Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք

«Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք», Եվրամիության նախաձեռնությունը, որն իրենից ներկայացնում է որևէ քաղաքի ամենամյա ընտրություն, որի նպատակն է վերջինս դարձնել մշակութային կենտրոն, ինչը կնպաստի նրա մշակութային, տնտեսական և հասարակական զարգացմանը[1]։ Որպես կանոն լրացուցիչ ֆինանսավորումը հնարավորություն է տալիս տվյալ մայրաքաղաքին էապես բարելավել իր մշակութային հաստատությունների վիճակը։

1985 թվականին Մելինա Մերկուրին և ֆրանսիացի քաղաքական գործիչ Ժակ Լանգը առաջարկեցին նախագիծը, և սույն թվականին Եվրամիության խորհուրդը առաջին «Եվրոպական մշակութային մայրաքաղաք» հռչակեց Աթենքը։ Վերջինիս թեկնածությունը առաջադրվել էր Մելինայի կողմից։ Նրա եղբայր և համախոհ Սպիրոս Մերկուրիսը 2010 թվականին ելույթ ունեցավ կոնֆերանսի ժամանակ, որը նվիրված էր նախաձեռնության 25 ամյակին[2][3]։ 1990-ականներին եվրոպական նախագծի նմանօրինակ՝ «Արաբական և Ամերիկյան մշակութային մայրաքաղաքներ» հռչակվեցին աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվող քաղաքներ։ 1999 թվականին ծրագիրը, որը կրում էր «Եվրոպական մշակութային քաղաք» խորագիրը, վերանվանվեց «Եվրոպական մշակութային մայրաքաղաք»[4]։

Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաքների ցանկ խմբագրել

Տարի Քաղաք Երկիր
1985 Աթենք   Հունաստան
1986 Ֆլորենցիա   Իտալիա
1987 Ամստերդամ   Նիդերլանդներ
1988 Արևմտյան Բեռլին   Գերմանիա
1989 Փարիզ   Ֆրանսիա
1990 Գլազգո   Մեծ Բրիտանիա
1991 Դուբլին   Իռլանդիա
1992 Մադրիդ   Իսպանիա
1993 Անտվերպեն   Բելգիա
1994 Լիսաբոն   Պորտուգալիա
1995 Լյուքսեմբուրգ   Լյուքսեմբուրգ
1996 Կոպենհագեն   Դանիա
1997 Սալոնիկ   Հունաստան
1998 Ստոկհոլմ   Շվեդիա
1999 Վեյմար   Գերմանիա
2000 Ավինյոն   Ֆրանսիա
Բերգեն   Նորվեգիա
Բոլոնյա   Իտալիա
Բրյուսել   Բելգիա
Հելսինկի   Ֆինլանդիա
Կրակով   Լեհաստան
Պրահա   Չեխիա
Ռեյկյավիկ   Իսլանդիա
Սանտյագո դե Կոմպոստելա   Իսպանիա
2001 Ռոտերդամ   Նիդերլանդներ
Պորտու   Պորտուգալիա
2002 Բրյուգե   Բելգիա
Սալամանկա   Իսպանիա
2003 Գրաց   Ավստրիա
2004 Ջենովա   Իտալիա
Լիլ   Ֆրանսիա
2005 Կորկ   Իռլանդիա
2006 Պատրաս   Հունաստան
2007 Սիբիու   Ռումինիա
Լյուքսեմբուրգ   Լյուքսեմբուրգ
2008 Լիվերպուլ   Մեծ Բրիտանիա
Սթավանգեր   Նորվեգիա
2009 Վիլնյուս   Լիտվա
Լինց   Ավստրիա
2010 Էսսեն   Գերմանիա
Ստամբուլ   Թուրքիա
Պեչ   Հունգարիա
2011 Տուրկու   Ֆինլանդիա
Տալլին   Էստոնիա
2012 Գիմարայնշ   Պորտուգալիա
Մարիբոր   Սլովենիա
2013 Մարսել   Ֆրանսիա
Կոշիցե   Սլովակիա
2014 Ռիգա   Լատվիա
Ումեո   Շվեդիա
2015 Մոնս   Բելգիա
Պլզեն   Չեխիա
2016 Սան Սեբաստիան   Իսպանիա
Վրոցլավ   Լեհաստան
2017 Օրհուս   Դանիա
Պաֆոս   Կիպրոս
2018 Լեուվարդեն   Նիդերլանդներ
Վալետա   Մալթա
2019 Մատերա   Իտալիա
Պլովդիվ   Բուլղարիա
2020 Ռիեկա   Խորվաթիա
Գոլուէյ   Իռլանդիա
2021 Տիմիշոարա   Ռումինիա
Էլեֆսիս   Հունաստան
Նովի Սադ   Սերբիա

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Palmer, Robert (2004) "European Cities and Capitals of Culture" Part I. Part II. Study prepared for the European Commission
  2. «Speech by Spyros Mercouris». «European Cultural Parliament». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 7-ին.(անգլ.)
  3. Spyros Mercouris. (23.03.2010). «Speech Spyros Mercouris for the 25 Years ECOC Anniversary» (PDF). «Documentation Centre on European Capitals of Culture». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 7-ին.(անգլ.)
  4. Kiran Klaus Patel, ed., The Cultural Politics of Europe: European Capitals of Culture and European Union since the 1980s (London: Routledge, 2013)

Գրականություն խմբագրել

  • Mittag, Jürgen (Hg.): «Die Idee der Kulturhauptstadt Europas. Anfänge, Ausgestaltung und Auswirkungen Europäischer Kulturpolitik.» Essen 2008.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք» հոդվածին։