Ելենա Կնորրե
Ելենա Սերգեևնա Կնորրե (ռուս.՝ Елена Сергеевна Кнорре, հունվարի 1, 1925, Մոսկվա, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 20, 2007, Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուս գրող, լրագրող։ Գիտահանրամատչելի և գիտական-գեղարվեստական ստեղծագործությունների հեղինակ[1], այդ թվում՝ երեխաների համար։ Ռուսաստանի ժուռնալիստների միության «Ոսկե գրիչ» մրցանակի և Յուլիուս Ֆուչիկի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկիր[2]։
Ելենա Կնորրե | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունվարի 1, 1925 |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Վախճանվել է | դեկտեմբերի 20, 2007 (82 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Մասնագիտություն | գրող, լրագրող և մանկագիր |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Կրթություն | Մոսկվայի պետական համալսարան |
| Ժանրեր | արձակ |
| Պարգևներ | |
Գրող Երեմեյ Իուդովիչ Պարնովի կինը։
Կենսագրություն խմբագրել
Ելենա Կնորրեն ծնվել է Մոսկվայում, 1925 թվականի հունվարի 1-ին։ Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին (ավագ սերժանտ-ռադիստ)[2]։ Սովորել է Մոսկվայի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետում։ Ակադեմիկոս Գլեբ Ֆրանկի ազդեցության ներքո նա սկսեց հետաքրքրվել կենսաֆիզիկայով, իսկ ավարտելուց հետո, նրա ուսանողների հետ սկսեց աշխատել լաբորատորիայում։ Լաբորատորիայում Ելենա Կնորրեն զբաղվել է էլեկտրոնային մանրադիտակներով՝ այն ժամանակվա գերժամանակակից տեխնիկայով և նրան խնդրել են այդ մասին հոդված գրել հեռուստատեսության համար։ Հոդվածն այնքան հաջող է ստացվել, որ որոշ ժամանակ անց նրան հրավիրել են աշխատել խմբագրակազմում[3]։ 1960 թվականին՝ Մոսկվայի պետական համալսարանի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետն ավարտելուց հետո[2], Ելենա Կնորրեն լրջորեն զբաղվել է գիտահանրամատչելի լրագրությամբ[3]։
1960-ականների սկզբին Ելենա Կնորրեն բազմիցս այցելել է Դուբնայի միջուկային հետազոտությունների ինստիտուտ և որոշել այդ մասին գիրք գրել` «Ճանապարհորդություն դեպի տրանսուրանական աշխարհ»։ 1971 թվականին լույս տեսած այդ գրքում նա մատչելի ձևով պատմում է միջուկային ֆիզիկայի պատմության և արդիականության մասին։ Գիրքն արժանացել է «Գիտելիք» ընկերության մրցանակին՝ թարգմանվել անգլերեն և իսպաներեն[3]։
1975 թվականին Ելենա Կնորրեն ընդգրկվել է խորհրդա-ամերիկյան «Սոյուզ-Ապոլոն» ծրագրում, իսկ որոշ ժամանակ անց նա երեխաների համար գրել է «Մայրցամաքները հանդիպում են տիեզերքում» գիրքը։ Հետագայում նրա գրական ստեղծագործությունները հիմնականում ուղղված են եղել մանկական լսարանին։ Իր երկրորդ` «Գիտություն գումարած ֆանտազիա» մանկական գրքում (1978) Ելենա Կնորրեն համախմբել է այն նյութը, որը կուտակվել է գիտական լրագրության բնագավառում իր աշխատանքի ընթացքում։ Ժողովածուն ներառում է գիտնականների հետ հարցազրույցներ, լաբորատորիաների զեկույցներ, երեխաների համար մատչելի ձևով ներկայացված առաջադեմ գիտական նվաճումների մասին հոդվածներ։ Գրքի հաջողության հետ կապված «Մանկական գրականություն» հրատարակչությունը որոշեց վերահրատարակել այն, բայց Ելենա Կնորրեն գրել է «Գիտելիքի հորիզոններ» (1984) նոր գիրքը, որտեղ նա զգալիորեն ընդլայնել է թեման։ Գիրքը սկիզբ է դրել գիտության մասսայականացման և այդ թեմայով աշխատությունների շարքին։ «Ապրել գիտության լուսարձակներում» (1986) գրքում, որը նախատեսված է ավագ տարիքի դպրոցականների համար, Ելենա Կնորրը խոսում է վայրի բնության գաղտնիքների մասին։ Մինչև 1985 թվականը Ելենա Կնորրեն գիտական հոդվածագիր է եղել «Новости» մամուլի գործակալությունում, «Новое время» և «Наука в СССР» ամսագրերում։ Կնորրեն եղել է գիտական լրագրողների և գրողների «Интеллект» ասոցիացիայի նախագահ և «Եվրոպական գիտական լրագրողների ասոցիացիայի» (EUSJA) ղեկավարության անդամ[2]։
Ամուսնացած է եղել գրող Երեմեյ Իուդովիչ Պարնովի հետ և բնակվել Ռուսակովսկայա 27 հասցեում։ Մահացել է 2007 թվականի դեկտեմբերի 20-ին։ Թաղված է ամուսնու կողքին՝ Վոստրյակովսկոյե գերեզմանատանը[2]։
Քաղվածքներ խմբագրել
|
Ինչու եմ երեխաներին պատմում գիտության մասին։ Ես խնդիր չեմ դնում պատմել որևէ կոնկրետ ձեռքբերումների մասին։ Ինձ թվում է, որ դա հետաքրքիր չէ և պետք չէ երեխաներին։ Ամենավատ բանը, իմ կարծիքով, այն է, որ երեխային չեն սովորեցնում մտածել։ Մենք նրա գլուխը լցնում ենք գիտելիքներով, որոնք նա կարծես պահում է պահարանում, բայց չենք սովորեցնում նրան քննադատորեն մոտենալ թեմային, վերլուծել, զարգացնել մտածողությունը։ Իսկ ինչպե՞ս կարելի է երեխային ներգրավվել այս գործընթացում։ Ես համոզված եմ, որ կարելի է սովորեցնել միայն խաղերի միջոցով։ Եթե բոլորի կողմից սիրված դետեկտիվ ժանրը տարբեր իրավիճակների խաղ է, ապա գիտական հայտնագործությունների մասին պատմությունը դա մտքի խաղ է[3]։ | 
|
Ստեղծագործություններ խմբագրել
- Ճանապարհորդություն դեպի տրանսուրանների աշխարհ (1971),
- Գիտություն գումարած ֆանտազիա (1978),
- Գիտելիքների հորիզոններ (1984),
- Ապրել գիտության լուսարձակներում (1986),
- Ժամանակին ընդառաջ (1989),
- Սֆինքսի հանելուկները (1993)։
Երկեր խմբագրել
- Путешествие в мир трансуранов (1971)
- Наука плюс фантазия (1978)
- Горизонты познания (1984)
- Живое в прожекторах науки (1986)
- Впереди времени (1989)
- Загадки сфинкса (1993)
Գրականություն խմբագրել
- Карл Ефимович Левитин. Встреча со старым знакомым // Знание — сила. — 1973. — № 2. — С. 47. — Рец. на кн.: Кнорре Е. С. Путешествие в мир трансуранов. М. : Атомиздат, 1971. 169 с.