Սուպերնովա (հոգնակի ՝ սուպերնովաներ) հզոր և լուսավոր աստղային պայթյուն է։ Այս անցումային աստղագիտական իրադարձությունը տեղի է ունենում զանգվածային աստղի վերջին էվոլյուցիոն փուլերում կամ երբ սպիտակ գաճաճը հարուցվում է վերջնական միջուկային միաձուլման մեջ։ Բնօրինակ առարկան, որը կոչվում է ծնող, կամ փլուզվում է նեյտրոնային աստղի կամ սև խոռոչի մեջ, կամ այն ամբողջովին ոչնչանում է։ Սուպերնովայի օպտիկական լուսավորության գագաթնակետը կարող է համեմատվել մի ամբողջ գալակտիկայի հետ, նախքան մի քանի շաբաթ կամ ամիս անց մարելը։

SN 1994D՝ (ներքևի ձախ անկյունի պայծառ կետը), Ia տիպի Սուպերնովա NGC 4526 գալակտիկայում։

Սուպերնովաները նովաներից ավելի ակտիվ են։ Լատիներենում, նովան նշանակում է «նոր» ՝ աստղաբաշխորեն վկայակոչելով ժամանակավոր նոր պայծառ աստղը:«Սուպեր» նախածանցի ավելացնելը օգնում է տարբերել նրանց սովորական նովաներից, որոնք շատ ավելի քիչ լուսավոր են։ Սուպերնովա բառը ստեղծվել է Վալտեր Բադեի և Ֆրից Զվիկիի կողմից 1929 թվականին։ Ծիր Կաթին - ում նորագույն դիտարկված սուպերնովան 1604 թ.-ի Քեպլերի Սուպերնովան է, բայց վերջերս հայտնաբերվել են ավելի նոր մնացորդներ։ Սուպերնովաների ուսումնասիրումները այլ գալակտիկաներում ցույց էն տալիս,որ դրանք Ծիր Կաթին - ում այսպիսի պայթյունները տեղի են ունենում միջին հաշվով մոտավորապես երեք անգամ, ամեն դար։ Այս պայթյունները գրեթե դիտելի կլինեին ժամանակակից աստղագիտական աստղադիտակների միջոցով:Նորագույն անզեն աչքով նկատելի սուպերնովան SN 1987A- ն էր ՝ Ծիր Կաթին -ի արբանյակում,Մեծ Մագելանյան Ամպում ՝ կապույտ գերծանրքաշային աստղի պայթյունը։

Տեսական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ սուպերնովաների մեծ մասը առաջանում են երկու հիմնական մեխանիզմներից մեկով՝ անկումնային աստղում միջուկային միաձուլման հանկարծակի կրկին բոցավառումով կամ զանգվածային աստղի միջուկի հանկարծակի գրավիտացիոն փլուզումով։ Առաջնային իրադարձություններից հետո օբյեկտի ջերմաստիճանը բավականաչափ բարձրացվում է` վերջնական միջուկային միաձգման ձգման համար` ամբողջությամբ խաթարելով աստղը:Հնարավոր պատճառները` երկուական ուղեկից նյութերի կուտակումն է կուտակման միջոցով կամ աստղային միաձուլման միջոցով։ Զանգվածային աստղի դեպքում,զանգվածային աստղի կորիզը կարող է հանկարծակի փլուզման ենթարկվել՝ ազատելով գրավիտացիոն պոտենցիալ էներգիան՝ որպես սուպերնովա։ Թեև դիտարկված սուպերնովաներից ոմանք ավելի բարդ են, քան այս երկու պարզեցված տեսությունները, այս աստղաֆիզիկական մեխանիզմները ընդունվել են աստղագետների կողմից։

Սուպերնովաները կարող են արտանետել մի քանի արևային զանգվածներ ունեցող նյութ ՝ լույսի արագության մինչև մի քանի տոկոս արագությամբ։ Սա ընդլայնվող ցնցող ալիք է մղում շրջակա միջաստղային միջոցի մեջ և ավելացնում է գազի և փոշու ընդլայնվող կեղև, որը դիտվում է որպես սուպերնովայի մնացորդ։ Սուպերնովաները միջաստղային միջավայրում տարրերի հիմնական աղբյուր են `թթվածնից մինչև ռուբիդիում։ Սուպերնովաների ընդլայնվող ցնցող ալիքները կարող են հանգեցնել նոր աստղերի ձևավորմանը։ Սուպերնովաների մնացորդները կարող են լինել տիեզերական ճառագայթների հիմնական աղբյուրը։ Սուպերնովաները կարող են առաջացնել գրավիտացիոն ալիքներ,սակայն մինչ օրս գրավիտացիոն ալիքները հայտնաբերվել են միայն սև խոռոչների և նեյտրոնային աստղերի միաձուլման ժամանակ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 62