Գայանե Հովհաննիսյան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գայանե Հովհաննիսյան (այլ կիրառումներ)

Գայանե Հարությունի Հովհաննիսյան (Գայանե Մատակյան) (1852, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 11, 1900(1900-10-11), Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն), հայ մանկավարժ։

Գայանե Հովհաննիսյան
Ծնվել է	1852
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 11, 1900(1900-10-11)
Մահվան վայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Մասնագիտություն	մանկավարժ
Աշխատավայր	Գայանյան օրիորդաց դպրոց

Կենսագրություն

Կրթությունն ստացել է ֆրանսիական պանսիոնում։ 1871-1878 թվականներին եղել է ուսուցիչ Թիֆլիսի Գայանյան, 1878-1880 թվականներին՝ տեսուչ Քութայիսի հայոց երկսեռ դպրոցներում։ 1882 թվականին Թիֆլիսում հիմնել է Ֆրյոբելյան ընկերությունը, միաժամանակ ստանձնել Զրկինենց եկեղեցուն կից առաջին հայկական մանկապարտեզի ղեկավարությունը։ 1883 թվականին Հովհաննիսյանը Երևանում հիմնել է առաջին մանկապարտեզը։ 1887 թվականին մեկնել է Կ.Պոլիս և հայկական թաղերում բացել ծաղկոցներ, կազմակերպել կիրակնօրյա միամյա դասընթացներ, որոնց հիման վրա հետագայում ստեղծվել է աղջիկների կիրակնօրյա վարժարան։

Նախադպրոցական դաստիարակությանը նվիրված հոդվածներով հանդես է եկել Կ. Պոլսի «Հայրենիք» պարբերականում։ Ֆրանսերենից թարգմանել է Ա. Վիլիենի «Համառոտ պատմություն ֆիզիկական աշխարհագրության» (1872 թ.) դասագիրքը։ Գայանե Հարությունյանի մասին նյութեր են պահպանվում Գերմանիայի Բրանդենբուրգ քաղաքի Ֆրեոբելի անվան թանգարանում։

Գրականություն

• Գասպարյան, Մ. (1958) Հայրենանվեր մանկավարժուհի Գայանե Հովհաննիսյան-Մատակյան (1852-1900). Էջմիածին. Պաշտօնական ամսագիր Հայրապետական Աթոռոյ Ս. Էջմիածնի, ԺԵ (8). էջեր 50-55 Արխիվացված 2021-04-15 Wayback Machine

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 569)։