Գերթ Հոֆստեդ
| Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Գերթ Հոֆստեդը (անգլ.՝ Geert Hofstede հոկտեմբերի 2, 1928, Հաառլեմ, Նիդերլանդներ - փետրվարի 12, 2020[1][2], Էյդե, Խելդեռլանդ, Նիդերլանդներ), հոլանդացի հայտնի մշակութաբան, սոցիոլոգ։ Ծնվել է 1928 թ.-ին։
| Գերթ Հոֆստեդ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 2, 1928 |
| Ծննդավայր | Հաառլեմ, Նիդերլանդներ |
| Մահացել է | փետրվարի 12, 2020[1][2] (91 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Էյդե, Խելդեռլանդ, Նիդերլանդներ |
| Քաղաքացիություն |  Նիդերլանդների Թագավորություն |
| Մայրենի լեզու | հոլանդերեն |
| Կրթություն | Դելֆտի տեխնիկական համալսարան |
| Երկեր | Hofstede's cultural dimensions theory? |
| Մասնագիտություն | տնտեսագետ, համալսարանի դասախոս, սոցիոլոգ և հոգեբան |
| Աշխատավայր | IBM, Մաաստրիխտի համալսարան[2][3] և Թիլբուրգի համալսարան |
| Անդամություն | European Group for Organizational Studies? և Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա |
| Կայք | geerthofstede.nl |
 Geert Hofstede Վիքիպահեստում | |
Տարբեր մշակույթներ համեմատելու համար պետք է առանձնացնել համապատասխան պարամետրեր, ցուցանիշներ։ Հոֆստեդն առանձնացնում է մշակույթի տարրերը բնութագրող հետևյալ ինդեքսները՝
1. PDI /Power Distance Index, իշխանությունից հեռավորություն։ Ցույց է տալիս մարդկանց պատրաստակամությունը ընդունելու իշխանության անհավասարաչափ բաշխումը։ Որոշ մշակույթներում/Ավստրիա, Դանիա, Իսրայել, Նոր Զելանդիա/իշխանությունը ընկալում են հավասարության պրիզմայից, ուստի աշխատողները, անկախ իրենց պաշտոնից, շփվում են որպես հավասարը հավասարի։ Ենթականերն ազատ կարող են հարցեր տալ ղեկավարներին և նույնիսկ քննադատել։ Այսպիսի մշակույթներում ակնկալում են ունենալ դեմոկրատիկ հարաբերություններ իշխանության հետ։ Բնորոշ է ցածր PDI/Նոր Զելանդիայի PDI-ը 22 է, Մեծ Բրիտանիայի PDI-ը 35/: Այլ մշակույթներում/Մալազիա, Սլովակիա/ ենթակաները ընդունում են ղեկավարի ճիշտ լինելը միայն թեկուզ իր դիրքի համար։ Ավելի քիչ իշխանությամբ օժտված հասարակության անդամները ընդունում են իրենց տեղը և ֆորմալ հիերարխիայի գոյությունը։ Բնորոշ է բարձր PDI/Ռուսաստանի PDI–ը 93 է, Չինաստանինը՝ 80/: Այսպիսի մշակույթներում կարգավիճակն ընդգծող ապրանքները կարելի է ներկայացնել ղեկավարի, խոշոր ընկերության ներկայացուցչի կամ քաղաքական գործչի կերպարների օգտագործմամբ։ Ցածր PDI-ով երկրներում դա կարող է անհասկանալի լինել, և ավելի նախընտրելի է օգտագործել հոր և որդու, պապի և թոռան կերպարները։ Բարձր PDI-ով երկրների գովազդներում ավագները/հայր, մայր, տատիկ, պապիկ/ խորհուրդ են տալիս կրտսերներին, իսկ ցածր PDI-ով երկրներում՝ հակառակը։
2. IDV (Individualism vs Collectivism)։ Անհատական մշակույթներում ավելի մեծ նշանակություն են տալիս անձնական նպատակներին հասնելուն, իսկ կոլեկտիվ մշակույթներում հասարակական նպատակները և բարեկեցությունը կարևոր է անձնականից։ Չափվում է IDV–ով։ ԱՄՆ-ը, Մեծ Բրիտանիան ունեն առավելապես ինդիվիդուալիստական մշակույթ (IDV-ն համապատասխանապար 91 և 89 է), իսկ Չինաստանը (IDV-ն 20 է)` կոլեկտիվիստական։
Անհատականացված և կոլեկտիվ մշակույթները կարող են տարբեր կերպ արձագանքել գովազդային կոչին։ Եթե գովազդը ցույց է տալիս, որ հերոսներից մեկը արել է մի բան, որը չեն մտածել անել մյուսները, ապա դա դրական կընկալվի անհատական մշակույթում և բացասական կոլեկտիվիստականում։ Կոլեկտիվ մշակույթում օգտագործում են մարդկանց կերպարներ, որոնք ինչ որ բան անում են միասին։ Միայնակ մարդը ընկալվում է խղճահարությամբ կամ կասկածանքով։ Անհատական մշակույթների համար մարդու կերպարը, ով խմում է սուրճ կամ գարեջուր մենակ, հանդիսանում է հանգստի, վայելքի խորհրդանիշ։ Երկու սլոգաններ թույլ են տալիս ավելի ակնառու ցույց տալ այդ տարբերությունները` “այն այնքան լավն է, որ ցանկանում ես կիսվել” (Hermesetas, Պորտուգալիա) և “նրանք այնքան լավն են, որ ուզում ես քեզ պահել” (Evers, Դանիա)։ Philips-ի նախկին սլոգանը՝ “Make things better”-ը Իսպանիայում հնչում է որպես “Together we make things better”:
3. MAS (Masculinity vs Femininity)։ Բնորոշում է մշակույթում այնպիսի ավանդորեն տղամարդկային հատկանիշների, ինչպես իշխանության ձգտումը, նյութականութուն, ամբիցիաներ, և ավանդորեն կանացի արժեքների, ինչպես մարդկային հարաբերությունները, կարևորումը։ Առնական մշակույթները բնութագրվում են սեռերի ավելի հստակ տարբերակմամբ, հակված են մրցակցության։ Կանացի տիպին հատկանշական է սեռերի ավելի քիչ տարբերակում և փոխհարաբերությունների կարևորում։
4. UAI /Uncertainty Avoidance Index/: Բնորոշում է հասարակության արձագանքը անծանոթ իրավիճակներին, անկանխատեսելի դեպքերին և փոփոխութուններին։ Բարձր UAI–ով երկրներում ձգտում են խուսափել անորոշությունից /Ռուսաստանի UAI-ն 95 է/: Ցածր UAI-ով երկրները ավելի բաց են փոփոխություններին /Սինգապուրի UAI-ն 8 է/:
5. LTO (Long/short term orientation)։ Կարճաժամկետ կողմնորոշմամբ մշակույթները ժամանակը ընկալում են որպես փակ շրջան, այսինքն ապագան և անցյալը փոխկապակցված են և այն, ինչ չի կարելի անել այսօր, կարելի է անել վաղը։
Երկարաժամկետ կողմնորոշմամբ մշակույթները ժամանակը ընկալում են որպես վեկտոր և ավելի շատ նայում են դեպի ապագան, քան հետաքրքրվում ներկայով և հիշում անցյալը։ Այստեղ բարձր են գնահատվում արդյունքները և նպատակներին հասնելը։
Երբեմն որպես վեցերորդ գործոն դիտարկվում է IVR-ը։ Որքան բարձր է IVR-ն, այնքան այդ երկրում հակված են հետևել սեփական ցանկություններին, անել այն, ինչ ուզում են և սիրում։ Նոր Զելանդիայի IVR-ն 75 է, Ավստրալիայինը՝ 71, մինչդեռ Ռուսաստանի IVR-ն ընդամենը 20 է։
Ծանոթագրություն խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերթ Հոֆստեդ» հոդվածին։ |