Գեղադիր (Արագածոտն)
Այս հոդվածը Արագածոտնի մարզի գյուղի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Գեղադիր (այլ կիրառումներ)։
Գեղադիր, գյուղական համայնք Հայաստանի Արագածոտնի մարզում։ Մարզկենտրոնից գտնվում է 59 կմ հեռավորության վրա։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Գեղադիր | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Արագածոտնի մարզ | ||
| Գյուղապետ | Գնել Գևորգյան | ||
| Այլ անվանումներ | Գյոզալդարա, Գուզալդարա, Կյուզելտերե, Գյոզալդարա Հայի, Գյոզալդարա Ներքին | ||
| Մակերես | 1224 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1880 մետր | ||
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | ||
| Բնակչություն | ▼590 մարդ (2011)[1] | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | գեղադիրցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Անվանում խմբագրել
Նախկինում ունեցել է Գյոզալդարա, Գուզալդարա, Կյուզելտերե, Գյոզալդարա Հայի, Գյոզալդարա Ներքին անվանումները։ Գեղադիր է վերանավանվել 1946 թվականին։ Նախկինում մտել է Երևանի նահանգի Ալեքսանդրապոլի գավառի մեջ։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Ընկած է Արագած լեռնազանգվածի հյուսիսային լանջերին։ Գյուղը գտնվում է ծովի մակարդակից 2025 մ բարձրության վրա։ Կլիման բարեխառն լեռնային է։ Ձմեռները տևական են, ցուրտ, հաստատուն ձնածածկույթով։ Ամառները տաք են, համեմատաբար խոնավ։ Հուլիսյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է 16-18-ի սահմաններում, հունվարյանը՝ -6,-8-ի սահմաններում։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 450-600 մմ։ Բնական լանդշաֆտները սևահողային տափաստաններ են։
Բնակչություն խմբագրել
Համայնքի բնակչությունը կազմում է 669 մարդ, որից 48% տղամարդիկ են, իսկ կանայք՝ 52%։ Գյուղն ունի 180 տնտեսություն։ Ունի դպրոց, բուժկետ, կապի հանգույց։ Բնակչության մի մասի նախնիները 1917-1918 թվականներին գաղթել են Վանի, Ռշտունիքի, Խիզանի, Աբաղայի, Մոկսի գյուղերից։Գեղադիրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[2].
Տնտեսություն խմբագրել
Գյուղատնտեսական հողահանդակները ծառայում են հիմնականում որպես վարելահողեր, որտեղ զբաղվում են հացահատիկի, բանջարաբոստանային, կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Զբաղվում են հիմնականում մանր և խոշոր եղջերավոր անասնաբուծությամբ, թռչնաբուծությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել
Գյուղից 1 կմ հարավ-արևմուտք կա (մ.թ.ա. 2-րդ-1-ին հզմ.) կիկլոպյան ամրոցի ավերակներ և մ.թ.ա. 3-րդ-1-ին հազարամյակի դամբարանադաշտ։
Աղբյուր խմբագրել
- Արագածոտնի մարզպետարան Արխիվացված 2013-02-17 Wayback Machine
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 52» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 Օգոստոսի 4-ին.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.