Դագոմ
Դագոմ (ռուս.՝ Дагом), գյուղ Ռուսաստանի Հյուսիսային Օսիա-Ալանիա հանրապետության Ալագիրսկի շրջանի կազմում։ Մտնում է Ունալ գյուղական բնակավայրի կազմի մեջ։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Դագոմ | ||
| ռուս.՝ Дагом | ||
 | ||
| Երկիր |  Ռուսաստան | |
| Երկրամաս | Հյուսիսային Օսիա-Ալանիա | |
| Շրջան | Ալագիրսկի շրջան | |
| Պաշտոնական լեզու | ռուսերեն | |
| Բնակչություն | 8 մարդ (2009) | |
| Ազգային կազմ | օսեր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| Փոստային դասիչ | 363206 | |
| ՍՎՏԲՀԴ | 90205850004 | |
| ||
Աշխարհագրական դիրք խմբագրել
Գյուղը գտնվում է Ալագիր թաղամասի կենտրոնական մասում՝ Դուվադոնիստաու գետի ձախ ափին։ Գտնվում է Նիժնի Ունալ գյուղական բնակավայրի կենտրոնից 8 կմ արևելք, շրջկենտրոն Ալագիր քաղաքից 32 կմ, Վլադիկավկազ քաղաքից 68 կմ հարավ-արևմուտք (ճանապարհով)։ Հեռավորությունները դեպի մոտակա գյուղեր՝ Դոնիսար՝ 700 մ, մինչև Ցամադ գյուղ՝ 850 մ, մինչև Ուրսդոն գյուղ՝ 1,8 կմ։
Ստուգաբանություն խմբագրել
Որոշ հետազոտողներ այս տեղանվան ծագումը կապում են Դարգոմ բառի հետ, որը օսերենից թարգմանաբար նշանակում է հեռավոր կիրճ, որտեղ «դարդը» հեռավոր է, իսկ «գոմը»՝ կիրճ։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ Դագոմ անունը կարող է ծագել գյուղի հիմնադիր՝ Դագավի անունից[1]։
Բանահյուսական աղբյուրները Դագոմի հիմնադրումը վերագրում են Կուսագոնովների հնագույն ընտանիքին, որը ծագումնաբանորեն կապված է Օս-Բագատարի հետ։ Բացի այդ, այս գյուղին վերագրվում է միջնադարյան Օսիայի դատական համակարգում կենտրոնական նշանակությունը, որպես արյունակցական կապերի հաշտեցման և դատավճիռների կայացման վայր։
Պատմություն խմբագրել
1861 թվականի տվյալներով Դագոմայում եղել է 19 տնտեսություն, որում բնակվել է 158 մարդ։ 1886 թվականին Դագոմի բնակչությունը կազմել է 22 ծուխ։
1910 թվականին Դագոմայում բնակվել է 308 մարդ։ Գյուղի բնակիչները հիմնականում զբաղվել են հողագործությամբ և անասնապահությամբ։
1926 թվականին Դագոմայում բացվել է առաջին դպրոցը և հիվանդանոցը։ Չնայած լեռների համար բավականին զարգացած գյուղի ենթակառուցվածքին, նրա բնակչությունը խորհրդային տարիներին նվազել է։
1935 թվականին գյուղում ստեղծվել է գյուղատնտեսական արտել՝ «Կրասնայա Օկտյաբր» կոլտնտեսությունը։ 1940 թվականին կոլտնտեսությունն ընդգրկել է 53 տնտեսություն՝ ընդհանուր կազմել է 294 մարդ։ Կոլտնտեսությանը հատկացվել է 3156 հա հողատարածք, որից 242 հեկտարը հատկացվել է վարելահողերին։ Հիմնականում աճեցնում էին ձմեռային և գարնանացան ցորեն, գարնանացան գարի, վարսակ, հատիկաընդեղեն, եգիպտացորեն, կարտոֆիլ, կաղամբ, վարունգ և լոլիկ։ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո կոլտնտեսությունը փակվել է, ինչի պատճառով գյուղում ապրող բնակիչների մեծ մասը լքել է այն։
Բնակչություն խմբագրել
Բնակչությունը 2009 թվականին գրանցված տվյալներով կազմել է 8 մարդ, 2010 թվականին՝ 4 մարդ։
Տեղագրական քարտեզներ խմբագրել
Քարտեզի թերթիկ K-38-29 Ալագիր։ Մասշտաբ՝ 1 : 100 000: Տարածքի վիճակը 1984 թվական։ Հրատարակություն 1988 թվական։
Գրականություն խմբագրել
- Гутнов Ф. Х. Дагом // Века и люди: Из истории осетинских сел и фамилий. — Владикавказ: Ир, 2004. — С. 5—12. — ISBN 5-7534-0290-9.
- Тменов В. Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984. — С. 194—197.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Дагом. Потерянная Осетия». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 24-ին.