Գուգարք (գյուղ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գուգարք (այլ կիրառումներ)
Գուգարք (նախկին անվանումները՝ Մեղրուտ, Յաղուբլի), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզի Գուգարքի տարածաշրջանում՝ մարզկենտրոն Վանաձորից մոտ 1 կմ արևելք։ Գյուղը տեղակայված է Փամբակ գետի աջ ափին՝ ծովի մակարդակից 1325 մ բարձրության վրա։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Գուգարք | |||
 | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Լոռու մարզ | ||
| Հիմնադրված է | 1801-1810 թ. | ||
| Մակերես | 21.58 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1325 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 4278[1] մարդ (2011) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | գուգարքցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Պաշտոնական կայք | lori.mtad.am/about-communities/493/ (հայ.) | ||
| |||
Գուգարք գյուղը հիմնադրվել է մոտավորապես 1801-1810 թթ.։ Վերանվանվել է Մեղրուտ 1945 թ. ապրիլի 1-ին, Գուգարք` 1983 թ. մայիսի 25-ին[2]։
ԱշխարհագրությունԽմբագրել
Գուգարք գյուղը գտնվում է Բազումի և Հալաբի լեռնաշղթաների միջլեռնային գոգավորությունում, Փամբակ գետի աջ ափին, ծովի մակերևույթից 1320-1350 մ բարձրության վրա։ Հարավ-արևմուտքում սահմանակից է Վանաձոր քաղաքին, հյուսիս-արևելքում՝ Քարաբերդ և Փամբակ, արևելքում՝ Լերմոնտովո, հարավ-արևելքում՝ Շահումյան գյուղին։ Գյուղի տարածքը ընդգրկում է 1686.66 հա տարածություն։ Գյուղի հյուսիսարևմտյան մասով հոսում է Փամբակ գետը, որին զուգահեռ ձգվում են երկաթուղին և Նոյեմբերյան գնացող ավտոմայրուղին։
ԿլիմաԽմբագրել
Գյուղի կլիման ձմռանը ցրտաշունչ է, ամռանը՝ զով։ Հաճախակի են չորային, երաշտի տարիները։
ԲնակչությունԽմբագրել
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Գուգարքի մշտական բնակչությունը կազմել է 4278, առկա բնակչությունը` 3918 մարդ[1]։ Գյուղի բնակիչները հիմնականում այստեղ են տեղափոխվել Արցախի տարբեր մելիքություններից ու Իջևանի գյուղերից։
Գուգարքի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[3]
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1919 | 1926 | 1931 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 105 | 643 | 1125 | 1360 | 1507 | 1600 | 1943 | 1901 | 2236 | 3206 | 4003[4] | 5665 | 4278[1] |
ՏնտեսությունԽմբագրել
Գուգարքի ընդհանուր տարածքը կազմում է 2158 հա, որից 195 հա-ն օգտագործում են որպես վարելահող, 240 հա՝ խոտհարքերի համար, 700 հա՝ արոտավայրերի, իսկ 20 հա-ը՝ պտղատու այգիների համար։
Բնակչությունը զբաղվում են ցորենի, գարու, կարտոֆիլի, կաղամբի և այլ բանջարա-բոստանային կուլտուրաների արտադրությամբ։ Անասնապահությամբ զբաղվողներն արտադրում են կաթ, միս, բուրդ, ձու, մեղր։
Պատմամշակութային կառույցներԽմբագրել
Գյուղում է գտնվում Սբ. Սարգիս եկեղեցին (XIX դար)։ Գյուղի շրջակայքում պահպանվել են հին գյուղատեղիներ։
Հասարակական կառույցներԽմբագրել
2013 թ.-ի դրությամբ գյուղում գործում է 1 նախադպրոցական հիմնարկ՝ 2 խմբով, որտեղ հաճախում են 35 երեխա, 2 միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում են 842 աշակերտ և աշխատում են 130 անձ։
Գուգարքն ունի կիսավթարային մշակույթի տուն, որտեղ գործում են սպորտդպրոցը և երաժշտական դպրոցը։ Գյուղում կա մեկ գրադարան, որն ունի 23 անուն գիրք։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 2011 թ ՀՀ մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 1, էջ 967
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 63»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-12-ին։ Վերցված է 2013 Հոկտեմբերի 26
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 646