Գեղարքունիք (գյուղ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գեղարքունիք (այլ կիրառումներ)
Գեղարքունիք, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի Գավառ համայնքում[1][3]։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Գեղարքունիք | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Գեղարքունիքի մարզ | ||
| Համայնք | Գավառ (համայնք) | Գավառ համայնք[1] | ||
| ԲԾՄ | 2100 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 1654[2] մարդ (2011) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Փոստային դասիչ | 1207 | ||
| |||
Անուն
խմբագրելԳեղարքունիք է վերանվանվել 1946 թվականի ապրիլի 4-ին։
Աշխարհագրություն
խմբագրելԳտնվում է ծովի մակարդակից 2040-2160 մետր բարձրության վրա։ Գավառ քաղաքից հեռու է մոտ 9 կմ դեպի հարավ։
Կլիմա
խմբագրելԲնակավայրի կլիման ամռանը երկարատև տաք, բարեխառն է, իսկ ձմռանը՝ ցրտաշունչ։ Մթնոլորտային տեղումների տարեկան միջին քանակը 450 մմ է։ Արևային օրերի քանակը տարեկան կազմում է մոտ 320 օր։ Օդի միջին ջերմաստիճանը հունվարին -3.90 C է, իսկ հուլիսին՝ +18.70 C[3]:
Պատմություն
խմբագրելԳյուղը վերաբնակեցվել է 1828 թվականին Արևմտյան Հայաստանի Կոգովիտ գավառից գաղթած հայերով։
Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջանում բնակավայրն ընդգրկված է եղել Երևանի նահանգի Նոր Բայազետի գավառում։ Խորհրդային Միության տարիներին մասն է կազմել Հայկական ԽՍՀ Նոր Բայազետի գավառի, 1930 թվականից` Նոր Բայազետի շրջանի։
Պատմամշակութային կառույց
խմբագրելԳյուղը հարուստ է պատմամշակութային հուշարձաններով։ Այստեղ է գտնվում մ․թ․ա․ 1-ին հազարամյակով թվագրվող կիկլոպյան ամրոցը, մ․թ․ա․ 2-րդ հազարամյակով թվագրվող «Ձոր ավերակներ» բնակատեղին, 17-րդ դարով թվագրվող Սուրբ Գևորգ եկեղեցին, իսկ Գյուղի արևմտյան կողմում եէ գտնվում Սուրբ Հակոբ մատուռը։ Պատմական գերեզմանոցում պահպանվել են 16-րդ դարի մի քանի խաչքարեր։
Բնակչություն
խմբագրելՆերկայիս բնակչության նախնիները այստեղ են գաղթել Ալաշկերտի, Բուլանըղի և Մուշի գյուղերից հիմնականում 1829-1830 և 1914-1919 թվականներին։
Գեղարքունիք գյուղի ազգաբնակչության փոփոխությունն ըստ տարիների ներկայացված է ստորև[4].
| Տարի | 1831 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 178 | 797 | 1040 | 1533 | 1437 | 1614 | 1647 | 1732 | 1880 | 1654[2] |
Տնտեսություն
խմբագրելԲնակչությունը զբաղվում է դաշտավարությամբ և անասնապահությամբ։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Գեղարքունիքի մարզի համայնքների մասին տեղեկություններ մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 12․08․2023 թվականին)։
- ↑ 2,0 2,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 3,0 3,1 Տեղեկություններ Գավառ համայնքի մասին համայնքի պաշտոնական կայքում, (արխիվացված 28.04.2024 թվականին)։
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 55» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 օգոստոսի 11-ին.