Գուշակությունների գիրք

Իրք Բիթիգ (հին թյուրք.՝ 𐰃𐰺𐰴 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰏‎‎ ), թարգ.՝ Գուշակությունների գիրք, 9-րդ դարի ձեռագիր, գրված հին թյուրքերենով հին թյուրքական ռունական գրերի (որոնք հայտնի են նաև որպես Օրխոնյան գրեր) օգտագործմամբ։ Հայտնաբերվել է 1908 թվականին Չինաստանի Դունհուան համայնքի տարածքում գտնվող Մոգաո քարանձավների «քարանձավային գրադարանում» հունգարացի ճանապարհորդ և ազգագրագետ Մարկ Աուրել Սթեյնի կողմից։ Այժմ գիրքը պահպանվում է Լոնդոնի Բրիտանական գրադարանում։ Գուշակությունների գիրքը հին թյուրքական գրով գրված միակ հայտնի ամբողջական գրավոր տեքստն է։ Բացի այդ Գուշակությունների գիրքը վաղ թյուրքական առասպելաբանության կարևորագույն աղբյուրներից է։

Գրքի առաջին երկու էջերը (5b և 6a էջերը)

Բրիտանական գրադարանի ձեռագիր

Գուշակությունների գրքի միակ պահպանված տարբերակը՝ Դունհուանի քարանձավային գրադարանի ձեռագիրքն է, որն այժմ պահպանվում է Բրիտանական գրադարանում (Or.8212/161 դարակաշար)։

Արտաքին հղումներ

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Գուշակությունների գիրք կատեգորիայում։

• Irk Bitig manuscript at the International Dunhuang Project(չաշխատող հղում)
• Transliteration with German glosses and parallel English translation
• Runic font text with parallel transliteration and translation

Գրականություն

• Baldick, Julian (2000). Animal and Shaman: Ancient Religions of Central Asia. London: I.B.Tauris. ISBN 978-1-86064-431-3.
• Bayat, Fuzuli (2006). «Irk Bitig Metninin Poetik Yapısı» [The Poetic Structure of Irk Bitig] (PDF). Türkiyat Araştırmaları (Turkish) (4): 39–65. ISSN 1305-5992.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• Clauson, Gerard (1961). «Notes on the Irk Bitig». Ural-Altaische Jahrbücher. 33: 218–225. ISSN 0042-0786.
• Clauson, Gerard (1962). Turkish and Mongolian Studies. Vol. 20. London: Luzac. ISBN 978-90-04-04427-2. {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)
• V.M. Nadelyaev (В.М. Наделяев); D.M. Nasilov (Д.М. Насилов); E.R. Tenishev (Э.Р. Тенишев); A.M. Shcherbak (А.М. Щербак) (1969). Древнетюрксий словарь [Dictionary of Old Turkic] (Russian). Lenigrad: Nauka.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• Tekin, Talat (1993). Irk bitig (the book of omens) (PDF). Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN 978-3-447-03426-5.