Դողս

գյուղ ՀՀ Արմավիրի մարզում

Դողս, գյուղ Վաղարշապատի տարածաշրջանում, Վաղարշապատ քաղաքից 4 կմ հյուսիս։ Մարզկենտրոնից գտնվում է 21 կմ հեռավորության վրա։ Նախկինում կոչվել է նաև Դոխս, Դողք։ Տարածքը՝ 3.8 կմ² (381 հեկտար)։ Բնակչությունը՝ 1515 մարդ (2013)[4][5]:

Գյուղ
Դողս0.jpg
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզԱրմավիրի մարզ
ԳյուղապետՄեսրոպ Ադամյան
Մակերես3,82 կմ²
ԲԾՄ870±1 մետր
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն1339 մարդ (2011)[1]
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՍուրբ Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցիՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունդողսեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 (231)[2]
Փոստային ինդեքս1128[3]
##Դողս (Հայաստան)
Red pog.png
##Դողս (Արմավիրի մարզ)
Red pog.png

ՊատմությունԽմբագրել

Եղել է Պատմական Հայաստանի Այրարատ աշխարհի Արագածոտն գավառի գյուղերից։ Այստեղ 894 թվականին տեղի է ունեցել Դողսի ճակատամարտը Սմբատ Ա Բագրատունու զորքերի և Ատրպատականի էմիր Ափշինի բանակի միջև, որն ավարտվել է հայերի հաղթանակով։ Գյուղում կառուցված է Սբ. Ստեփանոս եկեղեցին։

ԱշխարհագրությունԽմբագրել

Գյուղը տեղադրված է Միջինարաքսյան հարթավայրում՝ ծովի մակարդակից 915 մ բարձրության վրա։ Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -2-ից -3 °C: Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C: Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վեր են ածվել կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։ Հարուստ է արտեզյան ջրերով, որոնք օգտագործվում են որպես խմելու ջուր։

ԲնակչությունԽմբագրել

Գյուղի բնակչության նախնիների հիմնական մասը 1915-1916 թթ. տեղափոխվել են Արևմտյան Հայաստանից՝ Ալաշկերտից, Մուշից, Վանից, Արծկեից։ Ըստ տարիքային կազմի բնակչությունը բաշխված է հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 28%, աշխատունակներ՝ 59%, հետաշխատունակներ՝ 13%:

Դողսի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[6]

Տարի Բնակչություն
1831 111 մարդ [7]
1873 405 մարդ [8]
1897 669 մարդ [7]
1926 408 մարդ [7]
1939 528 մարդ [7]
1959 584 մարդ [7]
1970 878 մարդ [7]
1979 981 մարդ [7]
1989 1289 մարդ [9]
2001 1267 մարդ [7]
2011 1339 մարդ [1]


 
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածների, քանդակագործ՝ Յուրի Մինասյան

ՏնտեսությունԽմբագրել

Գյուղն ունի 289 առկա տնտեսություն։

Գյուղատնտեսական հողահանդակները ոռոգվում են Ստորին Հրազդանի ջրանցքի և Քասախ գետի ջրերով։ Գյուղատնտեսական հողահանդակներում մեծ բաժին ունեն վարելահողերը (146 հա), պտղատու (12 հա) և խաղողի այգիները (18 հա)։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 34.8 հա։ Զբաղվում են պտղաբուծությամբ, բանջարաբուծությամբ, այգեգործությամբ, թռչնաբուծությամբ, խոշոր եղջերավոր անասնապահությամբ։

ԱռևտուրԽմբագրել

Դողսում գործում է 6 առևտրի կենտրոն։ Գյուղի մթերքների մեծ մասը գյուղացին վաճառում է մոտակա քաղաքներում՝ Էջմիածնում, Երևանում և Արմավիրում։

Հասարակական կառույցներԽմբագրել

Ունի դպրոց[10], գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։

ԴողսեցիներԽմբագրել

  • Հրաչիկ Կարապետյան-Դողսի գյուղապետ, Աղավնատան և Դողսի դեպուտատ, գյուղատնտես, անասնաբույժ։
  • Վարազդատ Ադամյան-Դողսի երկարամյա գյուղապետ։
  • Կարեն Հակոբյան-ՀՀ Զինված ուժերի աշխատակից։
  • Կարեն Հարությունյան - ռազմական դատախազ

Տեղական ինքնակառավարումԽմբագրել

Համայնքի ղեկավար՝ Մեսրոպ Ադամյան[11]

Ավագանու անդամների ցուցակ

  1. Գրիգորյան Աբրահամ Ռազմիկի
  2. Հայրապետյան Սերժիկ Վրեժի
  3. Զաքարյան Էդգար Հարությունի
  4. Հարությունյան Աշոտ Սումբաթի
  5. Արսենյան Արսեն Եղիշեի
  6. Ադամյան Արսեն Վազգենի
  7. Պետրոսյան Ավագ Կոլյայի

ՊատկերասրահԽմբագրել

Տես նաևԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

Արտաքին հղումներԽմբագրել