Գուգարք (գյուղ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գուգարք (այլ կիրառումներ)
Գուգարք, գյուղ Հայաստանի Լոռու մարզի Վանաձոր համայնքում[1]։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Գուգարք | |||
 | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Լոռու մարզ | ||
| Համայնք | Վանաձոր համայնք[1] | ||
| Հիմնադրված է | 1801-1810 թ. | ||
| Մակերես | 21.58 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1325 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 4278[2] մարդ (2011) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | գուգարքցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Մարզկենտրոն Վանաձորից հեռու է մոտ 1 կմ արևելք։ Գյուղը տեղակայված է Փամբակ գետի աջ ափին՝ ծովի մակարդակից 1325 մ բարձրության վրա։
Գուգարք գյուղը հիմնադրվել է մոտավորապես 1801-1810 թվականներին։ Վերանվանվել է Մեղրուտ 1945 թվական ապրիլի 1-ին, Գուգարք` 1983 թվականի մայիսի 25-ին[3]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Գուգարք գյուղը գտնվում է Բազումի և Հալաբի լեռնաշղթաների միջլեռնային գոգավորությունում, Փամբակ գետի աջ ափին, ծովի մակերևույթից 1320-1350 մ բարձրության վրա։ Հարավ-արևմուտքում սահմանակից է Վանաձոր քաղաքին, հյուսիս-արևելքում՝ Քարաբերդ և Փամբակ, արևելքում՝ Լերմոնտովո, հարավ-արևելքում՝ Շահումյան գյուղին։ Գյուղի տարածքը ընդգրկում է 1686.66 հա տարածություն։ Գյուղի հյուսիսարևմտյան մասով հոսում է Փամբակ գետը, որին զուգահեռ ձգվում են երկաթուղին և Նոյեմբերյան գնացող ավտոմայրուղին։
Կլիմա խմբագրել
Գյուղի կլիման ձմռանը ցրտաշունչ է, ամռանը՝ զով։ Հաճախակի են չորային, երաշտի տարիները։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Գուգարքի մշտական բնակչությունը կազմել է 4278, առկա բնակչությունը՝ 3918 մարդ[2]։ Գյուղի բնակիչները հիմնականում այստեղ են տեղափոխվել Արցախի տարբեր մելիքություններից ու Իջևանի գյուղերից։
Գուգարքի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[4]
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1919 | 1926 | 1931 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 105 | 643 | 1125 | 1360 | 1507 | 1600 | 1943 | 1901 | 2236 | 3206 | 4003[5] | 5665 | 4278[2] |
Տնտեսություն խմբագրել
Գուգարքի ընդհանուր տարածքը կազմում է 2158 հա, որից 195 հա-ն օգտագործում են որպես վարելահող, 240 հա՝ խոտհարքերի համար, 700 հա՝ արոտավայրերի, իսկ 20 հա-ը՝ պտղատու այգիների համար։
Բնակչությունը զբաղվում են ցորենի, գարու, կարտոֆիլի, կաղամբի և այլ բանջարա-բոստանային կուլտուրաների արտադրությամբ։ Անասնապահությամբ զբաղվողներն արտադրում են կաթ, միս, բուրդ, ձու, մեղր։
Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել
Գյուղում է գտնվում Սբ. Սարգիս եկեղեցին (XIX դար)։ Գյուղի շրջակայքում պահպանվել են հին գյուղատեղիներ։
Հասարակական կառույցներ խմբագրել
2013 թ.-ի դրությամբ գյուղում գործում է 1 նախադպրոցական հիմնարկ՝ 2 խմբով, որտեղ հաճախում են 35 երեխա, 2 միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում են 842 աշակերտ և աշխատում են 130 անձ։
Գուգարքն ունի կիսավթարային մշակույթի տուն, որտեղ գործում են սպորտդպրոցը և երաժշտական դպրոցը։ Գյուղում կա մեկ գրադարան, որն ունի 23 անուն գիրք։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Տեղեկություններ Վանաձոր համայնքի մասին Լոռու մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 05․07․2023 թվական)։
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 1, էջ 967
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 63» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 Հոկտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 646