը՝ 63, ատոմական զանգվածը՝ 151,96, խտությունը՝ 5259 կգ/մ³, հալման ջերմաստիճանը՝ 826 °C, եռմանը՝ 1430 °C։ Ատոմի արտաքին Էլեկտրոնային թաղանթի ընդհանուր տեսքը   է։

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu. Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report)(անգլ.) // Pure and Applied Chemistry. — 2013. — Т. 85. — № 5. — С. 1047-1078. — doi:10.1351/PAC-REP-13-03-02
  2. Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т. — Москва: Советская энциклопедия, 1990. — Т. 2. — С. 126. — 671 с. — 100 000 экз.
  3. Периодическая таблица элементов — Европий
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 532