Սիմոն Գաբամաճյան

Սիմոն Գաբամաճյան;
Ծնվել է	1863
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	մարտի 29, 1942 կամ 1940
Մահվան վայր	Փարիզ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և Ֆրանսիա
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Սկյուտարի ճեմարան
Մասնագիտություն	բառարանագիր, գրող և բանասեր

Սիմոն Գաբամաճյան (1863^[1]^[2]^[3], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն^[1]^[2]^[3] - մարտի 29, 1942(1942-03-29)^[1]^[2] կամ 1940^[3], Փարիզ^[1]^[2]^[3]), հայ բառարանագիր, գրող, բանասեր։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Կ. Պոլսում։ Կրթությունն ստացել է Ս. Խաչ վարժարանում, ապա Սկյուտարի ճեմարանում, աշակերտելով բանաստեղծ Սիմոն Ֆելեկյանին։ Գրել է բանաստեղծություններ, որոնք լույս են տեսել Գևորգ Այվազյանի «Մամուլ» երգիծաթերթում։ 1880-1885 թվականներին պաշտոնավարել է Սկյուտարի ճեմարանում՝ որպես հայոց լեզվի դասատու։ Նույն այդ տարիներին կարճ ժամանակով հրատարակել է «Ընտանիք» հանդեսը, սակայն չունենալով հաջողություն, ընդհատել է և ամբողջովին նվիրվել ուսուցչական աշխատանքին^[4]։ Կազմել է դասագրքեր, ձեռնարկներ, ընթերցարաններ և այլն, ինչպես՝ «Հավաքածո ընտիր գրվածոց ազգային և օտար մատենագրաց, աշխարհիկ լեզվով», որի Ա մասը արժանացել է 5 տպագրության, Բ մասը՝ 4, «Փնջիկ, նախապատրաստական տարի, հայերեն արտասանությանց», արժանացել է բազմաթիվ տպագրությունների։ 1907 թվականին լույս է տեսել նրա «Նոր քերականություն հայերեն գրաբար լեզվի» դասագիրքը, 1909 թվականին՝ «Նոր բառգիրք հայերեն լեզվի» բառարանը։ Բացի վերոհիշյալ գրքերից՝ տպագրել է «Թեոդոր Սալհունի կամ քրիստոնյա Նահատակը» ողբերգությունը, Րաֆֆու, Մատթեոս Իզմիրլյանի կենսագրությունները, «Բախտացույց ու երազահան», «Առձեռն նամականի» և այլն։ 1919-1940 թվականներին 20 տարի հրատարակել է «Գրպանի տարեցույց» փոքրիկ գրքույկները, որոնք բացի տոմարական գիտելիքներից՝ պարունակում են բանասիրական և գրական նյութեր^[5]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
↑ ^3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1.
↑ «Վիեննայի մենաստանի մամուլի շտեմարան- ԸՆՏԱՆԻՔ». Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ 209.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Նոր Բառագիրք Հայերէն Լեզուի, Սիմոն Գաբամաճեան։ Տպագրութիւն Ռ. Սագաեան, Կ. Պօլիս, 1910։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիմոն Գաբամաճյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 631)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1b6028f0d8296c44-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[_89a79894c14e958a-3] 3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1.

[4] «Վիեննայի մենաստանի մամուլի շտեմարան- ԸՆՏԱՆԻՔ». Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.

[5] Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ 209.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Սիմոն Գաբամաճյան
Ծնվել է	1863^[1]^[2]^[3]
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն^[1]^[2]^[3]
Մահացել է	մարտի 29, 1942(1942-03-29)^[1]^[2] կամ 1940^[3]
Մահվան վայր	Փարիզ^[1]^[2]^[3]
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և Ֆրանսիա
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Սկյուտարի ճեմարան
Մասնագիտություն	բառարանագիր, գրող և բանասեր