Եղցի, գյուղական համայնք Արցախի Հանրապետության Շահումյանի շրջանում։ 1990-ական թվականների հայ-ադրբեջանական պատերազմից հետո չի վերաբնակեցվել[2]։

Գյուղական համայնք
Եղցի
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
Շրջան Շահումյան
Այլ անվանումներԵղցի գյուղ, Քիլիսա
Ժամային գոտիUTC+4
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[1]

Արցախի 2000 թվականի հոկտեմբերի 3-ի օրենքով Քիլիսան վերանվանվել է Եղցի[3]։

Անվան նշանակությունը խմբագրել

Գյուղի «Եղցի» և օտարալեզու «Քիլիսա կամ Քիլիսալու» անվանումները նշանակում են եկեղեցի։

Պատմություն խմբագրել

17-րդ դարում կառուցված կիսավեր եկեղեցին կանգուն է, որի մուտքի անկյունաքարերը և ճակատակալ քարը խաչքարեր են։ Խաչքարերից երկուսի վրա պահպանվել են արձանագրություններ, որոնցից մեկի վրա նշված է կանգնեցման տարեթիվը

  Ի թվիս հայոց։ ՈՂԵ։ (1247թ.) էր։ Ես Գրիգոր դարբոյն կանգնեցի զխաչս ինձ և իմ...յիշեցեք  

Եկեղեցու հարավային կողմում, գերեզմանոցի տարածքում պահպանվել է արձանագիր տապանաքար։ Գյուղի տարածքում որևէ պատմամշակութային հուշարձաններ կամ դրանց հետքեր չեն պահպանվել, 1923 թվականին ավերվել են քուրդ թուրքալեզու բնակիչների կողմից ովքեր այդտեղ բնակություն էին հաստատել, իսկ գյուղը լքել են 1991-1993 թվականներին Արցախյան ազատամարտի ընթացքում։ 1993 թվականին գյուղը ազատագրվել է[4]։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • Հակոբ Ղահրամանյան, ՏԵՂԵԿԱՏՈւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  2. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջեր 390–392.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 5, էջ 663
  4. Մանուկյան, Մարտին (2020). Արցախի հանրապետության շրջանները, քաղաքները, գյուղերը. Երևան: ԱՍՈՂԻԿ. էջ 459.