Եվլախի շրջան
Եվլախի շրջան (ադրբ.՝ Yevlax rayonu), Ադրբեջանի 66 շրջաններից մեկը։ Այն գտնվում է երկրի կենտրոնում և պատկանում է Արանի տնտեսական շրջանին։ Շրջանը սահմանակցում է Կախի, Շաքիի, Աղդաշի, Բարդայի, Թարթառի, Գորանբոյի և Սամուխի շրջաններին։ Շրջկենտրոնը և ամենամեծ քաղաքը Եվլախն է։ 2020 թվականի դրությամբ շրջանում բնակվում էր 129,700 մարդ։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Եվլախի շրջան | ||
| Երկիր |  Ադրբեջան | |
| Հիմնադրված է | փետրվարի 20, 1935 թ. | |
| Մակերես | 1537 կմ² | |
| Բնակչություն | 128 898 մարդ (2019) | |
| Հեռախոսային կոդ | 166 | |
| Ավտոմոբիլային կոդ | 66 | |
| Պաշտոնական կայք | yevlax-ih.gov.az | |
| ||
Տնտեսություն խմբագրել
Եվլախը երկրի կարևոր գյուղատնտեսական շրջաններից մեկն է։ Հացահատիկի և բամբակի աճեցումը, ինչպես նաև անասնապահության ոլորտները կարևոր դեր են խաղացել քաղաքային տնտեսության մեջ։ Ֆերմերները աճեցնում են կարտոֆիլ, բանջարեղեն, ջրասեխ և մրգեր։
Եվլախ քաղաքը հարուստ է նաև բնական պաշարներով, ինչպիսիք են կավե խառնուրդի ավազի հանքավայրերը, ինչպես նաև կավի, ավազի և մանրախիճի հանքավայրերը, որոնք անհրաժեշտ են աղյուսի պատրաստման համար։
Շրջանի տարածքով են անցնում Բաքու-Ղազախ մայրուղին, Եվլախ-Բալական, Բաքու-Թբիլիսի երկաթուղին, Բաքու-Սուփսա գազատարը և Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղը: Եվլախ քաղաքն ունի նաև ներքին օդանավակայան։
Ռելիեֆ խմբագրել
Եվլախը գտնվում է Բաքվից 293 կմ հեռավորության վրա, Կուր գետի աջ ափին։ Այն եղել է հին Մետաքսի ճանապարհի վրա։ Ձմռանը կլիման հիմնականում մեղմ տաք կիսաանապատային և չոր դաշտային է։ Եվլախի դաշտով է անցնում Կուր գետը, Ինճաչայ, Կորչայ և Ալիկան վտակները։ Մինգեչաուրի ջրամբարի հարավ-արևելյան մասում է գտնվում Վարվառայի ջրամբարը, որը Եվլախ քաղաքի հյուսիսային մասում է։ Շրջանի սահմաններում են Վերին Ղարաբաղ և Վերին Շիրվան ջրանցքները[1]։
Բնակչություն խմբագրել
Շրջանի բնակչության աղյուսակ[2]։
| Քաղաք և շրջան | 01.01.2004 | 01.01.2005 | 01.01.2006 | 01.01.2007 | 01.01.2008 | 01.01.2009 | 01.01.2010 | 01.01.2011 | 01.01.2012 | ||||||||||||||||||
| Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | Ընդ. | Տղ. | Կին | |
| Եվլախ քաղաք | 111,5 | 53,2 | 58,3 | 112,6 | 53,6 | 59,0 | 114,0 | 54,2 | 59,8 | 115,3 | 54,6 | 60,7 | 116,4 | 55,0 | 61,4 | 117,6 | 55,4 | 62,2 | 118,4 | 55,9 | 62,5 | 119,6 | 56,5 | 63,1 | 121,2 | 57,3 | 63,9 |
| քաղաքային բնակչություն | 60,5 | 28,4 | 32,1 | 61,2 | 28,5 | 32,7 | 62,0 | 28,7 | 33,3 | 62,7 | 28,8 | 33,9 | 64,0 | 29,3 | 34,7 | 64,7 | 29,5 | 35,2 | 65,1 | 29,7 | 35,4 | 65,5 | 30,0 | 35,5 | 65,9 | 30,2 | 35,7 |
| Եվլախ քաղաք | 53,8 | 25,1 | 28,7 | 54,4 | 25,2 | 29,2 | 55,1 | 25,3 | 29,8 | 55,7 | 25,4 | 30,3 | 56,9 | 25,9 | 31,0 | 57,6 | 26,1 | 31,5 | 57,9 | 26,3 | 31,6 | 58,3 | 26,5 | 31,8 | 58,7 | 26,7 | 32,0 |
| Դուզդաղ բնակավայր | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,5 | 0,2 | 0,3 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 |
| Մեյվալի բնակավայր | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,2 |
| Արան բնակավայր | 6,0 | 3,0 | 3,0 | 6,1 | 3,0 | 3,1 | 6,2 | 3,1 | 3,1 | 6,2 | 3,1 | 3,1 | 6,4 | 3,1 | 3,3 | 6,4 | 3,1 | 3,3 | 6,5 | 3,1 | 3,4 | 6,5 | 3,2 | 3,3 | 6,5 | 3,2 | 3,3 |
| գյուղական բնակչություն | 51,0 | 24,8 | 26,2 | 51,4 | 25,1 | 26,3 | 52,0 | 25,5 | 26,5 | 52,6 | 25,8 | 26,8 | 52,4 | 25,7 | 26,7 | 52,9 | 25,9 | 27,0 | 53,3 | 26,2 | 27,1 | 54,1 | 26,5 | 27,6 | 55,3 | 27,1 | 28,2 |
Կրթություն խմբագրել
Շրջանում կա 57 հանրակրթական դպրոց։ Այս դպրոցներից տասը գտնվում են քաղաքում, իսկ 47-ը` շրջանի այլ բնակավայրերում։ Եվլախ շրջանում գործում է 26 մանկապարտեզ։ Դրանցից 7-ը գտնվում են քաղաքում, իսկ 19-ը` գյուղերում։ Բացի այդ, գործում են 5 ուսումնական հաստատություններ, ինչպիսիք են երկու մանկապատանեկան մարզական դպրոցները, շախմատի դպրոցը, մանկական ստեղծագործական կենտրոնը և տեխնիկական ստեղծագործական կենտրոնը[3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Yevlax rayonu haqqinda ümumi məlumat» [General information about Yevlakh region]. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
- ↑ «According to the State Statistical Committee - "Size of population by sex, towns and regions, urban settlements of the Republic of Azerbaijan at the beginning of 2000-2016 (thsd persons)"».
- ↑ «Official page of Yevlakh district».