Գերմանական թանգարան (Մյունխեն)

Գերմանական թանգարան (գերմ.՝ Deutsches Museum von Meisterwerken der Naturwissenschaft und Technik, անգլ.՝ German Museum of Masterpieces of Science and Technology)), թանգարան Մյունխենում, Գերմանիայում, աշխարհի ամենամեծ գիտության և տեխնոլոգիաների թանգարանը, որն ունի մոտավորապես 28.000 ցուցանմուշներ գիտության և տեխնոլոգիաների 50 ոլորտներից[4]։ Յուրաքանչյուր տարի այն ունենում է ավելի քան 1.5 միլիոն այցելու։

Գերմանական թանգարան
Տեսակազգային թանգարան, տեխնոլոգիայի թանգարան, գիտության թանգարան և համակարգչային թանգարան
Երկիր Գերմանիա[1]
ՏեղագրությունLudwigsvorstadt-Isarvorstadt?[1]
Կազմված էArchives of the German Museum?, Deutsches Museum library?, Museum Museumsinsel; Museumsinsel 1 in München? և Museum Museumsinsel in München?
Պատկանում էLeibniz Association?
Ղեկավարության նստավայրՄյունխեն, Մյունխեն, Գերմանիա[2]
ՀասցեMuseumsinsel 1, 80538 MünchenMuseumsinsel? (1)
Հիմնադրվել էհունիսի 28, 1903
ՀիմնադիրOskar von Miller?[2]
Այցելուներ1 250 000 ± 500 000 մարդ
ՏնօրենWolfgang M. Heckl?[3]
Կայքdeutsches-museum.de
Քարտեզ
Քարտեզ

Թանգարանը հիմնադրվել է 1903 թվականի հունիսի 28-ին, Օսկար վոն Միլլերի նախաձեռնությամբ Գերմանացի ինժեներների ասոցիացիայի հանդիպումից հետո։ Այն Մյունխենի խոշորագույն թանգարանն է։ Որոշակի ժամանակահատվածներում այն օգտագործվել է որպես փոփ և ռոք համերգների անցկացման վայր. այստեղ հյուրընկալվել են The Whoն, Ջիմի Հենդրիքսը և Էլթոն Ջոնը[5]։

Մուզեումզինզել խմբագրել

 
Գերմանական թանգարանը կղզուց

Թանգարանի հիմնական շենքը գտնվում է Իզար գետի վրա, փոքրիկ կղզում, որը միջնադարից օգտագործվել է նավարկության համար։ Կղզին մինչև 1772 թվականը որևէ շենք չի ունեցել, քանի որ այն պարբերաբար ջրհեղեղի է ենթարկվել։

 
Գերմանական թանգարանը Լուդվիգսբրուկեից

1772 թվականին կղզու վրա կառուցվել էն Իզարի բարաքները և 1889 թվականի ջրհեղեղից հետո կառույցները վերակառուցվել են ջրհեղեղի պաշտպանիչներով։ 1903 թվականին քաղաքային խորհուրդը հայտարարել է կղզուն նվիրատվություն անելու մասին` Գերմանական թանգարանը կառուցելու համար։ Կղզին նախկինում հայտնի է եղել Կոհլենինսել (ածուխի կղզի) անվամբ, այնուհետև անվանափոխվել է Մուզեումզինզել (գերմ.՝ Museumsinsel, թանգարանի կղզի)[6][7]

Այլ մասնաճյուղեր խմբագրել

Բացի հիմնական կառույցը, թանգարանը ևս երկու մասնաճյուղ ունի Մյունխենում և Բոնում։

Ֆլուգվերֆթ Շլասհայմի մասնաճյուղը տեղակայված է Մյունխենի կենտրոնից 18 կմ դեպի հյուսիս, Շլասհայմ պալատի մոտ։ Այն ստեղծվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին կառուցված գերմանական առաջին ռազմաօդային բազաներից մեկի շինության հիմքի վրա։ Այն ընդգրկում է օդային վերահսկողության և հրամանատարության կենտրոնը, ինչպես նաև` ժամանակակից շենքեր, որոնք կառուցվել են 2000-ական թվականներին Բավարիայի դաշնային հողի նախկին վարչապետ Ժոզեֆ Ստրաուսի խիստ հանձնարարականից հետո։

 
Գերմանական թանգարանը Բոնում

Ֆլուգվերֆթ Շլասհայմը ներկայացնում է տարբեր հետաքրքիր ինքնաթիռներ, որոնց համար Մյունխենի թանգարանում համապատասխան տարածքի չի եղել։ Աչքի ընկնող ցուցանմուշներից են Հորթեն թռչող սահասավառնակը, որը կառուցվել է 190-ական թվականներին և վերականգնվել է պահպանված մի քանի մասերից։ Եզակի են 1950-ական և 1960-ական թվականներին ստեղծված ինքաթիռները։ Ցուցադրվում են նաև Վիետնամի դարաշրջանի, ինչպես նաև` ռուսական ինքնաթիռներ, որոնք վերցվել են Արևելյան Գերմանիայից` Գերմանիայի վերամիավորումից հետո։

Վերջին մասնաճյուղը բացվել է 2003 թվականին, Մյունխենում. այստեղ շեշտը դրված է տեղափոխող տեխնիկայի վրա։

Բոնի մասնաճյուղը բացվել է 1995 թվականին և հիմնականում ներկայացնում է 1945 թվականից հետո ստեղծված տեխնոլոգիաները, հետազոտություններն ու գիտությունը։

Ժամանակագրություն խմբագրել

  • 1903` Գերմանական թանգարանի հիմնում
  • 1906` Առաջին ցուցադրության բացումը նախկին ազգային թանգարանի տարածքում
  • 1909` Հաջորդ հավաքածուի բացումը Էխրխարդշտրասեի հին զորանոցում
  • 1911` Տոնակատարություն` թանգարանի շենքի կառուցման ավարտի առթիվ
  • 1925` Գերմանական թանգարանի նոր շենքի բացումը Թանգարանի կղզում
  • 1928` Գրադարանի ու սրահի շենքերի հիմնարկում
  • 1930` Տոնակատարություն` գրադարանի և սրահի շենքերի կառուցման ավարտի առթիվ
  • 1932` Գրադարանի բացում
  • 1935` Կոնգրեսի սրահի բացում
  • 1944` Շենքերի մոտավորապես 80%-ի ավերում
  • 1948` Կրկնակի բացում` ավերումից հետո
  • 1984` Ավիա և տիեզերական թռիչքների նոր սրահի բացում. հրանոթներից և ջրհեղեղից վնասվելուց հետո որոշ բաժինների ժամանակավոր փակում
  • 1992` Ավիացիոն սրահի բացում` հատուկ թռիչքուղու վրա Շլայսհայմում
  • 1995` Թանգարանի մասնաճյուղի բացում Բոնում
  • 2003` Տրանսպորտային կենտրոնի բացում տոնավաճառային նախկին տարածքում
  • 2006` Թերեզիենհյոլե տրանսպորտային կենտրոնի I և II սրահների բացում
  • 2015` հոկտեմբերին սկսվել է առաջին խոշոր վերանորոգումը` մի քանի ցուցահանդեսների փակմամբ

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. 2,0 2,1 20th Century Press Archives — 1908.
  3. Historisches Lexikon Bayerns (գերմ.) — 2006.
  4. «The New York Times Travel Guide dated 10 Aug 2008 states that "this is the largest technological museum of its kind in the world."». Travel.nytimes.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  5. Abendzeitung, Germany (2016 թ․ հունվարի 27). «Deutsches Museum: Kongresshalle wird zur Event-Location: Gaudi und Tralala - München - Abendzeitung München». Abendzeitung-muenchen.de. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 19-ին.
  6. Pudor, Heinrich (1918). «Zur Geschichte der technischen Museen - Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte». 14 (2/3): 356–375. JSTOR 20725016. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  7. Bühler, Dirk (2009 թ․ մայիս). Building a Masterpiece of Concrete-Technology: The Deutsches Museum in Munich (1906-1911). Proceedings of the Third International Congress on Construction History. Cottbus.

Մատենագրություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերմանական թանգարան (Մյունխեն)» հոդվածին։