Վիքիպեդիա

Դենի Մուքվեգե

Դենի Մուքենգերե Մուքվեգե (ֆր.՝ Denis Mukengere Mukwege, մարտի 1, 1955(1955-03-01)[1][2], Բուկավու, Բելգիական Կոնգո[3]), կոնգոցի գինեկոլոգ, Պատվավոր լեգիոնի շքանշանակիր (2013), Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (2018)։ Առավել հայտնի է որպես Պանզի հիվանդանոցի հիմնադիր և տնօրեն։ Հիվանդանոցի աշխատանքն ուղղված է այն կանանց բժշկական օգնության իրականացմանը, որոնք դարձել են խմբային բռնաբարությունների զոհ, ինչը հաճախ կիրառվում էր Կիվուի կոնֆլիկտի ժամանակ։ Իր գործունեության շնորհիվ Մուքվեգեն ճանաչվել է ժամանակակից լավագույն մասնագետներից մեկը գինեկոլոգիական վնասվածքների բուժման ոլորտում[15]։ Կոնգոյի երկրորդ պատերազմի ժամանակ Մուքվեգեն, ըստ որոշ տվյալների, օգնություն է ցուցաբերել հազարավոր կանանց, նրանցից որոշներին՝ մի քանի անգամ՝ երբեմն անելով տասնյակ վիրահատություններ իր 18-ժամյա աշխատանքային օրվա ընթացքում[15]։ Իր կարիերայի ընթացքում Մուքվեգեն դարձել է Մարդկանց իրավունքների ոլորտում ՄԱԿ-ի մրցանակի դափնեկիր (2008), Ուլոֆ Պալմեի մրցանակի հաղթող (2009), և մի շարք այլ մրցանակների դափնեկիր։ 2014 թվականին Եվրոպական միության ղեկավարության անունից Մուքվեգեն ստացել է Սախարովի անվան մրցանակ պատերազմական շրջանում սեռական բռնության զոհ դարձած կանանց վերականգնման իր կողմից կատարած աշխատանքների համար[16] և արդեն այդ ժամանակ հայտարարվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի ապագա թեկնածու[17]։ ԱՄՆ Ազգային բժշկական ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ է (2014)[18]։

Դենի Մուքվեգե
ֆր.՝ Denis Mukwege
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 1, 1955(1955-03-01)[1][2] (69 տարեկան)
ԾննդավայրԲուկավու, Բելգիական Կոնգո[3]
Քաղաքացիություն ԿԴՀ
ԿրոնՀիսունականներ
ԿրթությունԲրյուսելի ազատ համալսարան, Անժեի համալսարան, Université du Burundi? և Université de Kinshasa?
Մասնագիտությունիրավապաշտպան, գինեկոլոգ, մանկաբարձ և պաստոր
ԱշխատավայրPanzi Hospital?[4]
Պարգևներ և
մրցանակներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ

Ուլոֆ Պալմեյի պարգև

Սախարովի մրցանակ

[5]

«Ճիշտ կենսակերպի» մրցանակ

[6]

Միացյալ Նահանգների մրցանակ մարդու իրավունքների բնագավառում

[7]

Քաղաքացիական արիության մրցանակ

Ումեոյի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[8] Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ[9][10]

Վալենբերգի մեդալ

[11]

Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[12]

prix des droits de l'homme de la République française?

Լուվենի կաթոլիկ համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Լիեժի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[13]

Փենսիլվանիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Լիսաբոնի Նոր համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Մոնրեալի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Չորս Ազատությունների մրցանակ

doctor honoris causa from the University of Pau?

[14] և

honorary doctorate of the University of Montpellier?

ԱնդամությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
 Denis Mukwege Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Երիտասարդ տարիներ և կրթություն խմբագրել

Դենի Մուքվեգեն ծնվել է 1955 թվականի մարտի 1-ին Բելգիական Կոնգոյում (այժմ՝ Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն) գտնվող Հարավային Կիվուի Բուկավու բնակավայրում։ Նա հիսունական-պաստորի ընտանիքի ինը երեխաներից երրորդն էր[19], և մանկուց հոր հետ այցելում էր հիվանդությունների տառապող մարդկանց, ինչից հետո որոշեց դառնալ բժիշկ՝ բուժելու նրանց, որոնց համար աղոթում էր իր հայրը։ Հարավային Բուրունդիում նախնական բժշկական կրթություն ստանալուդ հետո Մուքվեգեն աշխատել է Լեմերիայի հիվանդանոցում և ի սկզբանե մասնագիտացել է մանկաբուժության մեջ, սակայն շուտով, կոնգոցի կանանց մոտ հանդիպելով հետծննդյան բարդությունների շատ դեպքերի և չունենալով համապատասխան մասնագիտության բժիշկների, մեկնել է Ֆրանսիա, որտեղ 1984 թվականից մինչև 1989 թվականը ուսումնասիրել է գինեկելոգիա և մանկաբարձություն Անժե համալսարանում[20]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ամուսնացած է Կաբոյի Մապենդո Մադելինի հետ[21]։ Նրանք հինգ երեխա ունեն՝ Ալեյն, Պատրիսիա, Սիլվի, Լիզա և Դենիզ[22][23]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Hollar S. Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1046715771 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. ↑ Doctor and Advocate: One Surgeon's Global Fight for the Rights of Rape Survivors(անգլերեն) // Pacific Standard — (untranslated), 2017. — ISSN 1941-5672
  5. ↑ DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize // BBC News Online — 2014.
  6. ↑ 2013 Laureates Announced
  7. ↑ United Nations Human Rights Prize 2008 — Office of the High Commissioner for Human Rights.
  8. ↑ Honorary doctor Denis Mukwege wins the 2018 Nobel Peace Prize — Umeå University, 2018.
  9. ↑ The Nobel Peace Prize Announcement
  10. ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
  11. ↑ Category: Medal Recipients
  12. ↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
  13. ↑ https://www.news.uliege.be/cms/c_10321216/fr/seance-de-rentree-academique-2018
  14. ↑ https://organisation.univ-pau.fr/fr/decouvrir-l-uppa/histoire/docteur-honoris-causa/denis-mukwege-2022.html
  15. ↑ 15,0 15,1 «Where repairing rape damage is an expertise». The Globe and Mail. 22 октября 2008. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  16. ↑ «Премию Сахарова присудили африканскому врачу-гинекологу». Lenta.ru. 21 октября 2014. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  17. ↑ «Nobel Peace Prize: Congo rape trauma surgeon among favorites». CNN. 10 октября 2013. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  18. ↑ http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=10202014A
  19. ↑ «Denis Mukwege, l'«homme qui répare les femmes», reçoit le prix Sakharov». Le Figaro. 22 октября 2014. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  20. ↑ «Denis Mukwege, le garde du corps des Congolaises». Le Figaro. 1 декабря 2013. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  21. ↑ «Innovators: Dr. Denis Mukwege». findingDulcinea. 24 июля 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  22. ↑ «O arauto do Congo». Aliás. 3 июля 2010. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
  23. ↑ «Dr. Denis Mukwege ist Afrikaner des Jahres 2008». Afrikanet.info. 30 января 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 22 октября 2014-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դենի Մուքվեգե» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դենի_Մուքվեգե&oldid=9710977» էջից